فولاد ایران در تقاطع رکود جهانی و فرصت‌های منطقه‌ای
راضیه احمدوند
صنعت فولاد جهان وارد یکی از پیچیده‌ترین و ناپایدارترین دوره‌های خود در دهه اخیر شده است؛ تقاضای داخلی چین، که روزگاری موتور اصلی بازار جهانی بود، امروز تحت فشار سیاست‌های ناکارآمد بخش مسکن و مازاد عرضه سنگین قرار دارد. همزمان، هند نیز با افت فصلی تقاضا در فصل مانسون و کاهش قیمت آهن اسفنجی، نشان داده است که دیگر نمی‌توان روی آن به‌عنوان تکیه‌گاه صادراتی حساب باز کرد.
در این میان، صادرات فولاد ایران با چند چالش همزمان دست‌وپنجه نرم می‌کند: افت قیمت جهانی مواد اولیه، محدودیت‌های حمل‌ونقل ناشی از بارندگی‌های موسمی در جنوب آسیا، و تنش‌های ژئوپلیتیکی منطقه‌ای که هزینه‌های لجستیکی و ریسک معاملات را بالا برده‌اند. با این حال، در دل این بحران، فرصت‌هایی برای بازتعریف بازارهای هدف و بهره‌گیری از ویژگی‌های کیفی محصولات ایرانی (مانند گندله با عیار بالا) دیده می‌شود.
سناریوهای محتمل پیش‌روی فولاد ایران تا پایان سال ۲۰۲۵
با در نظر گرفتن متغیرهای موجود در بازار جهانی، سه سناریوی کلی برای صادرات فولاد ایران قابل ترسیم است:
سناریوی پایه (احتمال وقوع: ۵۰درصد)
بازار جهانی در رکودی کم‌دامنه باقی می‌ماند. صادرات ایران به‌طور جزئی احیا می‌شود، اما بازگشت به سطح اوج صادرات بعید است. تمرکز ایران بیشتر بر بازارهای نزدیک‌تر خواهد بود.
سناریوی بدبینانه (احتمال وقوع: ۳۰درصد)
در صورت تداوم تنش‌های سیاسی و اقتصادی، هزینه حمل‌ونقل افزایش یافته و قیمت‌ها بیشتر کاهش می‌یابد. صادرات ایران محدود به چند کشور همسایه با تقاضای ثابت می‌شود.
سناریوی خوش‌بینانه (احتمال وقوع: ۲۰درصد)
در صورت موفقیت بسته‌های حمایتی چین و کاهش ریسک‌های منطقه‌ای، بازار جهانی به‌تدریج احیا شده و با اتکا بر کیفیت بالای محصولات، ایران می‌تواند سهم بیشتری در بازارهای آسیایی به‌دست آورد.
