جهان اقتصاد گزارش می دهد؛ کوچه پس کوچه‌های تهران هم جای پارک ندارد
گروه زیربنایی رضا پورحسین
جهان اقتصاد: تهران، پایتخت مظلوم ایران، دیگر جایی برای پارک کردن خودرو ندارد. این معضل که روزبه‌روز ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کند، زندگی روزمره شهروندان را به چالشی بزرگ تبدیل کرده است.
از خیابان‌های شلوغ مرکز شهر گرفته تا کوچه‌های باریک و حتی خیابان‌های پهن‌تر در مناطق مسکونی، یافتن جای پارک به یک معضل اساسی تبدیل شده است. این وضعیت نه‌تنها باعث اتلاف وقت و افزایش استرس رانندگان می‌شود، بلکه نشان‌دهنده ضعف‌های ساختاری در مدیریت شهری و برنامه‌ریزی ترافیکی است.
در مناطق پرتردد تهران مانند جردن، ونک، بازار بزرگ و اطراف ادارات دولتی، یافتن جای پارک به‌قدری دشوار است که گاهی به یک تجارت تبدیل شده است. در این مناطق، جای پارک به‌عنوان کالایی قیمتی به فروش می‌رسد. افرادی که به‌صورت غیررسمی یا حتی گاهی با هماهنگی‌های محلی، فضاهای محدودی را در اختیار دارند، با دریافت مبالغ بالا، این فضاها را به رانندگان اجاره می‌دهند.
قیمت‌ها گاهی آن‌قدر سرسام‌آور است که برای چند ساعت پارک کردن، هزینه‌ای معادل یک روز کاری عده‌ای دریافت می‌شود. این وضعیت نشان‌دهنده تقاضای بالای جای پارک و نبود زیرساخت‌های کافی برای پاسخگویی به این نیاز است.
حتی در اواخر شب، زمانی که انتظار می‌رود خیابان‌ها خلوت‌تر شوند، وضعیت تغییر چندانی نمی‌کند. کوچه‌های مسکونی و خیابان‌های پهن نزدیک به منازل که زمانی به‌عنوان گزینه‌های مطمئن برای پارک خودرو محسوب می‌شدند، حالا مملو از خودروهای پارک‌شده هستند.
این مشکل به‌ویژه در مناطق غربی و شمالی تهران که تراکم جمعیتی و تعداد خودروها بالاست، به‌شدت احساس می‌شود. رانندگان گاه مجبورند مسافت‌های طولانی را دور بزنند تا شاید جایی برای پارک پیدا کنند، که این امر نه‌تنها باعث اتلاف وقت و سوخت می‌شود، بلکه به افزایش ترافیک و آلودگی هوا نیز دامن می‌زند.
یکی از دلایل اصلی این بحران، افزایش روزافزون تعداد خودروهایی است که برای کار و فعالیت‌های دیگر وارد تهران می‌شوند. تهران به‌عنوان مرکز اقتصادی، سیاسی و اداری ایران، هر روز پذیرای تعداد زیادی از افرادی است که از شهرهای اطراف برای کار به این شهر می‌آیند. این افراد که اغلب با خودروهای شخصی سفر می‌کنند، به حجم ترافیک و تقاضای جای پارک اضافه می‌کنند.
نبود سیستم حمل‌ونقل عمومی کارآمد و گسترده که بتواند جایگزین مناسبی برای خودروهای شخصی باشد، این مشکل را تشدید کرده است. در حالی که شهرهای بزرگ دنیا با توسعه مترو، اتوبوس‌های سریع‌السیر و سیستم‌های اشتراک دوچرخه، وابستگی به خودروهای شخصی را کاهش داده‌اند، تهران همچنان در این زمینه عقب‌مانده است.
شهرداری تهران، به‌عنوان نهاد مسئول مدیریت شهری و ترافیک، نقش مهمی در ایجاد این بحران داشته است. کم‌کاری‌ها و نبود برنامه‌ریزی بلندمدت برای مدیریت پارکینگ‌های عمومی، یکی از عوامل اصلی این وضعیت است. در بسیاری از مناطق پرتردد، پارکینگ‌های عمومی یا وجود ندارند یا ظرفیت آن‌ها به‌هیچ‌وجه پاسخگوی نیاز نیست.
حتی در مواردی که پارکینگ‌های طبقاتی ساخته شده‌اند، این پارکینگ‌ها یا به دلیل موقعیت نامناسب یا هزینه‌های بالا، مورد استقبال قرار نمی‌گیرند. علاوه بر این، نظارت ناکافی بر پارکینگ‌های غیررسمی و گران‌فروشی در این حوزه، به هرج‌ومرج در مدیریت جای پارک منجر شده است.
یکی دیگر از مشکلات، نبود طرح‌های تشویقی برای کاهش استفاده از خودروهای شخصی است. در حالی که در بسیاری از شهرهای پیشرفته، عوارض ورود به مناطق مرکزی شهر یا طرح‌های محدودیت ترافیک برای خودروهای تک‌سرنشین اجرا می‌شود، در تهران چنین سیاست‌هایی یا وجود ندارند یا به‌درستی اجرا نمی‌شوند. این در حالی است که اجرای طرح‌هایی مانند زوج و فرد یا طرح ترافیک، به دلیل نبود زیرساخت‌های کافی و نظارت ضعیف، تأثیر چندانی در کاهش تعداد خودروها نداشته است.
برای حل این معضل، شهرداری باید اقدامات جدی و فوری انجام دهد. توسعه پارکینگ‌های عمومی در مناطق پرتردد، بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی، ایجاد مشوق‌هایی برای استفاده از دوچرخه و وسایل نقلیه اشتراکی و همچنین اعمال سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر برای مدیریت ترافیک، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به کاهش این بحران کمک کنند. علاوه بر این، استفاده از فناوری‌های نوین مانند اپلیکیشن‌های مدیریت پارکینگ که به رانندگان کمک می‌کند جای پارک خالی را پیدا کنند، می‌تواند بخشی از مشکل را حل کند.
.........................................................
