جهان اقتصاد گزارش می دهد؛ گره کور رشت-آستارا باز شد/گره ترانزیتی رشت-آستارا باز شد/باز شدن گره ریلی شمال-جنوب به کمک وام روسی
گروه زیربنایی رضا پورحسین
جهان اقتصاد: در خبری مهم برای توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل ایران، رئیس مرکز امور بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که عملیات اجرایی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا از ابتدای سال ۲۰۲۶ میلادی آغاز خواهد شد.
این مقام مسئول تأکید کرد که از ابتدای سال ۲۰۲۶، تمام اراضی مورد نیاز این پروژه به طرف روسی تحویل داده می‌شود و قرارداد اجرایی نیز تا آن زمان به طور کامل منعقد خواهد شد.
بنابراین، با تأمین مالی کامل از سوی روسیه، این پروژه عظیم عملاً از ابتدای سال ۲۰۲۶ وارد فاز اجرایی می‌شود و انتظار می‌رود که با سرعت مناسبی پیش برود.
این اعلام، نقطه عطفی در روابط اقتصادی و زیرساختی ایران با کشورهای همسایه شمالی به شمار می‌رود و نشان‌دهنده تعهد دوجانبه برای تکمیل کریدور شمال-جنوب است.
پروژه راه‌آهن رشت-آستارا، به عنوان حلقه مفقوده کریدور بین‌المللی شمال-جنوب، نقش کلیدی در اتصال ایران به کشورهای شمالی ایفا می‌کند.
این خط آهن که حدود ۱۶۲ کیلومتر طول دارد، شهر رشت در استان گیلان را به آستارا در مرز ایران و جمهوری آذربایجان متصل می‌کند و از آنجا به شبکه ریلی روسیه و سایر کشورهای حوزه قفقاز و اروپا وصل می‌شود.
با تکمیل این طرح، ایران به عنوان پل ارتباطی بین خلیج فارس، دریای خزر و اروپا عمل خواهد کرد و مسیرهای ترانزیتی کوتاه‌تر و ارزان‌تری برای حمل کالا فراهم می‌آورد.
این اتصال نه تنها ایران را به روسیه، آذربایجان، گرجستان و حتی کشورهای اسکاندیناوی متصل می‌کند، بلکه فرصت‌های جدیدی برای تجارت منطقه‌ای ایجاد می‌نماید.
از نظر اقتصادی، تکمیل این پروژه نتایج چشمگیری برای ایران به همراه خواهد داشت. ابتدا، افزایش حجم ترانزیت کالا از طریق خاک ایران، درآمدهای ارزی قابل توجهی ایجاد می‌کند.
علی بیگدلی، استاد دانشگاه در توضیح نتایج این پروژه به جهان اقتصاد، گفت: برآوردها نشان می‌دهد که کریدور شمال-جنوب می‌تواند سالانه میلیون‌ها تن کالا را جابه‌جا کند و ایران را به هاب ترانزیتی منطقه تبدیل نماید.
وی افزود: این امر منجر به کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل برای صادرکنندگان و واردکنندگان ایرانی می‌شود و رقابت‌پذیری محصولات ایرانی در بازارهای شمالی را افزایش می‌دهد. همچنین، توسعه این خط آهن، فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم زیادی در مراحل ساخت، بهره‌برداری و خدمات جانبی ایجاد خواهد کرد.
بیگدلی ادامه داد: استان‌های شمالی مانند گیلان و اردبیل از رونق گردشگری، کشاورزی و صنایع مرتبط بهره‌مند می‌شوند، زیرا دسترسی آسان‌تر به بازارهای بزرگ روسی و اروپایی، صادرات محصولات محلی مانند چای، برنج، میوه و فرآورده‌های دریایی را تسهیل می‌کند.
وی افزود: علاوه بر این، تأمین مالی توسط روسیه، بار مالی دولت ایران را کاهش می‌دهد و اجازه می‌دهد منابع داخلی به پروژه‌های دیگر اختصاص یابد. این همکاری، اعتماد بین‌المللی به ایران را تقویت کرده و سرمایه‌گذاری‌های خارجی بیشتری را جذب می‌کند. در سطح کلان، این پروژه به تنوع‌بخشی اقتصاد ایران کمک می‌کند و وابستگی به درآمدهای نفتی را کم می‌کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: با اتصال به شبکه ریلی گسترده روسیه، ایران می‌تواند در زنجیره تأمین جهانی نقش پررنگ‌تری ایفا کند و از مزایای تجارت با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بهره ببرد.
کاهش زمان حمل کالا از هند و کشورهای خلیج فارس به اروپا از طریق این کریدور، نسبت به مسیرهای دریایی سنتی، صرفه‌جویی هنگفتی در زمان و هزینه به همراه دارد و ایران را به عنوان مسیر ایمن و کارآمد معرفی می‌کند.
باید توجه داشت که آغاز عملیات اجرایی از سال ۲۰۲۶، نویدبخش تحولی بزرگ در اقتصاد ایران است.
این پروژه نه تنها زیرساخت‌های حمل‌ونقل را مدرن می‌کند، بلکه به رشد پایدار، ایجاد اشتغال و افزایش رفاه عمومی منجر می‌شود. با تحویل اراضی و انعقاد قرارداد تا پایان سال ۲۰۲۵، انتظار می‌رود که پیشرفت سریع پروژه، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند و الگویی برای همکاری‌های مشابه در آینده باشد.
تکمیل راه‌آهن رشت-آستارا، ایران را به دروازه‌ای طلایی برای اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب تبدیل خواهد کرد و نتایج اقتصادی آن برای دهه‌های آتی محسوس خواهد بود. این گام استراتژیک، نشان‌دهنده دوراندیشی سیاست‌گذاران در بهره‌گیری از موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد ایران است و می‌تواند موتور محرکه توسعه ملی شود.
