با توجه به اینکه همیشه و در همه دوران ها عده ای از اقشار کم درامد و ضعیف جامعه برای خرید کالاهای لوکس و گرانبها با مشکلاتی مواجه بودند و به گفته خودشان برای حفظ آبروی خانواده تن به اقساطی پرداخت کردن پول آن کالای لوکس می دادند اما امروز شاهد این هستیم که اخیرا برخی خانوارها کم درامد و بعضا ضعیف جامعه حتی توان تامین معیشت و روزمره و کالاهای اساسی و ضروری زندگی خود را ندارند و کار به جایی رسیده که این نوع کالاها همچون برنج و گوشت و مرغ و حتی اخیرا سیب زمینی را نیز به صورت قسطی خریداری کنند که این موضوع بسیار غیر قبال باور است اما متاسفانه وجود دارد موضوعی که بسیاری از کارشناسان علت آن را بی ثباتی نرخ ارز و نبود سیاست‌های اجرای درست در این فضا را عامل اصلی گرانی مواد غذایی به ویژه برای اقشار کم درآمد و متوسط جامعه می‌دانند و برخی نیز نبود انسجام جامع برای ریشه یابی مشکلات مزمن اقتصادی را دلیل این بحران‌های پی در پی می‌دانند اما به نظر می رسد بی تدبیری در اجرای سیاست‌های ضد تومی و نبود بستر مناسب برای تحقق برنامه‌های هدفمند آن دلیل اصلی خالی شدن روز به روز سبد خانوارها از مواد مورد نیاز معیشتی بوده است.
سال‌هاست که خرید قسطی بین مردم، بازار داغی داشته و هر خانوار برای تامین نیاز‌های اساسی و حتی غیرضروری به خرید کالاهای قسطی روی آورده‌اند اما طی سال‌های اخیر، از فروش اقساطی خودرو، طلا و لوازم خانگی که بگذریم به اقساط فروشی برنج و گوشت و مرغ رسیده‌ایم، پدیده‌ای که شاید در وهله اول کمی تامل برانگیز باشد، اما به مرور زمان این موضوع برای بیشتر مردم به یک روند عادی تبدیل شده است.
حالا از پشت جریان سازی‌هایی که نرخ ارز برای اقتصاد کشور به وجود آورده است انتظار برای فروش هر نوع کالا و محصولی آن هم به صورت اقساط دیگر شوک آور نیست!
برخی از کارشناسان بی ثباتی نرخ ارز و نبود سیاست‌های اجرای درست در این فضا را عامل اصلی گرانی مواد غذایی به ویژه برای اقشار کم درآمد و متوسط جامعه می‌دانند و برخی نیز نبود انسجام جامع برای ریشه یابی مشکلات مزمن اقتصادی را دلیل این بحران‌های پی در پی می‌دانند.
اما در نهایت باید بی تدبیری در اجرای سیاست‌های ضد تومی و نبود بستر مناسب برای تحقق برنامه‌های هدفمند آن هم به منظور توسعه برنامه‌های توسعه‌ای را دلیل اصلی خالی شدن روز به روز سبد خانوارها از مواد مورد نیاز معیشتی دانست.
افزایش بی رویه قیمت‌ها باعث شده برخی از اپلیکشن‌های خرید اینترنتی نسبت به فروش قسطی اقلام خوراکی از جمله پیاز و سیب زمینی اقدام کنند؛ بحثی که با یک نگاه شاید بهت آور باشد، اما واقعیت بزرگی در خود نهفته است.
بر این اساس خانوار ایرانی به ویژه اقشار کم درآمد و متوسط جامعه با توان مالی معین توان خرید و محصولات خوراکی که هر روز بر قیمت آن‌ها افزوده می‌شود را ندارند به ناچار باید مواد ضروری سفره را تامین کنند و این راهی جز خرید اقساطی و یا دانه‌ای از هر محصول نیست.
زمانی که سیب زمینی به کیلویی ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان رسیده یک خانواده چهار نفره چطور می‌تواند در هفته مطابق برنامه غذایی خود اقدام به خرید سه – چهار کیلو سیب زمینی کنند! یعنی باید هفته‌ای ۴۰۰ هزار تومان برای یک محصول ساده غذایی هزینه کنند! این رقم در کدام سبد معیشتی کارگران و خانوار‌های کم درآمد ثبت شده است!
همچنین با دور زدن در فضای مجازی و به دنبال رد تبلیغات خانگی و بسیار خُرد برای فروش یک کیلو سیب زمینی متوجه می‌شویم که در چه بحرانی قرار گرفته‌ایم. زمانی که برای خرید یک کیلو سیب زمینی قرار است ۹۰ هزار تومان پول بدهیم و آن را بدون دریافت حق سرویس و در کمترین زمان ممکن به دستمان می‌رسانند!
البته در این تبلیغات به فروش اقساطی آن هم در پرداخت در دو- سه قسط، بیشتر به بحران قیمت و کمبود برخی محصولات که به دلیل سیاست‌های نادرست شکل گرفته است، پی می‌بریم.
به تازگی یک مطالعه پژوهشی، وضعیت فقر و ناامنی غذایی در مناطق شهری ایران در سال ۱۴۰۱ را بررسی کرده است که براساس این مطالعه تنها ۴۵ درصد از ساکنان شهری از امنیت غذایی بهره‌مند بوده و ۵۵ درصد ساکنان این مناطق دچار فقر غذایی هستند. به گفته کارشناسان، عوامل مربوط به اقتصاد کلان همچون تورم و رشد پایین اقتصاد کشور در یک دهه اخیر، مهم‌ترین عوامل موثر بر فقر بالای غذایی در مناطق شهری کشور بوده است.
در نهایت باید گفت سوال اساسی که مطرح می شود این است که سال هاست برای کاهش خرید و تزریق مُسکن گرانی، به مردم القاء می‌کنند که خرید گوشت و مرغ برای سلامتی مضرر است و حتما در هفته از مواد و محصولات کشاورزی و سبزی و صیفی بیشتر استفاده کنند، اما حالا با گرانی سیب زمینی چه نسخه جدیدی برای مردم آماده کرده‌اند؟ آن هم سیب زمینی که یکی از مواد مغذی و در عین حال پُرمصرف در سفره ایرانی هاست و چرا مردم برای خرید محصول پُرمصرف و در عین حال پُرکشت با تولید بالا در کشور مجبور به خرید اقساطی بشوند و برای خرید یک کیلو سیب زمینی باید در دو - سه قسط مجبور به پرداخت شوند! چرا باید کار به اینجا برسد؟!
