صادرات پایه توسعه اقتصاد
سعید افشاری (پویش)
بهبود معیشت مردم در سایه توسعه اقتصادی پایدار شکل می‌گیرد و توسعه اقتصادی هم در گروی توسعه صادرات است. از طرف دیگر هم توسعه صادرات در گروی پشتیبانی واقعی از صادرکنندگان قرار دارد. باید بپذیریم که هزینه عقب‌افتادگی از صادرات را اقشار ضعیف جامعه می‌پردازند. صادرکنندگان هم مشوق‌های مالی و صادراتی نمی‌خواهند، بلکه تنها خواستار مسیر هموار و امن برای حرکت هستند تا با اعتماد و اطمینان در مسیر پیش‌رو حرکت کنند. اما متاسفانه در چند دهه اخیر، تجارت خارجی ما دچار یک سردرگمی شده است. متاسفانه مشخص نیست سیاست‌گذاران ما بر چه مبنایی تصمیم می‌گیرند و چرا فاصله حرف تا عمل اینقدر زیاد است.
صادرات بخش مهمی از اقتصاد هر کشور را تشکیل می‌دهد از این رو برای حمایت از بخشهای اقتصادی دادن تسهیلات به آنها می‌تواند ابزاری مناسب برای رشد و توسعه‌شان باشد. شرایط اقتصادی و منابع انسانی ایران نیز به گونه‌ای است که صادرات در گرو تولید بوده و ابزاری کارامد در راه توسعه اقتصادی است.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته صادرات محور اصلی توسعه بوده و اهمیت بسیاری در حضور آن کشور در بازارهای جهانی دارد. تولیدات داخلی و عرصه آن در بازار رقابت جهانی یا به بیان دیگر صادرات یکی از عواملی است که می‌تواند کشورها را مستقل کند. اهمیت و ضرورت حضور کالاهای ساخت یک کشور در بازار جهانی و فضای اقتصاد بین‌المللی از مهمترین عوامل توسعه است. نقش صادرات در این بین به اندازه‌ای مهم است که بسیاری کارشناسان صادرات را تنها مسیر موفق به توسعه اقتصادی یک کشور در بازار جهانی می‌دانند.
در واقع جوامع محلی از یک‌سو می‌توانند با‌توجه به تولید با کیفیت و استاندارد بسیار بر گسترش صادرات اثرگذار باشند و از سوی دیگر بسیار از گسترش صادرات متاثر خواهند بود. امروزه کشورهای توسعه یافته از ژاپن و کره جنوبی و چین تا آلمان و آمریکا، همگی موضوع صادرات را به عنوان مهمترین مؤلفه اقتصادی خود مورد توجه قرار داده و می‌دهند و اساساً به دلیل همین دیدگاه هم به جایگاه پایدار و پویا در اقتصاد رسیده‌اند.
طبعا توسعه صادرات باید به یک منبع تولید متصل باشد؛ در واقع بدون اتصال به منبع تولید نمی‌توان افزایش صادرات را تحقق بخشید، حال این منبع می‌تواند در داخل کشورها باشد که نتیجه‌ای مانند اشتغالزایی و رونق تولید را نیز به دنبال بیاورد و یا می‌تواند در خارج از کشور باشد.
امروزه بسیاری از کشورها مانند امارات متحده عربی البته با مرکزیت دبی، با استفاده از صادرات مجدد توانسته‌اند جایگاه خوبی در اقتصاد بین‌المللی به دست آورند و به درآمدهای زیادی نیز برسند؛ این کشورها درواقع صادرات مجدد می‌کنند و کالاهای دیگر کشورها را به عنوان یک ایستگاه و پایگاه واسط دریافت و باز صادرات می‌کنند.
رایزنان بازرگانی به سبب حضور فعال خود در بازارهای هدف قادرند اطلاعات دست اولی در مورد اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور مورد نظر، روند عرضه و تقاضا، تحول قیمت‌ها، فعالیت‌های رقبا، نمایشگاه‌های تجاری، کالاهای رقیب و نظایر آنها کسب کرده و جامعه تجاری کشور متبوع خود را بیش از پیش آگاه کنند.
نظرهای مشورتی رایزنان بازرگانی از دیدگاه بازرگانانی که برای نخستین بار به قلمروی فعالیت آنها وارد می‌شوند یا درصدد انعقاد قراردادهای تجاری، سرمایه‌گذاری یا اعطای نمایندگی فروش کالا را دارند، بسیار ارزنده است.
ساختار اقتصادی و تجاری کشور اعم از سازمان‌های داخلی، سیاست‌ها و قوانین و مقررات، نقش عمده‌ای در تجارت خارجی ایفا می‌کنند به حدی که می‌توان آنها را زیرساخت‌های تجاری کشور برشمرد. بنابراین باید با تقویت زیربناهای موجود از جمله ایجاد پنجره‌های واحد، طراحی کنسرسیوم‌های صادراتی، برپایی دادگاه‌های تجاری و اصلاح قوانین و بخشنامه‌های صادراتی فضای خوبی را برای توسعه تجارت بین‌الملل فراهم کرد.
