جهان اقتصاد گزارش می دهد
آینده بودجه ۱۴۰۴ و کسری پنهان !
راضیه احمدوند
امیر حسینی، اقتصاددان، در گفتگو با جهان اقتصاد، به بررسی وضعیت بودجه سال ۱۴۰۴ پرداخت و گفت: با توجه به فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و نوسانات جهانی، وضعیت بودجه ۱۴۰۴ به یکی از مهم‌ترین مسائل پیش روی اقتصاد ایران تبدیل شده است. وابستگی شدید به درآمدهای نفتی و کسری ساختاری بودجه از مهم‌ترین عواملی است که تهدیدات جدی برای پایداری اقتصادی کشور ایجاد می‌کند.
منابع درآمدی بودجه و اتکای بیش از حد به نفت
حسینی در ادامه اشاره کرد: در حالی که سیاست‌های اقتصادی ایران همواره بر تأمین منابع درآمدی از طریق نفت استوار بوده، کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و تحریم‌ها این منبع درآمدی را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. در بودجه ۱۴۰۴، دولت همچنان به درآمدهای نفتی تکیه دارد، اما به‌طور همزمان از اوراق قرضه دولتی برای تأمین کسری بودجه استفاده می‌کند. این اوراق، اگرچه نقدینگی لازم برای تأمین هزینه‌های جاری و عمرانی را فراهم می‌آورد، اما باعث افزایش بدهی‌های دولت و فشار بیشتر بر اقتصاد کشور می‌شود.
کسری پنهان بودجه و تأثیر آن بر اقتصاد
وی در خصوص کسری پنهان بودجه نیز گفت: یکی از مشکلات بزرگ در سیستم بودجه‌ریزی ایران، کسری بودجه پنهان است که عمدتاً از طریق منابع غیرشفاف و از جمله فروش اوراق قرضه و استفاده از منابع صندوق توسعه ملی تأمین می‌شود. این کسری‌ها که به‌طور مستقیم در بودجه رسمی لحاظ نمی‌شوند، عملاً بخش بزرگی از کسری بودجه را پوشش می‌دهند، اما به دلیل عدم شفافیت، آسیب‌های زیادی به اعتماد عمومی وارد می‌کنند و در بلندمدت مشکلات مالی بیشتری برای دولت ایجاد می‌کنند.
چالش‌های تأمین هزینه‌های جاری و عمرانی
حسینی به چالش‌های تأمین هزینه‌های جاری و عمرانی اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین معضلات در بودجه ۱۴۰۴، تأمین هزینه‌های جاری کشور است. هزینه‌هایی همچون حقوق و دستمزد کارکنان دولت، یارانه‌ها و تأمین کالاهای اساسی که بخش عمده‌ای از بودجه را به خود اختصاص می‌دهند، برای دولت چالش‌برانگیز شده‌اند. کاهش درآمدهای نفتی و کسری منابع ارزی باعث شده که دولت با مشکل جدی در تأمین این هزینه‌ها مواجه شود.
او افزود: علاوه بر این، پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای کشور که برای پیشرفت اقتصادی ضروری هستند، نیز نیازمند منابع مالی قابل‌توجهی هستند. در صورتی که منابع لازم برای این پروژه‌ها تأمین نشود، رشد اقتصادی کشور کند خواهد شد و توسعه‌نیافتگی بیشتر خواهد شد.
راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با کسری بودجه
حسینی در خصوص راهکارهای مقابله با کسری بودجه گفت: یکی از بهترین راهکارها برای کاهش وابستگی به نفت، تنوع در منابع درآمدی است. دولت باید بر افزایش درآمدهای غیرنفتی، به‌ویژه از طریق مالیات، تقویت صادرات غیرنفتی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی تمرکز کند. این تنوع در منابع درآمدی، به کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد کشور در برابر نوسانات قیمت نفت کمک خواهد کرد.
وی همچنین پیشنهاد داد که برای مدیریت کسری بودجه، دولت باید هزینه‌های غیرضروری را کاهش داده و کارایی در بخش‌های مختلف اقتصادی را افزایش دهد. اصلاحات در سیستم دولتی و مقابله با فساد نیز از دیگر اقدامات ضروری است که می‌تواند به کاهش کسری بودجه کمک کند.
حسینی در نهایت تأکید کرد: شفاف‌سازی در خصوص روند بودجه‌ریزی و منابع تأمین کسری بودجه نیز برای افزایش اعتماد عمومی بسیار مهم است. دولت باید به‌طور شفاف وضعیت مالی خود را گزارش کرده و جزئیات کسری‌های پنهان را برای مردم توضیح دهد.
حسینی در پایان گفت: بودجه سال ۱۴۰۴ با چالش‌های بزرگی روبه‌رو است که شامل کاهش درآمدهای نفتی، کسری پنهان بودجه و مشکلات تأمین هزینه‌های جاری و عمرانی می‌شود. تنها با تنوع منابع درآمدی، کاهش هزینه‌های غیرضروری و شفاف‌سازی در روند بودجه‌ریزی می‌توان به بهبود وضعیت مالی کشور امیدوار بود.
