خصوصیات محیط کار سمی چیست؟ ویژگی های افراد سمی در سازمان کدامند؟

خصوصیات محیط کار سمی از جمله عواملی هستند که می ‌توانند به شدت بر سلامت روانی و جسمی کارکنان تأثیر منفی بگذارند. این محیط‌ ها معمولاً با ویژگی‌ های منفی مانند مدیریت ضعیف، ارتباطات نادرست و رفتارهای غیرمنصفانه شناخته می‌ شوند. در این مقاله به بررسی خصوصیات محیط کار سمی، دلایل اذیت شدن کارکنان در چنین محیط‌ هایی و ویژگی ‌های افراد سمی در سازمان پرداخته خواهد شد.

خصوصیات محیط کار سمی

محیط کار سمی دارای مجموعه‌ ای از ویژگی‌ های منفی است که به مرور زمان تمام جنبه ‌های سازمان را تحت تأثیر قرار می‌ دهد. برخی از خصوصیات محیط کار سمی عبارت‌ اند از:

1. مدیریت ناکارآمد و غیرحرفه ‌ای: یکی از اصلی‌ ترین دلایل ایجاد محیط کار سمی ، مدیریت ناکارآمد است. مدیرانی که به جای هدایت و حمایت، از کنترل و فشار استفاده می ‌کنند، به تدریج محیط کار را به یک فضای تنش ‌زا تبدیل می ‌نمایند. این نوع مدیریت نه تنها موجب کاهش انگیزه کارکنان می‌ شود بلکه به اذیت شدن در محیط کار نیز دامن می ‌زند.
2. فقدان فرصت ‌های رشد و توسعه : در یک محیط کاری سالم، کارکنان انتظار دارند که فرصت ‌های مناسبی برای رشد و توسعه حرفه ‌ای خود داشته باشند. اما در محیط‌ های سمی ، این فرصت ‌ها معمولاً محدود یا غیرقابل‌دسترسی است. این مسئله باعث می ‌شود که کارکنان احساس گیر افتادن و ناامیدی کنند.
3. سطوح بالای تعارض و نزاع : تعارض و نزاع میان همکاران و یا حتی بین مدیران و کارکنان، یکی دیگر از ویژگی ‌های محیط کار سمی است. این تعارضات معمولاً ناشی از سوءتفاهم ‌ها، نبود شفافیت در ارتباطات و یا رقابت ‌های ناسالم است. در چنین محیطی، اذیت شدن در محیط کار به یک موضوع روزمره تبدیل می ‌شود.
4. فرهنگ سازمانی منفی : یک فرهنگ سازمانی منفی که در آن رفتارهای ناسالم و غیرحرفه ‌ای تشویق می ‌شود، به سرعت محیط کار را به یک محیط سمی تبدیل می ‌کند. این فرهنگ می ‌تواند شامل تشویق رقابت ناسالم، نبود اخلاق حرفه ‌ای، یا عدم احترام به حقوق و احساسات دیگران باشد.
5. کارکرد بیش از حد و بی ‌توجهی به تعادل زندگی-کار: در محیط ‌های سمی ، تعادل میان زندگی شخصی و حرفه‌ ای کارکنان نادیده گرفته می ‌شود. مدیران ممکن است انتظارات غیر واقعی از کارکنان داشته باشند و به آن ‌ها فشار آورند که بیش از حد کار کنند. این شرایط به سرعت منجر به فرسودگی شغلی و اذیت شدن در محیط کار می ‌شود.
6. نابرابری و تبعیض : در بسیاری از محیط‌ های سمی ، نابرابری و تبعیض به شدت رواج دارد. این نابرابری می‌ تواند به شکل ‌های مختلفی مانند تفاوت در حقوق و مزایا، دسترسی به فرصت ‌های آموزشی و پیشرفت، یا حتی نحوه برخورد مدیران با کارکنان ظاهر شود.

خصوصیات محیط کار سمی شامل عواملی مانند بی ‌عدالتی، ارتباطات ناکارآمد و مدیریت استرس‌ زا است که منجر به کاهش روحیه و افزایش تنش در میان کارکنان می ‌شود. یکی از عوامل مهمی که در محیط کار باید به آن توجه شود، چرخه عمر کارمندان است که نقش اساسی در بهره‌ وری و رضایت کارکنان ایفا می ‌کند.

چرا افراد در محیط کار اذیت می ‌شوند؟

اذیت شدن در محیط کار یکی از پیامدهای مستقیم حضور در یک محیط کار سمی است. این اذیت ‌ها ممکن است در نتیجه عوامل مختلفی بروز پیدا کنند:

• عدم قدردانی و ارزش ‌گذاری : وقتی کارکنان احساس می ‌کنند که زحماتشان نادیده گرفته می ‌شود و هیچ گونه قدردانی یا پاداشی برای کارهایشان دریافت نمی‌ کنند، به سرعت احساس نارضایتی و اذیت شدن در محیط کار می ‌کنند. این عدم ارزش ‌گذاری می‌ تواند منجر به کاهش انگیزه و حتی خروج از سازمان شود.
• فشارهای روانی و عاطفی : محیط‌ های سمی معمولاً پر از فشارهای روانی و عاطفی هستند. این فشارها می ‌توانند ناشی از انتظارات غیرواقعی مدیران، تعارضات مداوم، یا حتی سوءاستفاده‌ های روانی مانند تحقیر و توهین باشند. این نوع اذیت شدن در محیط کار می ‌تواند به طور جدی سلامت روانی افراد را تحت تأثیر قرار دهد.
• نبود حمایت‌ های اجتماعی : حمایت اجتماعی از سوی همکاران و مدیران یکی از عوامل مهم در کاهش اذیت شدن در محیط کار است. اما در محیط‌ های سمی ، معمولاً این حمایت‌ ها وجود ندارد. کارکنان ممکن است احساس کنند که تنها هستند و هیچ کسی در سازمان به آن ‌ها اهمیت نمی‌ دهد.
• تعارضات نقش : یکی دیگر از دلایل اذیت شدن در محیط کار ، تعارضات نقش است. این تعارضات زمانی رخ می ‌دهند که انتظارات از یک فرد با نقش ‌های مختلف او در سازمان متناقض باشد. برای مثال، یک کارمند ممکن است بین انتظارات مدیران و همکاران خود گرفتار شود و این مسئله به اذیت شدن در محیط کار منجر گردد.

رفتارهای سمی در محیط کار می توانند به شدت بر روحیه کارکنان تاثیر بگذارند و باعث کاهش بهره‌ وری شوند.

خصوصیات افراد سمی در محیط کار

افراد سمی در محیط کار با رفتارهای خود می‌ توانند به سرعت جو سازمان را خراب کنند و باعث ایجاد محیط کار سمی شوند. این افراد ویژگی ‌های خاصی دارند که در ادامه به برخی از آن ‌ها اشاره می‌ کنیم:

1. شخصیت کنترل ‌گر : افراد سمی معمولاً شخصیت کنترل ‌گری دارند. آن ‌ها همیشه می‌ خواهند کنترل کامل بر روی دیگران داشته باشند و به هیچ وجه اجازه نمی ‌دهند که دیگران به صورت مستقل کار کنند. این رفتار آن‌ ها می‌ تواند باعث اذیت شدن در محیط کار و ایجاد تنش میان همکاران شود.
2. بی‌اعتمادی و سوءظن : این افراد به طور مداوم به دیگران بی ‌اعتماد هستند و همیشه در حال جستجوی خطاها و اشتباهات دیگران هستند. آن ‌ها اغلب به طور غیرمنطقی به همکاران خود سوءظن دارند و این رفتار باعث افزایش سطح استرس و اذیت شدن در محیط کار می ‌شود.
3. عدم مسئولیت ‌پذیری : یکی دیگر از ویژگی‌ های بارز افراد سمی در محیط کار ، عدم مسئولیت ‌پذیری است. این افراد معمولاً از قبول مسئولیت‌ های خود طفره می‌ روند و همیشه دیگران را مقصر می‌ دانند. این رفتار آن ‌ها نه تنها باعث اذیت شدن در محیط کار می ‌شود بلکه باعث ایجاد اختلافات میان همکاران نیز می‌گردد.
4. تحقیر و بی ‌احترامی به دیگران : افراد سمی به دیگران احترام نمی‌ گذارند و معمولاً با تحقیر و توهین با همکاران خود رفتار می ‌کنند. این رفتار نه تنها جو کلی سازمان را خراب می‌ کند بلکه به طور مستقیم به اذیت شدن در محیط کار منجر می ‌شود.
5. منفی ‌نگری و عدم حمایت : افراد سمی معمولاً به جای حمایت و تشویق همکاران خود، دائماً به نقد و منفی‌ نگری می ‌پردازند. آن‌ ها هیچ وقت جنبه‌ های مثبت کارها را نمی ‌بینند و همیشه به دنبال ایرادگیری هستند. این نوع رفتار می ‌تواند باعث کاهش انگیزه و اذیت شدن در محیط کار شود.

یکی از عوامل مخرب در محیط‌ های کاری، تحقیر در محیط کار است که می ‌تواند به شدت به سلامت روانی کارکنان آسیب بزند. برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.