نگاهی به مهم‌ترین اخبار بخش معدن و صنایع معدنی در هفته‌ای که گذشت؛
افت صادرات فولاد و کاهش جدی درآمدهای ارزی
صنعت فولاد ایران با تکیه بر اهداف صادراتی توسعه یافته است، بااین‌وجود با اتخاذ سیاست‌های اشتباه از سوی مسئولان شاهد بروز مشکلات جدی در مسیر فروش فولاد و محصولات فولادی ایران به بازارهای بین‌المللی هستیم. در چنین شرایطی از میزان صادرات در زنجیره فولاد کشور به شدت کاسته شده که جای نگرانی دارد.
بسته سرمایه‌گذاری معادن تدوین شده است
مدیر اکتشاف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران گفت: کمیته تدوین ضوابط و معیارها در ایمیدرو تشکیل شد و اکنون استانداردها و دستورالعمل‌ها در معادن وجود دارد، ولی به‌روز نشده است. پهنه‌ها و معادنی که در اختیار دولت است، پس از اخذ گواهی کشف، فراخوان برای استخراج زده می‌شود و متقاضیان می‌توانند از این فرصت استفاده کنند. وی با اشاره به اینکه بسته سرمایه‌گذاری معادن تدوین شده است، گفت: این بسته با ارائه برنامه‌های مختلف و متنوع فراخوان می‌شود و بخش خصوصی می‌تواند در این عرصه ورود کند.
درصورتی که استاندارد‌های داخلی حاکم بر بخش معدن، بین‌المللی نشود، نمی‌توانیم سرمایه‌گذاران خارجی و سرمایه‌های سرگردان را به سمت معادن جلب کنیم. زمانی که صنایع و معادن خود را با استاندارد‌های جهانی عرضه کنیم، اعتماد صاحبان سرمایه جلب می‌شود.
کاهش ۴۰۰ میلیون دلاری درآمد ارزی صادرات فولاد ایران
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار کامل حجم و ارزش صادرات سه ماهه سال ۱۴۰۳ زنجیره فولاد کشور را منتشر کرد که بر این اساس ارزش صادرات زنجیره فولاد کشور، ۱۹ درصد معادل تقریبی ۴۰۰ میلیون دلار کاهش داشته است. براساس آمار میزان ارزش صادرات فولاد میانی در ۳ ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۲ درصد برابر ۳۵۸ میلیون دلار کاهش یافته است. درهمین‌حال در فصل بهار امسال ۷.۶ میلیون تن از محصولات زنجیره فولاد صادر شد که برابر ۲.۴ درصد برآورد شده است. صادرات مقاطع طویل فولادی ۳۲.۲ درصد افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود بیشتر این محصولات توسط تجار و کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف، صادر شده باشد. در همین‌بازه زمانی صادرات اسلب ایران نصف شده است. فروش انواع ورق فولادی به بازارهای جهانی نیز ۴۱ درصد کاهش داشته است.
افت صادرات یاد شده در سایه سیاست‌های ارزی دولت و الزام به بازگشت ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات فولادسازان با قیمت دلار نیمایی، حاصل شده است. فعالان صنعتی در ماه‌های اخیر بارها نسبت به افت صادرات فولاد و چالش‌های ناشی از آن، هشدار داده بودند. اما بی‌توجهی سیاست‌گذاران نسبت به این موضوع، به از دست رفتن درآمدهای ارزی کشور منتهی شده است. گفتنی است در حال حاضر نیز صنایع فولاد با محدودیت در تامین برق روبرو هستند، بنابراین حتی اصلاح سیاست موردبحث نیز نمی‌تواند موثر واقع شود.
گفتنی است یکی از مشکلات صنعت فولاد ایران در سال‌های متمادی اعمال محدودیت‌های برق و گاز در تابستان و زمستان بوده است، و در سال جاری، این محدودیت‌ها بسیار زودتر و شدیدتر از سال‌های گذشته عملیاتی شده که تولید و تحویل محصولات فولادی را تحت تأثیر قرار داده است که تبعات آن تأثیر منفی در صادرات فولاد خواهد داشت. باتوجه به اهمیت و حساسیت موضوع و لزوم تحویل به‌موقع محصولات فولادی در بازارهای جهانی جهت تثبیت حضور در بازارها ضروری است مسؤولین این موضوع را مورد توجه قرار داده و در خصوص اعمال محدودیت‌ها به‌گونه‌ای تصمیم‌گیری و اقدام نمایند تا آسیب‌های کمتری متوجه صادرات فولاد شود.
الزامات رشد ۱۳ درصدی بخش معدن
رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی اعلام کرد که برای رسیدن به رشد ۱۳ درصدی در بخش معدن در کنار فعالیت جهادی باید به ۵ مولفه از جمله بهره‌وری نیروی انسانی توجه شود. محمدرضا موثقی‌نیا گفت: ایران در ذخایر مس رتبه پنجم جهان و در ذخایر روی رتبه ششم جهان را در اختیار دارد. سال گذشته ۱۱۰ میلیون تن سنگ آهن استخراج و ۳۲ میلیون تن فولاد در کشور تولید شد. با بالاترین سرمایه‌گذاری در بخش معدن، حداکثر رشد ۷.۵ درصدی محقق می‌شود، بنابراین با ارتقا بهره‌وری می‌توان رشد ۱۳ درصدی را محقق کرد. البته باید تاکید کرد که موانع متعددی در روند فعالیت بخش معادن وجود دارد که تحقق رشد را در این بخش، ناممکن می‌کند. توسعه‌نیافتگی زیرساخت در حوزه حمل‌ونقل، انرژی و .... و همچنین کمبود ماشین‌های معدنی و نبود استراتژی مدونی برای رشد فعالیت‌های معدنی از مهم‌ترین دلایل بروز چالش و کمبود در این بخش است.
خسارت ۵۰ همتی ناترازی انرژی به صنایع
رضا محتشمی‌پور معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت، ناترازی انرژی را یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی تولید معدن و صنایع معدنی دانست و بر رفع آن تاکید کرد. وی از کمبود آب موردنیاز صنایع به‌عنوان دیگر چالش پیش روی بخش تولید نام برد.
گفتنی است با شروع روزهای گرم سال، محدودیت تامین برق صنایع نیز آغاز شده است. این محدودیت‌ها جدی شده و آسیب جدی به تولید در برخی از حلقه‌های زنجیره ازجمله واحدهای تولیدکننده ورق تحمیل کرده است. درهمین‌حال بسیاری از صنایع از تداوم مسیر اجرای پروژه‌های توسعه‌ای خود باز مانده‌اند.
درهمین‌حال باید خاطرنشان کرد که براساس آمار ارائه شده توسط مسئولان، میزان عدم‌النفع ناشی از قطعی انرژی صنایع در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نزدیک ۵۰ همت برآورد شده است. با توجه به شرایط تامین انرژی، انتظار می‌رود این کمبود در سال جاری، قوی‌تر از قبل ادامه یابد.
عدم‌النفع از قطعی آب و برق در سال ۱۴۰۱ نیز اینطور بود و اگر قطعی انرژی ادامه یابد، در سال‌جاری نیز حتما این اعداد تکرار می‌شود لذا برای اینکه به این مشکل قائل شویم باید مصرف انرژی را با استفاده از فناور‌های جدید مدیریت و بهره‌ور کنیم و در این خصوص با یک برنامه پنج ساله به هدف برسیم.
۱۳ هزار میلیارد ریال از محل حقوق دولتی معادن به کرمان ابلاغ شد
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کرمان با بیان اینکه بر اساس تبصره ۶ قانون معادن ۱۵ درصد از بهره مالکانه (حقوق دولتی معادن) برای ایجاد زیرساخت‌ها به شهرستان‌های محل استقرار معادن تعلق می‌گیرد، گفت: ۱۳ هزار و ۸۰ میلیارد ریال از این محل در سال جاری به استان ابلاغ شده است.
معادن در رده انفال هستند و موظف به پرداخت حقوق دولتی. فارغ از ایرادات قانونی که به نحوه دریافت حقوق دولتی معادن وارد است، این هزینه دولتی می‌تواند مسیر فعالیت معادن را تسهیل کند. چنانچه حقوق دولتی در جای خود مصرف شود، بسیاری از مشکلات پیش روی معادن، مرتفع خواهد شد.
۳۴ پهنه معدنی جدید در کشور شناسایی شد
خدایار کریم نژاد، مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران اظهار کرد: ما در ۲۴ استان کشور فعالیت اکتشافی، معدنی و استخراجی را انجام می‌دهیم؛ ۱۹ مجتمع معدنی در کشور داریم که ۷ مجموعه متعلق به ایمیدرو و مابقی مربوط به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی است. ۳۴ پهنه را طی ۵ سال شناسایی و مطالعه کردیم که منجر به ۹۱ محدوده امید بخش و صدور ۱۴۱ پروانه بهره برداری شد. ۵۵۰ هزار متر حفاری را طی پنج سال انجام دادیم و توانستیم چندین معدن را ایجاد کنیم. چهار معدن در کلاس جهانی داریم و تا سال ۱۴۰۶ نیز به پنج معدن در کلاس بین المللی می‌رسیم. فعالیت‌های اکتشافی در رده فعالیت‌هایی با هزینه قابل توجه هستند، بنابراین از دولت انتظار می‌رود در این مسیر سرمایه‌گذاری کنند.
