نجات بشر در گرو احترام به زمین است

شیرین تجلی پیربازاری- روزنامه‌نگار - این روزها خبرهای زیادی در مورد قطع درختان در مناطق مختلف کشور به گوشمان خورده است. در حالی که یکی از عوامل آلودگي و تخريب محيط زيست، قطع بي‌رويه درختان و تخريب جنگل‌ها و مراتع است كه نتيجه آن در بيشتر نقاط دنيا به صورت نابودي ذخاير زمين، اعم از درختان و گياهان يا جانوران و در پي آن، فوران خشم طبيعت به شكل سيل‌هاي ويرانگر، طوفان‌های شدید، حمله شن‌هاي روان و توسعه بيابان‌ها، خشكسالي‌هاي وحشتناك و پی در پی، شيوع انواع آفت‌ها همچون ملخ و موش، بيماري‌هاي مزمن، همواره جامعه انساني را تهديدکرده است.

گرم شدن کره زمین یکی از معضلات اساسی است که اکنون متخصصان و صاحب‌نظران را به چالش کشیده است. این در حالی است که بنا به اعلام سازمان خواربار جهانی(فائو)، جنگل‌ها عمده‌ترین نقش را در کاهش این پدیده و پایداری زیست‌بوم‌های جهانی دارند. بزرگ‌ترین عامل گرم‌شدن زمین، افزایش گاز دی اکسید کربن است درحالی‌که جنگل‌ها به تنهایی 18درصد از کل حجم دی‌اکسید‌کربن کره زمین را در خود جای داده‌اند.

این در حالی است که درختان همواره از طریق عواملی مانند تغییر اقلیم، افزایش دما، آلودگی هوا و وجود ریزگردها که منافذ برگ‌ها را مسدود کرده و مانع تغدیه گیاه می‌شود و همچنین فاصله نامناسب کاشت و... باعث می‌شود که درختان در معرض خشک شدن قرار گیرند.

نکته در خور تأمل اینکه سوخت‌های فسیلی، عامل اصلی در گرمایش زمین محسوب می‌شوند این درحالی است که قطع درخت بعد از سوخت‌های فسیلی مهم‌ترین عامل گرمایش زمین اعلام شده است.

تحقیقات نشان می‌دهد که هر مترمربع برگ درخت در شبانه روز 5 مول اکسیژن تولید می‌کند که یک دلار ارزش دارد. براین اساس، یک درخت 5 ساله به‌طور تقریبی در شبانه روز 140 مول اکسیژن تولید می‌کند و در مجموع ارزش اکسیژن تولید شده آن در یک سال 10 هزار دلار است.

تحقیقات نشان می‌دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در اتمسفر با گرم شدن کره زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد. به طوری که میزان غلظت کربن دی‌اکسید و میزان دمای زمین؛ رابطه مستقیم دارد.

زمین مقداری از انرژی خورشید را جذب و باقی آن را منعکس می‌کند. در طی این فرایند طول موج نور تغییر پیدا می‌کند. بعضی از گازهای موجود در جو، این تابش خروجی را جذب می‌کنند. این تابش عمدتاً در محدوده فروسرخ است. مولکول گازهای گلخانه‌ای، بسیار بیشتر از سایر گازها نور مادون قرمز را جذب می‌کند. جذب انرژی توسط مولکول‌های گاز سبب جنبش مولکول و افزایش انرژی آن می‌شود. وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده‌ایم. دمای کل نواحی زمین افزایش می‌یابد. این پدیده اثر گلخانه‌ای و گازهایی که در آن موثرند، گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند.

جلوگیری از فرسایش خاک و لغزش زمین، جلوگیری از روان‌آب‌ها و کنترل سیل، ذخیره و انباشته‌کردن آب و هدایت آن به سفره‌های زیرزمینی، حفاظت از سرچشمه‌های رودخانه‌ها، آبخیزها و سالم‌سازی‌ هوا از دیگر عملکردهای جنگل است. علاوه براین، به نقش جنگل در درمان بیماری و رفع افسردگی، طبیعت‌گردی و کارکردهای فرهنگی و هنری و تاثیر آن در معیشت جوامع محلی و سنتی می‌توان اشاره کرد.

باید اشاره کرد که قطع درختان جرم محسوب می‌شود؛ براساس قانون، برای حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان، قطع هر نوع درخت و یا نابود کردن آن به هر طریق در معابر، میادین، بزرگراه‌ها، پارک‌ها، بوستان‌ها، باغات و نیز محل‌هایی که به تشخیص شورای اسلامی شهر، باغ شناخته شوند در محدوده و حریم شهرها بدون اجازه شهرداری و رعایت ضوابط مربوط ممنوع است.

حتی به دلیل سلامت زمین هم که شده، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که گونه‌های طبیعی مانند درختان و جانوران شرایط متناسب‌تری برای زیست را داشته باشد و به آن آسیبی وارد نشود تا حیات زمین به خطر نیفتد و منابع طبیعی به آیندگان منتقل شود.