اقتصاد ایران در آستانه انتخابی راهبردی

اقتصاد ایران در آستانه انتخابی راهبردی قرار دارد؛ حرکت به‌سوی اقتصاد کم‌کربن می‌تواند به فرصت توسعه یا تهدیدی برای ثبات اقتصادی بدل شود.

علی صادقلو، کارشناس حوزه انرژی، در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به روندهای جهانی در حوزه گذار انرژی، عنوان کرد: اقتصاد ایران به‌طور سنتی بر پایه منابع فسیلی، به‌ویژه نفت، بنا شده و این وابستگی عمیق در دوره‌های مختلف، به‌ویژه در زمان تحریم‌ها یا کاهش بهای جهانی نفت، نوسانات شدید اقتصادی ایجاد کرده است.

او افزود: با توجه به فشارهای بین‌المللی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و حرکت کشورها به‌سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، ایران نیز ناگزیر است سیاست‌های خود را بازنگری کند. این روند می‌تواند تهدیدی برای یک اقتصاد نفت‌محور باشد، اما در عین حال فرصت‌هایی نیز با خود به‌همراه دارد.

فرصتی برای تحول در اقتصاد انرژی ایران

صادقلو با تأکید بر اهمیت نگاه فرصت‌محور به گذار انرژی گفت: توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر همچون خورشیدی و بادی، نه‌تنها به کاهش وابستگی به نفت کمک می‌کند بلکه می‌تواند اشتغال‌زایی قابل توجهی در حوزه‌های نوین ایجاد کند. این مسئله همچنین به بهبود وضعیت محیط‌زیست کشور، که سال‌هاست با معضلات ناشی از آلودگی‌های سوختی دست‌وپنجه نرم می‌کند، یاری خواهد رساند.

او اضافه کرد: فرصت دیگر در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه انرژی‌های پاک است. در شرایطی که بسیاری از کشورها به‌دنبال شراکت در پروژه‌های سبز هستند، ایران با بهره‌گیری از ظرفیت‌های جغرافیایی و اقلیمی‌اش، می‌تواند نقشی جدی ایفا کند.

چالش‌های ساختاری و نیاز به سیاست‌گذاری هوشمندانه

با وجود این فرصت‌ها، صادقلو به چالش‌های موجود در مسیر گذار انرژی نیز اشاره کرد: واقعیت این است که توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان، دسترسی به فناوری‌های روز و چارچوب‌های قانونی شفاف است. در حال حاضر، نبود منابع مالی کافی و محدودیت در انتقال فناوری از چالش‌های اصلی به‌شمار می‌رود.

او همچنین تأکید کرد: باید به پیامدهای اجتماعی این گذار نیز توجه داشت. به‌عنوان مثال، صنایع وابسته به نفت و گاز سهم بزرگی از اشتغال کشور را در اختیار دارند. تغییر ساختار انرژی بدون برنامه حمایتی از نیروی کار این بخش می‌تواند بحران‌زا باشد.

راهکارهای پیشنهادی برای عبور موفق از این مسیر

صادقلو در پایان گفت‌وگو با جهان اقتصاد تصریح کرد: گذار به اقتصاد کم‌کربن نیازمند تدوین و اجرای سیاست‌های جامع است. مشوق‌های مالی برای سرمایه‌گذاران در انرژی‌های پاک، حمایت‌های آموزشی و مهارتی برای نیروی کار در حال تغییر، و تقویت همکاری‌های بین‌المللی در حوزه فناوری، از جمله اقداماتی است که باید در اولویت قرار گیرد.

او نتیجه‌گیری کرد: اگرچه این مسیر پرچالش است، اما با برنامه‌ریزی درست، ایران می‌تواند از گذار انرژی به‌عنوان اهرمی برای نوسازی اقتصاد خود بهره ببرد؛ اقتصادی که کمتر به نفت وابسته است و بیشتر با معیارهای توسعه پایدار جهانی هم‌راستا خواهد بود.