مکانیزم ماشه بی‌اثر است سوءمدیریت نه
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشترک ایران و چین
اقتصاد ایران بیش از پانزده سال است که در فضای تحریم‌های چندلایه آمریکا و اروپا نفس می‌کشد؛ اما تجربه این سال‌ها نشان داده که ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور تنها در تحریم خارجی نیست، بلکه در داخل نیز با سوءمدیریت و اختلافات جناحی مواجهیم. تمرکز بر معیشت مردم، شفافیت در سیاست‌گذاری و پرهیز از نزاع‌های سیاسی می‌تواند آثار تحریم را تا حد زیادی کاهش دهد.
در سال جاری، با وجود تحولات بین‌المللی از جمله پایان قطعنامه ۲۲۳۱ و بحث فعال‌سازی مکانیزم ماشه، بخش عمده تجارت ایران با دنیا ادامه یافته است. واقعیت آن است که مکانیسم ماشه ارتباط مستقیمی با تجارت روزمره ایران ندارد؛ آنچه بیش از هر چیز بر روابط مالی و بانکی کشور سایه انداخته، تحریم‌های بانکی آمریکاست. حتی اگر ایران به کنوانسیون‌های «سی‌اف‌تی» و «پالرمو» بپیوندد و جایگاه بهتری در FATF پیدا کند، تا زمانی که در قفس تحریم‌های بانکی آمریکا قرار دارد، مشکل اصلی پابرجاست.
با این حال، پیوستن به این کنوانسیون‌ها می‌تواند دو فایده مهم داشته باشد: نخست اینکه اگر روزی شرایط برای رفع تحریم‌ها فراهم شود، بازگشت به نظام مالی بین‌الملل سریع‌تر انجام می‌شود؛ دوم اینکه بهانه‌هایی مبنی بر «مشکل‌سازی FATF» از میان برداشته خواهد شد.
در حال حاضر، ایران توانسته با وجود محدودیت‌ها حدود ۱۴۰ میلیارد دلار مبادله با جهان داشته باشد؛ این یعنی می‌توان در شرایط تحریم نیز تجارت را حفظ کرد. اما برای بهبود وضعیت، لازم است سیاست‌گذاران از نگاه تک‌بعدی به چند کشور خاص فراتر روند و دایره شرکای تجاری را گسترش دهند. به‌ویژه در تجارت با چین، استفاده از یوان به جای یورو می‌تواند هزینه مبادلات را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.
تحریم‌ها واقعیتی تلخ اما قابل مدیریت‌اند؛ مشروط بر اینکه اولویت کشور از رقابت‌های سیاسی به سوی معیشت و رفاه مردم تغییر کند.
