«جهان اقتصاد» گزارش می دهد کشورهای تولیدکننده نفت چه میخواهند؟
گلناز پرتوی مهر
پآژانس بین المللی انرژی اعلام کرد مصرف نفت دنیا ۱.۱ میلیون بشکه در روز در ۲۰۲۴ افزایش مییابد. این رقم ۱۳۰ هزار بشکه در روز بالاتر از پیشبینی قبلی است.
تقاضا برای نفت در سال آینده میلادی سریعتر از حد انتظار افزایش پیدا میکند. این بدان معناست که دورنمای مصرف نفت در کوتاه مدت علی رغم توافق اجلاس اقلیمی COP28 در مورد دور شدن از سوختهای فسیلی همچنان مثبت است.
البته هنوز هم فاصله قابل توجهی بین پیشبینی این آژانس که از کشورهای صنعتی تشکیل شده و همچنین پیشبینی اوپک در مورد دورنمای تقاضا در 2024 وجود دارد. این دو سازمان در سالهای اخیر در مورد مسائلی مانند تقاضا در بلند مدت و همچنین لزوم سرمایهگذاری در عرضه جدید نفت اختلاف نظر دارند.
آژانس بین المللی انرژی اعلام کرد مصرف نفت دنیا 1.1 میلیون بشکه در روز در 2024 افزایش مییابد. این رقم 130 هزار بشکه در روز بالاتر از پیشبینی قبلی این آژانس و حاکی از بهبود دورنمای مصرف نفت در آمریکا و همچنین قیمت پایینتر نفت است.
آژانس بین المللی انرژی کاهش قیمت نفت را یکی از دلایل تقویت مصرف آن میداند. این آژانس که معتقد به دور شدن سریع از سوختهای فسیلی است، پیشبینی خود از رشد تقاضای جهانی در سه ماهه پایانی سال جاری میلادی را 400 هزار بشکه در روز بهخاطر بدتر شدن شرایط اقتصاد پایین آورده و 1.93 میلیون بشکه در روز اعلام کرده است.
در همین زمینه سعید ساویز، کارشناس حوزه انرژی، در گفتوگو با خبرنگار جهان اقتصاد، اظهار کرد: جهان این روزها متاثر از دو جنگ است و سرمایههای انباشته در آتش نبرد و خشم میسوزد؛ پیشتر جایی از سوی نگارنده پیشبینی شد که دور نیست که به دلیل سقوط نقدینگی، آفتی که در 2007 دامنگیر اقتصاد جهانی شد دوباره چون آواری بر سر بازار خراب شود. به دلیل هدایت نقدینگی و پول به سمت جنگ و البته افزایش بودجه دفاعی کشورهایی که چندان دور از هیاهوی آن نیستند، هزینه بخشهای دیگر شامل تامین رفاه و فراهم کردن آنچه برای زندگی روزمره در زمستان و تابستان نیاز است، مانند تامین انرژی مصرفی جامعه، کاهش مییابد و از اینرو قیمت سوخت در کشورهای مختلف افزایش خواهد یافت و همه اینها اگر فرو ریزد ختم خواهد شد به رکود بزرگی دیگر به دلیل کاهش ثروت و شاید نخریدن به دلیل نداشتن و افت قیمت، آنچنان مهیب و سونامیوار که قیمت نفت را حتی به بشکهای زیر 10 دلار برساند.
وی تصریح کرد: به راستی که آنچه گفته شد نه یقین است و نه دور از ذهن پس شرط احتیاط است که به عنوان یک احتمال برای سال آینده درنظر گرفته شود و چندی از دریچه آن به اقدامات و افکار سایرین که نقشی در بازار نفت دارند نگریسته شود. برای نمونه در روزهای پیشین اوپک پلاس تصمیم گرفته تا تولید خود را کاهش دهد و در همان زمان قیمت نفت آرامآرام حرکتی خزنده به سمت پایین را آغاز کرده است.
کارشناس حوزه انرژی عنوان کرد: عربستان و روسیه پرچمدار این اندیشه هستند. فراموش نکنیم که روزگاری در دوران فرود قیمت نفت به دلیل شب سیاه کرونا، این دو به مچاندازی و زورآزمایی پرداختند و این باعث کاهش شدید قیمت گردید و پس از آن سایر اعضا و تولیدکنندگان به نوعی از تدبیر عربستان ناامید شده و دیهیم پادشاهی بر سر روسیه نهادند و تا مدتها این روسها بودند که بر بازار نفت فرمان میراندند، اما امروز پس از حمله روسها به اوکراین و گوشهنشینی آنها در بازار جهانی مجدد این عربستان است که بر بالای مجلس نشسته و حکم میراند، اما تجربه گذشته به سعودیها آموخته است که برای جلوگیری از تکرار خسران باید در هر سوی منافع روسها را درنظر گرفت و مسیر منافع مشترک را در پیش گیرد تا مجدد به دلیل عدم توجه به منافع سایرین ریاستش زیر سوال نرود.
وی بیان داشت: مدیریت کشورهای تولیدکننده نفت میخواهد به سویی رود که تا پیش از سقوط آزاد بزرگ با کاهش تولید چنان بازار را مدیریت کند که حرکات خزنده کاهشی آن نیز کنترل گردد و هر چه بیشتر بر ثبات قیمت در بازار افزوده شود.
وی خاطرنشان کرد: بر جایی که سیاه و سپید سیاسی آن بسیار بر قیمت نفت تاثیرگذار است، یعنی همان کشور ایالاتمتحده که این روزها در تب داغ پیش رقابت انتخابات ریاستجمهوری سخت بریان است. همانگونه که در انتخابات قبل پیشبینی شده بود رییسجمهور پیشین تمام تخممرغها را در سبد صنایع نظامی و نفت و گاز چیده بود و بالا گرفتن کرونا و آنچه بر سر جهان و مردمش آورد، تمام رشتهها را پنبه کرد و رقیب، یا به قول خودش جو خوابآلود با تمام مشکل و سکته در کردار و گفتار گوی سبقت بربود و بر تخت نشست.
وی اظهار داشت: بعید است جامعه آمریکا مجدد رای به شرایط موجود دهد. اگر برای بار دوم ترامپ یا یکی از هممسلکانش در این ماراتن از خط پایان گذشتند، چه بر سر سیاستهای محیطزیستی میآید؟ و اگر بازار گنجایش پمپاژ نفت جدید را نداشت، امثال ترامپ برای افزایش سرمایهگذاری و البته تولید چه میکنند؟ یک احتمال کاهش واردات و اتکا به تولیدگران داخلی است تا شاید با تنگتر شدن جای واردات نفت شیل جایی برای خود در سبد مصرفی انرژی در امریکا باز کند و اینبار هم بیشتر باعث کاهش قیمت جهانی میشود مگر تولیدکنندگان برای شتاب بخشیدن به کاهش خود را آماده کرده باشند.
وی عنوان کرد: در مورد ایران باید گفت که گویا مسوولان در جریان این تحلیلها نیستند یا حداقل اگر هستند اهل بازگو کردن نیستند. به عنوان کلام آخر باید گفت که ایران و نفت ایران از دور این بازی خارج است و نه عربستان یا روسیه یا حتی چین ما را در این راه شریک راهبردی به حساب میآورند و نه در فراز و فرود کسی روی بود و نبود نفت ما حساب میکند. آنچه به نظر میرسد مثلث این سه کشور وضع موجود نه بمیر و نه بمان را برای نفت ایران بیشتر در راستای منافع خود میبینند تا رونق آن.
