توسعه پایدار و بوم گردی ها
فاطمه رهبر کارشناس مسائل گردشگری

بومگردی مفهومی نوبنیان و تازه محسوب میشود که شناخت آن توسط پیشکسوتان و علاقهمندان این حوزه به حدود یک دهه قبل برمیگردد و با این وجود چنین ظرفیت ارزشمندی به خوبی در کانون توجه قرار گرفته است به ویژه با حرکت به سمت آینده، مقوله پژوهش در این حوزه از یک پیشنهاد به یک امر ضروری تبدیل میشود.
اما یکی از مسائلی که امروز بومگردیها نیاز دارند، مقوله پژوهش است که میتواند بن مایههای علمی این حوزه را تقویت کند و مانند صنعت هتلداری به شناخت علمی این بستر منجر شود.
در حقیقت، پژوهش بر مقوله بومگردی میتواند منجر به شناخت بیشتر حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی از یک سو و فرهنگ و آداب و رسوم جامعه محلی از سوی دیگر شود.
پژوهش در این زمینه میتواند به شناخت اکوسیستمها و بهره برداری از طبیعت و یک منطقه طبیعی بدون آسیب زدن به آنها شود و حتی حفاظت از یک منطقه در حال آسیب را بکاهد.
یکی از تبعات گردشگری که در جوامع سنتی به شدت از آن گریز دارند جهانی شدن فرهنگ است و بومگردیها میتوانند راهکارهای حفاظت از فرهنگ بومی در عین توسعه گردشگری در یک منطقه را رقم بزنند و این مقوله مستلزم روی آوردن به پژوهش و جایگاه آن است.
حفاظت از یک منطقه طبیعی در مقابل هجوم بیبرنامه گردشگران در یک منطقه طبیعی یا حفاظت شده نیز جزو تهدیدهایی است که بومگردیها با فعالیت تخصصی و برنامهریزی و شناخت کافی میتوانند به آن دست پیدا کنند و باز هم مسئله مهم در این زمینه، آموزش و پژوهش است.
زمانی که بومگردیها در یک منطقه روستایی یا طبیعی ایجاد میشوند با الهام از فرهنگ منطقه و ذی نفع کردن جامعه محلی و روستایی میتوانند اقتصاد یک منطقه را رونق ببخشند در عین توانمند کردن جامعه مورد نظر، حفظ و باززندهسازی فرهنگهای محلی و حتی آیینهای از دست رفته میتواند اقتصاد فرهنگ و کشاورزی و روستایی را رونق ببخشد، پژوهش در حوزه مشاغل از دست رفته، آیینها و سنتهای در حال فراموشی و افزایش آگاهی جامعه محلی برای افزایش مشارکت در این زمینه راهکاری مبتنی بر پژوهش است.
توسعه پایدار و عدالت اجتماعی با مطالعه بومگردیها و شناخت این حوزه و شناخت بومگردیها از محیط پیرامون و فرهنگ و آداب و رسوم آن منجر میشود که مهاجرت معکوس به روستاها اتفاق بیفتد، شهرها از توسعه نامتوازن رنج نبرند و اقتصاد روستایی و عشایری دچار نابودی نشود.
رونق اقتصاد صنایعدستی، خلق فرصتهای جدید اقتصادی و اتصال به جامعه بینالمللی متخصص، علاقهمند یا گردشگران نیز از عواملی است که پژوهش در حوزه بومگردی میتواند ساختاری علمیتر به خود گرفته و با علم و مسائل روز دنیا در آمیخته شود.
پژوهش امروزه مورد تاکید کشورهایی است که به صنعت گردشگری اکوتوریسم و بومگردی علاقه و تمایل بیشتری نشان دادهاند، مثلا کشورهایی مانند ازبکستان و قرقیزستان، چین یا کشورهای اروپایی مانند سوئیس و سوئد تمایل زیادی به حوزه پژوهش در این زمینه نشان دادهاند و ایران با توجه به تاثیرگذاری در حوزه گردشگری اکوتوریسم و طبیعت غنی خود و همچنین شناخت چایگاه بومگردی در اقتصاد گردشگری و گردشگری کشور میتواند مورد تاکید سیاستگذاران واقع شود.