ملزومات حذف صفر از پول ملی
یادداشت رضا کیمیایی تحلیلگر اقتصادی

حذف صفر از پول ملی، فرایندی است که اجرای موفق آن نیازمند فراهم شدن مجموعهای از شرایط و الزامات اساسی است. نخست، کنترل تورم و ایجاد ثبات اقتصادی از مهمترین پیشنیازهای این اقدام محسوب می شود؛ چرا که حذف صفر در شرایط تورمی، اثربخشی خود را از دست میدهد و ارزش پول ملی مجدداً کاهش مییابد.
همچنین، آمادهسازی زیرساختهای اجرایی از قبیل چاپ و توزیع اسکناس و سکههای جدید، بهروزرسانی سامانههای بانکی و نرمافزارهای حسابداری، آموزش کارکنان دستگاههای اجرایی و بانکها و اطلاعرسانی دقیق به عموم مردم برای درک صحیح تغییرات الزامی است. تصویب قوانین و آییننامههای مرتبط نیز باید توسط مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان صورت گیرد تا وجاهت قانونی برای اجرای این طرح فراهم شود.
تجربه کشورهای مختلف نشان میدهد که اصلاحات ساختاری در حوزه پولی، مالی و بانکی معمولاً مقدم بر حذف صفرها بوده و این اقدام باید در پایان مسیر اصلاحات و نه در ابتدای آن قرار گیرد. از سوی دیگر، اقناع افکار عمومی و شفافسازی دلایل و پیامدهای حذف صفر عاملی کلیدی برای پیشبرد موفقیتآمیز این سیاست است.
ترکیه: در سال ۲۰۰۵ با اجرای موفق حذف شش صفر از لیر، پول جدیدی به نام "لیر جدید" صادر شد. این اقدام همراه با کنترل تورم و اصلاحات اقتصادی انجام شد و باعث شد اعتماد به پول ملی بازگردد.
برزیل: چندین بار حذف صفر را تجربه کرده است. آخرین بار در سال ۱۹۹۴ با ایجاد واحد پولی جدید "رئال" همراه با اصلاحات عمیق اقتصادی، موفق به کنترل تورم شد.
روسیه: در سال ۱۹۹۸ سه صفر از روبل حذف شد، همزمان اصلاحات اقتصادی و سیاستهای تثبیت مالی دنبال شد.
زیمبابوه: نمونهای از کشورهایی است که به دفعات متعدد صفر حذف کرد اما به دلیل تداوم تورم شدید و نبود سیاستهای مکمل، موفقیت چشمگیری به دست نیاورد.
در نهایت، باید تأکید کرد که حذف صفر به تنهایی منجر به حل معضل تورم نخواهد شد و تنها ابزاری برای تسهیل مبادلات، حسابداری و ارتقای تصویر پول ملی به شمار میرود.