تاکسی هوایی؛ وصله نچسب حمل و نقل ایران

جهان اقتصاد: در حالی که حمل و نقل ایران در تمامی ابعاد فرسوده شده و با هزار و یک چالش دست و پنجه نرم می کند، خبر از راه اندازی تاکسی هوایی بحث برانگیز است.

در همین رابطه، حسین پورفرزانه، معاون وزیر راه و شهرسازی، آخرین وضعیت تاکسی‌های هوایی را تشریح کرد و گفت: چون مقدمات اجرایی این پرواز از جنس هماهنگی میان چند دستگاه است، در حال حل و فصل آن هستیم و توافقات مورد نظر نیز انجام شده است.

وی گفت: حتما به وعده‌ای که داده‌ایم عمل خواهیم کرد و تا پایان سال تاکسی هوایی زنجان به البرز راه‌اندازی می‌شود.

این صحبت ها در حالی مطرح می شود که مسئولین راه هیچ توجهی به سایر وعده های خود ندارند و حمل و نقل کشور صدها چالش را به تنهایی به دوش می کشد.

با این وجود، چندی پیش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد که برنامه داریم تاکسی هوایی را در مسیر فرودگاه زنجان به فرودگاه پیام البرز راه‌اندازی کنیم. همچنین راه‌اندازی این تاکسی‌ها برای جزایر کیش به هندورابی نیز در دستور کار است.

وی گفته بود که در حال حاضر حدود ۱۰ تا ۱۲ هواپیمای زیر ۱۹ نفر در کشور داریم که قابلیت پرواز در این بخش را دارند.

گفتنی است؛ تاکسی‌های هوایی که با نام‌هایی مثل تاکسی پرنده و Air Taxi نیز شناخته می‌شوند، هواپیماهای کوچک، سبک و فوق سبکی هستند که برای مسافت‌های کوتاه و فوری استفاده می‌شوند. این هواپیماها برنامه پروازی مشخصی ندارند و می‌توانند با حداقل ظرفیت ممکن یعنی اندازه یک تاکسی یا اتوبوس با سرعت بالا مسافر جابجا کنند.

این هواپیماها با وزن کم و قابلیت کنترل بالا، می‌توانند در بسیاری از فرودگاه‌های کوچک نشست و برخاست کنند اما مشخصا وصله نچسبی برای این روزهای حمل و نقل هوایی کشور است.

با وجود 75 فرودگاه در کشور تنها 15 فرودگاه به صورت کامل فعالیت دارند و حضور تاکسی‌های هوایی نمی‌تواند به فعال شدن این فرودگاه‌ها کمک کند و خط اتصالی بین استان‌ها را نمی تواند زنده کند زیرا اساسا استقبال آنچنانی در شرایط تحریم از تاکسی های هوایی صورت نخواهد گرفت.

 بنابراین می‌توان گفت یکی از ارکان اصلی برای ایجاد تاکسی هوایی تأمین زیرساختهای فرودگاهی است که تاحدودی نیز در کشور فراهم نیست.

برای راه‌اندازی تاکسی‌های هوایی به هواپیما‌های کوچکی نیاز است که از ظرفیت 4 تا 19 نفر برخوردارند و سازندگان مختلفی در کشور هستند که بر روی ساخت این هواپیماها فعالیت می‌کنند اما تاکنون دستاوردی نداشته اند.

 پس این پتانسیل هم در کشور وجود ندارد. علاوه بر این یک مرکزیتی برای راهبری این تاکسیهای هوایی وجود ندارد که برای این منظور هم سازمان فرودگاه‌های کشور یک زیرمجموعه باید تاسیس کند که مختص همین موضوع باشد و هر هواپیمایی که قصد فعالیت در حوزه تاکسی‌های هوایی را داشته باشد می‌تواند زیرنظر این نهاد فعالیت کند.

 از سال گذشته مقدمات این طرح به صورت ناقص آماده سازی شده و زیرساخت ها برای اجرایی شدن آن فراهم نیست؛ مشکل دقیقا همینجاست که اجرای این طرح مدام به تأخیر می‌افتد. چرا متصدیان امر همچنان از تدوین قوانین مربوط به هوانوردی، ایجاد زیرساخت‌ها و سوخت رسانی به هواپیماهای کوچک به عنوان چالش این عرصه یاد می‌کنند. دلیل تعلل‌های سازمان هواپیمای کشوری در راستای تدوین قوانین مربوطه چیست؟ و در واقع سوال اساسی‌تر این است که چرا طی سالهای اخیر قوانین مشخص و مدونی در راستای هوانوردی عمومی که شامل تورهای هوایی و ... می‌شود تدوین نشده‌ است.

باید جدای از هواپیماهای با ظرفیت بالا سامانه فرودگاهی مجزایی در این راستا تدارک دیده شود و ترمینال مجزایی برای تاکسی‌های هوایی وجود داشته باشد. برای شکل‌گیری تمام اینها هم چند نهاد متفاوت باید با هم همکاری کنند و در نهایت یک نهاد بالادستی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باشد نقش هماهنگی این نهادها را به عهده بگیرد تا تعامل بین سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران و شرکت نفت به یک نتیجه درست منجر شود.

بنابراین به نظر می رسد به جای این طرح های عجیب و غریب شاید بهتر باشد که مدیران راه کشور به دنبال ترمیم ناوگان فرسوده خود باشند و مشخصا نیازی به تاکسی هوایی در این مقطع زمانی وجود ندارد.