«جهان اقتصاد» گزارش می دهد الزام متنوع‌سازی منابع تولید برق در کشور
گلناز پرتوی مهر
تغییر اقلیم مشکلی است که کشور را با چالش‌های زیادی مواجه کرده که علت آن به مصرف زیاد سوخت‌های فسیلی بر می‌گردد هر سال که می گذرد شاهد کاهش برف و باران در دنیا به ویژه در کشور خودمان که در منطقه گرم و نیمه خشک واقع شده هستیم و نقش استفاده از انرژی های تجدیدپذیر روزبه روز پررنگتر می شود اما اینکه چه تمهیداتی در این خصوص اندیشیده شده جای بسی تامل دارد.
مسائلی که امروز با آن مواجه هستیم مانند خشکسالی ها، باران های سیل آسا، وقوع سیل و توفان، رانش زمین، فرونشست زمین، خشک شدن تالاب ها و رودخانه ها، آتش سوزی و از بین رفتن جنگل ها و انقراض گونه های گیاهی و جانوری برخی از پیامدهای تغییر اقلیم است، امروزه دیگر همه می دانیم که یکی از دلایل اصلی تغییر اقلیم استفاده از سوخت های فسیلی است، بر این اساس چند سالیست که دنیا به سمت کاهش مصرف سوخت های فسیلی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر حرکت کرده است.
چندی پیش رییس انجمن انرژی های تجدید پذیر ایران گفته بود که با توجه به گرم شدن زمین و نیاز به انرژی های تجدیدپذیر باید در این زمینه جدی تر عمل کنیم، اگر الان دنیا ۳ هزار گیگاولت ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر دارد اگر بخواهیم دمای زمین را در محدوده ۱.۵ درجه تا پایان قرن حاضر نگه داریم باید از ۳ هزار به ۱۱ هزار گیگاولت برسد.
از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۲ نیروگاه های فسیلی در حال کاهش و نیروگاه های تجدید پذیر در حال افزایش است در واقع دنیا دیگر در زمینه نیروگاه های فسیلی کمتر سرمایه گذاری می کند این در حالیست که در ایران حدود ۸۰ درصد نیروگاه ها فسیلی، ۴۰ درصد سیکل ترکیبی و ۲۵ درصد گازی هستند.
به گفته کارشناسان نیروگاه های تجدید پذیر برای کشور ما که اقتصاد آن مبتنی بر نفت است یک الزام است و باید برای آن برنامه ریزی داشته باشیم.
این در حالیست که ایران از نظر شدت مصرف انرژی رتبه اول دنیا را دارد یعنی ۲.۵ برابر دنیا، ۱.۵ برابر ژاپن و ۲ برابر چین شدت مصرف انرژی در کشور است، از منظر سرانه انرژی نیز در دنیا رتبه چهارم و انتشار گازهای گلخانه ای هم جزو ۱۰ کشور اول دنیا هستیم که قطعا با شرایط کنونی کشور در زمینه منابع آبی و بارندگی ها، ادامه این روند خطرناک خواهد بود.
در این راستا وزارت نیرو برای تولید ۱۰ هزار مگاوات از انرژی های تجدیدپذیر تا پایان سال ۱۴۰۴ برنامه دارد، در قانون بودجه ۱۴۰۲ هم صنایع انرژی‌بر مکلف شدند ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه ایجاد کنند که ۹ هزار مگاوات از محل نیروگاه های حرارتی با راندمان ۵۵ درصد و هزار مگاوات هم انرژی تجدیدپذیر تولید شود.
در برنامه هفتم توسعه هم به مساله تغییر اقلیم اشاره شده است، در واقع طبق ماده الحاقی برنامه هفتم توسعه به استناد بند ۸ سیاست های کلی محیط زیست و به منظور توسعه اقتصاد سبز، صنعت کم کربن و تقویت سازگاری و کاهش آسیب های ناشی از تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری وزارتخانه های نفت، نیرو، صنعت معدن تجارت، راه و شهرسازی و بهداشت نسبت به تدوین برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی کشور طی سال اول برنامه اقدام کند.
باید به سمت انرژی های پاک و تجدیدپذیر حرکت کنیم، کشور ما هم ظرفیت آنرا در بخش های مختلف بادی، آبی، زمین گرمایشی و خورشیدی دارد، در زمینه ظرفیت انرژی خورشیدی جزو کشورهای رتبه یک هستیم یعنی ۳۰۰ روز آفتابی داریم که باید با برنامه ریزی های اصولی نهایت استفاده را داشته باشیم.
چندی پیش "محمود کمانی" معاون وزیر نیرو و مدیرعامل سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق اعلام کرد در حال حاضر هزینه سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر نسبت به ۱۵ سال گذشته به یک هشتم کاهش یافته است و ۱۵ سال پیش هزینه سرمایه گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر به ازای تولید هر کیلوات چیزی حدود ۴ هزار دلار بود، اما اکنون قیمت جهانی آن به زیر ۵۰۰ دلار رسیده است.
به گفته وی متوسط توسعه ظرفیت نیروگاهی دنیا در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در ده سال گذشته نسبت به انرژی حرارتی تنها ۲۰ درصد بود، اما در حال حاضر این رقم به ۸۳ درصد توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر رسیده است. این مهم نشان می‌دهد بسیاری از کشورهای توسعه یافته می‌خواهند در آینده نزدیک به طور کلی تولید برق خود را از محل انرژی‌های تجدیدپذیر دنبال کنند و سوخت‌های فسیلی را در این حوزه حذف خواهند کرد.
مدیرعامل سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر در ارتباط با وضعیت ایران در حوزه توسعه این نوع انرژی گفته در حال حاضر در دنیا انرژی تجدیدپذیر به شدت ارزان شده و اگر بحث آلایندگی انرژی‌های فسیلی و موضوع تغییر اقلیم و کربن زدایی نیز به آن اضافه شود، مشاهده می‌شود که سرمایه گذاری در این حوزه به شدت ضرورت پیدا کرده است، اما واقعیت این است که ما هنوز در ابتدای راه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر قرار داریم.
در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور، مجلس راهبرد مطلوبی را با دولت در پیش گرفته و حسابی با عنوان حساب بهینه‌سازی انرژی پیش‌بینی شده است. منابع این حساب از یک درصد منابع حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی، ۵ درصد از سود شرکت‌های تابع وزارت نفت و ۱۰ درصد از منابع فروش مشتقات گازی (بوتان، پروپان و گاز مایع) جرایم ماده ۲۶ قانون الگوی مصرف است.
به گفته مسئولان به منظور حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی ، در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال پیش رشد حداقل سه برابری منابع بهینه‌سازی را شاهد خواهیم بود، و پیش بینی می شود در این حساب، بین ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی تأمین شود.
در پایان گفتنی است به گفته کارشناسان برای متنوع‌سازی منابع تولید برق و رویکرد افزایش ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر باید اقدام‌های متنوعی انجام شود تا ریسک وابستگی تولید برق به گاز را کاهش دهیم و این نیازمند در نظرگرفتن بودجه کافی در این زمینه است.
