واکاوی قوانین جرم زای قیر در گفت و گوی جهان اقتصاد با عضو سابق هیئت مدیره اتحادیه OPEX قیر در گرداب قانون!

 

بر اساس داده‌های معاملاتی بورس کالای ایران در شهریور ماه سال جاری، وضعیت بازار وکیوم باتوم (ماده اولیه تولید قیر) نشان‌ دهنده یک اختلال ساختاری جدی وفراگیر در تمامی عرضه¬های پالایشگاه‌های کشور می باشد که به‌صورت مکرر تعمدی تکرار می‌شود و نه تنها نظارتی بر آن بلکه بطور دائم این بی نظمی تکرار می شود.

وحید شیخی، عضو سابق هیئت مدیره اتحادیه OPEX و فعال صنعت فرآورده های نفتی کشور در گفت و گو با خبرنگار جهان اقتصاد اظهار کرد: سوال اینجاست که تولید کننده و صادر کننده قیر که باید در مکانیزم مدیریت شده ای ماده اولیه را با 60 تا 80 درصد بالاتر از نرخ بین المللی تهیه کند و با هزینه های سرسام آور مالی حاکم بر شرایط تحریمی کالا را به بازارهای هدف برساند و ارز حاصل از صادرات را برگرداند، چرا باید ثمن معامله که دسترنج حاصل از این پروسه طاقت فرساست را در مرکز مبادله ارز با نرخ دستوری بانک مرکزی عرضه نماید؟ این رویه یقیناً عادلانه، شرعی و قانونی نیست.

وی تصریح کرد: وقتی در تالار حراج باز بورس، ماده اولیه بدون محدودیت در سقف قیمت (با رقابت های 80 درصدی) معامله می گردد، تولید کننده و صادر کننده قیر که از مزیت خوراک ارزان یا مواد اولیه و انرژی یارانه ای بهره مند نبوده و از فرمول حمایتی یا قیمت گذاری دستوری بی بهره است و باید موظف به برگشت ارز (اما معاف از نرخ گذاری دستوری) باشد و یا در بدترین شرایط، مسئولیت واردات کالاهای اساسی به کشور با نرخ ارز در بازار آزاد بر عهده صادرکننده قیر باشد.

شیخی می گوید: چرخه موجود و تعهدات ارزی قیر، یکی از قوانین فساد زای کشور است و نهایتاً همانگونه که طی سال های گذشته شاهد آن بودیم منجر به تعطیلی بخش واقعی صادرات قیر می گردد و عدم برگشت ارز و پرداخت تعهدات بانکی توسط تولیدکنندگان و صادرکنندگان غیرواقعی می گردد و تولید کننده ای که به دام این گرداب تامین خوراک و نرخ دستوری ارز گرفتار شده برای ادامه حیات مجبور به خرید ماده اولیه با هر قیمتی می¬باشد.

وی تصریح کرد: با استناد به موارد یادشده، شرکت بورس کالای ایران در جایگاه یک بستر معاملاتی، که متاسفانه نتیجه عملکرد آن در صنایع مختلف نشان داده که واگذاری نقش حاکمیتی نظارت و تنظیم کننده بازار به این شرکت نتایج غیر سازنده ای ایجاد نموده و مهمترین وظیفه آن در نقشی که به این بنگاه معاملاتی سپرده شده است، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضاست است و بورس کالا یا باید این نقش نمادین خود را رها کند و یا با تحولی بنیادین، عملکرد رگلاتوری سازنده با دعوت از تمامی ذینفعان ایجاد نماید.

وی خاطرنشان کرد: از زمانی که عرضه قیر و وکیوم باتوم در بنگاه معاملاتی بورس کالا که اتاقی با شیشه های دودی می باشد شروع شده، تعداد تولید کنندگان این صنعت از 357 واحد به 70 واحد تقلیل یافته و زمانی که حاکمیت تنظیم گری را واسپاری می کند توقعی جز بیکاری و از دست دادن بازارهای بین المللی نباید داشت.

وی با اشاره به اینکه داده های موجود به وضوح نشان می دهد که این نقیصه، موردی نیست، بلکه یک بحران پیوسته و عارضه ای خطرناک است ، گفت: بورس کالا یا باید تنظیم گری عرضه VB را آغاز کند و با اصلاح قوانین و نظارت دقیق تر و عادلانه تر، از تداوم این آسیب های گسترده که به بهای نابودی تولید و از دست رفتن سرمایه های ملی تمام می شود، جلوگیری نماید و یا مسئولیت و تبعات ترک فعل خود را بپذیرد.