در گفتگو با جهان اقتصاد ارائه شد: قیمت‌ها در تله تورم پرواز می‌کنند
راضیه احمدوند
وقتی هر بار خرید کردن به کابوسی بزرگ تبدیل می‌شود، باید پرسید: چرا قیمت‌ها اینقدر بی‌رحمانه بالا می‌روند؟ تورم افسارگسیخته و گرانی روزافزون کالاهای اساسی، نه تنها جیب مردم را خالی کرده، بلکه آرامش روانی خانواده‌ها را هم نشانه گرفته است. این بحران اقتصادی، که ریشه در عوامل متعددی دارد، بیش از هر چیز امنیت غذایی و زندگی روزمره میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند. اما آیا راه‌حلی وجود دارد که این چالش را مدیریت کند؟
در این گفتگو، ابتدا چرایی رشد سرسام‌آور قیمت‌ها را بررسی می‌کنیم و سپس راهکارهای عملی و راهبردی برای مهار تورم و بازگرداندن تعادل به بازار را مرور خواهیم کرد.
بهرام صدر، کارشناس اقتصادی در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به اینکه این روزها گرانی کالاهای اساسی، به یکی از مهم‌ترین معضلات اقتصادی و اجتماعی کشور تبدیل شده است، اظهار داشت: خانواده‌ها با افزایش بی‌وقفه قیمت انواع کالاهای اساسی و حتی غیراساسی مواجه‌اند که نه تنها قدرت خریدشان را کاهش داده، بلکه امنیت غذایی آن‌ها را نیز تهدید می‌کند.
وی افزود: دلایل متعددی برای این روند صعودی تورم اعلام می‌کنند؛ از نوسانات ارزی و افزایش هزینه‌های واردات گرفته تا کمبود مواد اولیه و مشکلات زنجیره تأمین. افزایش نرخ دلار در بازار آزاد، تأثیر مستقیم روی قیمت کالاهای وارداتی داشته و به‌دنبال آن، تولیدکنندگان داخلی نیز به دلیل گران‌تر شدن نهاده‌های تولید، مجبور به افزایش قیمت محصولات خود شده‌اند. در کنار این، کمبود برخی اقلام و نقش دلالان در ایجاد بازار سیاه، قیمت‌ها را بیشتر از سطح واقعی افزایش داده است.
صدر ادامه داد: همچنین افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و سوخت به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی، فشار مضاعفی بر کالاهای اساسی وارد کرده است. برخی از تولیدکنندگان از کاهش انگیزه تولید به دلیل سیاست‌های نادرست و قیمت‌گذاری دستوری گلایه دارند، چرا که این سیاست‌ها به جای حمایت، مانع رشد تولید و افزایش عرضه شده‌اند.
به باور او، با افزایش هزینه‌ها، طبقات کم‌درآمد و متوسط بیشترین آسیب را دیده‌اند و این گروه‌ها که بخش قابل توجهی از جمعیت را تشکیل می‌دهند، در تأمین نیازهای اولیه روزانه خود دچار مشکل شده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که در برخی مناطق، خانواده‌ها مجبور شده‌اند از مصرف برخی مواد غذایی حیاتی بکاهند و یا به اقلام جایگزین کم‌ارزش‌تر روی آورند.
در مقابل، دولت اعلام کرده است که با افزایش یارانه‌ها، نظارت بر بازار و برخورد با احتکار، قصد دارد از فشار بر مردم بکاهد. اما کارشناسان معتقدند که این اقدامات موقت و سطحی هستند و برای حل ریشه‌ای مشکل، نیازمند اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور و حمایت واقعی از تولید داخل هستیم.
راهکارهای مهار تورم و کنترل گرانی کالاهای اساسی:
این فعال اقتصادی در ادامه به ارائه راهکارهایی برای مهار تورم و گرانی پرداخت و گفت: برای مقابله با روند صعودی قیمت‌ها و کاهش فشار بر سفره مردم، باید راهکارهای چندجانبه و هماهنگ در پیش گرفت.
ابتدا حمایت جدی و هدفمند از تولید داخلی ضروری است؛ با اعطای تسهیلات مالی مناسب، کاهش مالیات‌ها و بهبود زیرساخت‌های تولید، می‌توان هزینه‌های تولید را کاهش داد و عرضه کالاها را افزایش داد. در کنار آن، نظارت مستمر و دقیق بر بازار و زنجیره توزیع برای جلوگیری از احتکار، دلالی و نوسانات مصنوعی قیمت‌ها ضروری است.
وی افزود: در بخش بعدی تثبیت نرخ ارز و مدیریت بهینه نقدینگی، از دیگر اقدامات مهم برای کنترل تورم است؛ زیرا نوسانات ارزی مستقیماً بر هزینه واردات و در نهایت قیمت کالاها تأثیر می‌گذارد. همچنین، حمایت‌های هدفمند از اقشار آسیب‌پذیر از طریق بسته‌های معیشتی، کوپن‌های غذایی و یارانه‌های مؤثر، می‌تواند به کاهش فشار مالی آن‌ها کمک کند.
علاوه بر این، بهینه‌سازی زیرساخت‌های حمل‌ونقل و تأمین سوخت با هزینه کمتر، نقش مهمی در کاهش هزینه‌های توزیع و در نهایت قیمت تمام شده کالاها دارد. شفاف‌سازی کامل زنجیره تأمین، حذف رانت و فساد اقتصادی نیز زمینه‌ساز تعادل بازار و تثبیت قیمت‌ها خواهد بود.
صدر در پایان با هشدار بر اینکه تورم بالا و گرانی کالاهای اساسی اکنون به یک بحران واقعی تبدیل شده است که پیامدهای آن فراتر از اقتصاد، سلامت و امنیت اجتماعی مردم را تهدید می‌کند، تاکیدکرد: اگر سیاستگذاران نتوانند به سرعت اقدام کنند، فشار بر سفره‌های خانوار بیشتر شده و نارضایتی‌های اجتماعی افزایش خواهد یافت.
به همین دلیل، باید یک برنامه جامع و هماهنگ شامل اصلاحات اقتصادی، حمایت از تولید، مدیریت بازار و رفاه اجتماعی تدوین و اجرا شود تا علاوه بر کنترل قیمت‌ها، اعتماد مردم به آینده اقتصاد کشور بازگردد.
..............................................
