هدف اصلی مرکز نفس نجات جنین های سالم است

اسدی ادامه داد: مراکز نفس، مراکزی کاملاً مردمی و مردم‌نهاد هستند؛ هرچند از حمایت‌ها و تسهیل‌گری‌های سازمانی بهره‌مند می‌شوند، اما رکن اصلی رشد و بالندگی آن‌ها، حضور نیروهای داوطلب دغدغه‌مند مردمی است.مسئول مرکز مردم‌نهاد «نفس» اصفهان با اشاره به ماهیت فعالیت‌های این مجموعه تصریح کرد: موضوع حفظ حیات جنین، یک واجب انسانی، اخلاقی، وجدانی و شرعی است و نباید صرفاً به بحث جوانی جمعیت یا افزایش آمار جمعیت گره زده شود؛ حتی اگر کشور ما جمعیتی چند برابر امروز داشت، باز هم حفظ حیات جنین موضوعیت داشت و همه ما مکلف به پرداختن جدی به آن بودیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر ۱۹ مرکز نفس فعال در سطح استان اصفهان داریم و این شبکه در حال توسعه است. این توسعه با حمایت‌های شبانه‌روزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، به‌ویژه معاونت بهداشتی، و همچنین حمایت‌های معنوی و تسهیل‌گری‌های سپاه و سازمان بسیج استان محقق شده است.اسدی با تأکید بر رویکرد غیرقهری نفس گفت: در مرکز نفس به هیچ عنوان از رویکردهای قهری، قضایی یا اجباری استفاده نمی‌شود. مسیر فعالیت ما کاملاً ترغیبی، ایجابی، فرهنگ‌محور و مبتنی بر گفت‌وگوی حرفه‌ای است. مسئول مرکز مردم‌نهاد «نفس» در این استان اصفهان خاطرنشان کرد: رکن اصلی فعالیت‌ها، مشاوره تخصصی است و به همین منظور یک شماره تماس ۲۴ ساعته فعال داریم که به‌صورت شبانه‌روزی توسط مشاوران متعهد، متخصص و دغدغه‌مند پاسخ‌گویی می‌شود.وی افزود: هر فردی که مطلع شود مادری به هر دلیل اعم از مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی یا اختلافات خانوادگی در معرض تصمیم به سقط قرار دارد، کافی است یک پل ارتباطی بین او و مشاوره نفس برقرار کند. در بسیاری از موارد، همین گفت‌وگوی آگاهانه و دلسوزانه منجر به انصراف از سقط و حفظ حیات جنین می‌شود.اسدی با اشاره به آمار فعالیت‌های مرکز نفس گفت: از ابتدای آغاز به کار مرکز نفس در سال ۱۴۰۰ تا پایان آبان ۱۴۰۴، بیش از ۵۸۰ تماس مشاوره‌ای ثبت شده است. از این تعداد، ۴۸۱ مورد منجر به اعلام انصراف از سقط شده و ۴۵۱ مورد نیز با تداوم فرایند مشاوره، به تثبیت این تصمیم انجامیده است.

مسئول بسیج جامعه پزشکی استان اصفهان گفت: تا پایان آبان ۱۴۰۴، ۲۰۰نوزاد سالم در استان اصفهان به دنیا آمده‌اند که نتیجه مستقیم این مداخلات مشاوره‌ای بوده است. در حال حاضر نیز ۱۵۹ مادر تحت پوشش خدمات مشاوره‌ای، فرهنگی و اجتماعی مرکز نفس قرار دارند.وی با تشریح تفاوت انواع سقط توضیح داد: سقط‌های درمانی که بر اساس ضوابط قانونی، شرعی و پزشکی و با تأیید پزشک متخصص و شورای علمی و فقهی پزشکی قانونی انجام می‌شود، هیچ‌گونه محل چالش برای مرکز نفس نیست. این موارد محدود، شفاف و قانونی هستند. همچنین سقط‌های خودبه‌خودی نیز موضوع ورود نفس محسوب نمی‌شوند. تمرکز اصلی ما بر پیشگیری از سقط‌های غیرقانونی و عمدی جنین‌های سالم است.اسدی تأکید کرد: بخش قابل توجهی از سقط‌های غیرقانونی در بستر خانواده‌های شرعی رخ می‌دهد و برخلاف برخی تصورات، عمدتاً ناشی از روابط نامشروع نیست. حتی در موارد نادر بارداری‌های خارج از چارچوب شرعی نیز، از منظر فقه اسلامی، جنین حق حیات دارد و گناه والدین نباید به حذف جان یک انسان بی‌گناه منجر شود.مسئول مرکز نفس استان اصفهان خاطرنشان کرد: نفس یک مرکز خیریه یا صرفاً حمایتی نیست؛ بلکه یک حرکت جهادی، فرهنگی و دغدغه‌محور است که تلاش می‌کند یکی از مغفول‌مانده‌ترین مسائل اجتماعی را با رویکردی ایجابی، علمی و انسانی به گفتمان عمومی تبدیل کند. هدف نهایی ما، شکل‌گیری جامعه‌ای سالم‌تر، آگاه‌تر و عاری از عذاب وجدان‌های ناشی از تصمیم‌های ناآگاهانه است.

زهره پورشریف، مسئول مشاورین مرکز مردم‌نهاد «نَفَس»، در ادامه این نشست اظهار داشت: در حال حاضر ۱۹ مرکز فعال داریم که در هرکدام یک مشاور به‌عنوان مسئول اصلی فعالیت می‌کند. در صورت نیاز به خدمات تخصصی‌تر، از جمله مشاوره خانواده یا مشاوره اجتماعی، از ظرفیت همکاران ما در سایر سازمان‌ها استفاده می‌شود و این همکاری به‌صورت

رت کاملاً تعاملی انجام می‌گیرد.وی افزود: اگرچه ممکن است برخی مادران بدون مراجعه به مراکز حمایتی و به‌صورت خودسرانه اقدام به سقط کنند، اما اغلب مادران به‌دلیل ترس از انجام این فرآیند در منزل، ابتدا به مراکز بهداشت و خانه‌های بهداشت مراجعه می‌کنند. آن‌ها به بهورزان و ماماهای مراکز بهداشتی اعتماد دارند و این افراد را امین خود برای دریافت مشاوره اولیه می‌دانند.پورشریف با تأکید بر تعامل مؤثر میان مرکز «نَفَس» و مراکز بهداشتی افزود: خوشبختانه ارتباط بسیار خوبی میان مراکز بهداشت و مرکز نفس برقرار است. مرکز نفس در واقع حلقه اتصال بین بسیج جامعه پزشکی و دانشگاه‌های علوم پزشکی به‌شمار می‌رود.مسئول مشاورین مرکز «نَفَس» گفت: نیروهای مراکز بهداشتی دانشگاهی به‌طور کامل آموزش دیده و توجیه شده‌اند و در صورت مواجهه با موارد مرتبط، مادران را پیش از هر تصمیمی به تماس با ستاد مرکزی و گفت‌وگو با مشاوران این مرکز دعوت می‌کنند.وی تصریح کرد: هدف ما در مشاوره‌های اولیه، جلوگیری دستوری از تصمیم مادران نیست. رویکرد ما کاملاً حمایتی و مبتنی بر شنیدن دغدغه‌های مادر است. گاهی این جلسات مشاوره بین یک تا یک‌ونیم ساعت به طول می‌انجامد و تمامی خدمات به‌صورت رایگان ارائه می‌شود.

پورشریف ادامه داد: ما هرگز به مادران نمی‌گوییم این کار را نکن، بلکه از آن‌ها می‌خواهیم فعلاً دست نگه دارند و به خود و ما فرصت گفت‌وگو بدهند. این ارتباط ممکن است طی تماس‌های مکرر، حتی روزانه، و در بازه‌ای دو تا سه هفته‌ای ادامه پیدا کند.مسئول مشاورین مرکز «نَفَس» گفت: به مادران توضیح می‌دهیم که از نظر پزشکی تا هفته شانزدهم بارداری برای تصمیم‌گیری زمان وجود دارد و اقدامات پیش از هفته پنجم عملاً تأثیرگذار نیست؛ بنابراین لازم است این مسیر با آگاهی و آرامش طی شود.وی خاطرنشان کرد: اگر مادری پس از طی این فرآیند همچنان بر تصمیم خود تأکید داشته باشد، ما به انتخاب او احترام می‌گذاریم، اما خوشبختانه در بیش از ۹۹ درصد موارد، این گفت‌وگوها به حفظ جنین منجر می‌شود.

مریم ارزانی، کارشناس سلامت مادران و کارشناس پیشگیری از سقط مرکز بهداشت استان، با اشاره به برنامه حفظ حیات و پیشگیری از سقط گفت: این برنامه بیش از آنکه یک رویکرد صرفاً بهداشتی باشد، رویکردی اجتماعی است که در سطح کلان سیاست‌گذاری‌ها دنبال می‌شود.وی افزود: مراکز بهداشت با شروع مشاوره‌ها، سرمایه‌گذاری اخلاقی و اجتماعی مهمی را در این زمینه آغاز کرده‌اند. در ادامه این مسیر، همکاری با مراکز مردمی و مردم‌نهادی مانند مرکز مردمی نفس نیز در دستور کار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار گرفته است.ارزانی با بیان اینکه این اقدام اخلاق‌مدار، اجتماعی و سازگار با باورهای دینی مردم ایران است، اظهار کرد: فعالیت مرکز مردمی نفس کاملاً داوطلبانه و بدون چشمداشت است و جای قدردانی دارد. همکاری نزدیک ما با این مرکز از سال ۱۴۰۲ آغاز شده و بسیار موفق بوده و همکاران دلسوز و توانمندی در این زمینه داریم.این کارشناس سلامت مادران تصریح کرد: بسیاری از مراجعان به مراکز بهداشت، اصلاً مشکلات پزشکی یا ناهنجاری جنینی ندارند. گاهی خانواده‌ای با داشتن دو فرزند، از بارداری سوم منصرف می‌شود، یا به دلیل دوقلوزایی، یا داشتن دو پسر و تمایل به دختر یا برعکس، به فکر سقط می‌افتند. انصاف نیست که یک موهبت الهی به صرف جنسیت، تعداد فرزندان یا برخی تفکرات که ممکن است صحیح هم نباشند، از بین برود.

وی ادامه داد: مراکز بهداشت در مشاوره به این مادران و خانواده‌ها بسیار تأثیرگذارند، اما موارد پیچیده‌تر که زمان و حمایت بیشتری نیاز دارند، به دستان توانمند مرکز مردمی نفس سپرده می‌شوند تا با همدلی، چالش‌های ذهنی والدین که ممکن است ناشی از مسائلی مانند شغل، اعتیاد همسر یا موارد دیگر باشد، برطرف شود. همکاران نفس بسیار هنرمندانه، توانمند و حتی با استفاده از تخصص‌هایی مانند مسائل حقوقی به خانواده‌ها کمک می‌کنند تا به تصمیم درست برسند و منجر به انصراف از سقط شوند.مریم ارزانی در پاسخ به سؤالی درباره موارد خاص توضیح داد: همه مادرانی که درجاتی از چالش دارند، لزوماً فرزندی با همان شرایط به دنیا نمی‌آورند. از سوی دیگر، مواردی که قانون مجوز سقط می‌دهد، مانند برخی ناهنجاری‌های خاص یا بیماری‌های هزینه‌بر مانند تالاسمی ماژور، پس از تأیید پزشکی قانونی و مراجع قضایی، به صورت قانونی در بیمارستان‌ها انجام می‌شود. در مواردی مانند اسکیزوفرنی مادر نیز متخصصان مربوطه با بررسی جوانب و داروهای مصرفی، تصمیم لازم را می‌گیرند. ما منعی برای سقط‌های قانونی نداریم.وی در پایان خاطرنشان کرد: هدف اصلی ما نجات جنین‌های سالمی است که انصاف نیست از بین بروند. در این مسیر دست‌های همدیگر را گرفته‌ایم. حتی در موارد ناخواسته، مرکز نفس ارتباطی ایجاد می‌کند تا اگر خانواده نمی‌خواهد نگه‌دارد، نوزاد به دست خانواده‌های فرزندخوانده یا با هماهنگی به

زیستی به زندگی ادامه دهد.

مریم چگونیان، مسئول اجرایی مرکز «نفس» و جانشین مسئول اصلی این مرکز، با اشاره به رویکرد چندبعدی این مجموعه در حوزه پیشگیری از سقط جنین، اظهار کرد: مسئله سقط جنین موضوعی تک‌بعدی نیست و عوامل متعددی در شکل‌گیری آن نقش دارند؛ از تصمیم خانواده‌ها گرفته تا اقداماتی که باید پیش و پس از انصراف از سقط انجام شود. به همین دلیل، مرکز نفس از همان ابتدا به این جمع‌بندی رسید که صرفاً اتکا به مشاوره فردی کافی نیست.وی افزود: در ابتدا تمرکز نفس بر مشاوره‌های تخصصی برای منصرف کردن افراد از سقط جنین بود، اما با پیشرفت فعالیت‌ها مشخص شد نیازهای فرهنگی، رسانه‌ای، علمی و حمایتی گسترده‌تری وجود دارد که فراتر از توان یک مشاور است. بر همین اساس، ساختار مرکز در بخش‌های مشاوره، فرهنگی، رسانه‌ای و علمی و همچنین بخش‌های پشتیبانی و حمایتی توسعه پیدا کرد.چگونیان با تأکید بر اهمیت فرهنگ‌سازی گفت: حتی اگر قوی‌ترین دلایل علمی و تخصصی هم ارائه شود، بدون توجه به بُعد فرهنگی نمی‌توان به نتیجه پایدار رسید. فرهنگ‌سازی هم خانواده‌ها را دربر می‌گیرد و هم سازمان‌ها، نهادها و فضای عمومی جامعه را. به همین دلیل نفس به‌صورت جدی وارد حوزه تولید خروجی‌های فرهنگی و رسانه‌ای شده است.مسئول اجرایی مرکز نفس با اشاره به برگزاری رویداد پیشِ رو خاطرنشان کرد: این رویداد حاصل تجربه زیسته مشاوران، پرسنل و اساتیدی است که در این مسیر فعالیت داشته‌اند. هدف ما صرفاً برگزاری یک برنامه نمایشی نیست، بلکه به دنبال جریان‌سازی و پرداخت عمیق به موضوع «فلسفه حیات جنین» هستیم؛ موضوعی که بسیار فراتر از مباحث جمعیتی یا اخلاقی صرف است و نیاز به نگاه عمیق و هنرمندانه دارد.

وی با اشاره به آمارهای موجود تصریح کرد: بر اساس آخرین پژوهش‌ها، تا سال ۱۳۹۸ سالانه حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار مورد سقط جنین در کشور برآورد می‌شد. اما طبق پژوهشی که در سال ۱۴۰۴ توسط پروفسور اکبری انجام شده، این آمار حدود ۴۲ درصد کاهش یافته و به حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار مورد در سال رسیده است. این کاهش نشان می‌دهد که افزایش آگاهی عمومی و تغییر نگرش خانواده‌ها نقش مهمی در جلوگیری از سقط جنین داشته است.چگونیان ادامه داد: مرکز نفس در کنار مشاوره تخصصی برای انصراف از سقط، وظیفه خود می‌داند که به‌صورت جدی در حوزه فرهنگ‌سازی نیز فعالیت کند. هدف اصلی ما اقناع آگاهانه خانواده‌هاست تا اساساً به سمت سقط جنین نروند.وی گفت: سیاست ما این نیست که به هر شکل ممکن نام نفس مطرح شود یا فعالیت‌ها به‌صورت هیجانی و نمایشی بازتاب داده شود. در بسیاری از موارد، حتی لازم نیست نام نفس برجسته شود؛ آنچه اهمیت دارد، درک خانواده‌ها از فلسفه حفظ حیات جنین است.مسئول اجرایی مرکز نفس افزود: مخاطبان این رویداد ترکیبی از مسئولان سازمان‌ها و نهادهای مرتبط از جمله بهزیستی، دادگستری، دانشگاه علوم پزشکی، معاونت‌های بهداشت و درمان، استانداری، شهرداری و سایر سازمان‌های استانی هستند، در کنار مشاوران و رابطان مرکز نفس. این حضور برای توسعه همکاری‌های جدید و تقویت جریان فرهنگی موجود ضروری است.چگونیان در پایان تأکید کرد: این رویداد یک برنامه مقطعی نیست، بلکه بخشی از یک جریان فرهنگی است که از طریق آیتم‌های مختلف هنری، رسانه‌ای و محتوایی تلاش می‌کند نگاه جامعه را نسبت به مسئله سقط جنین به‌صورت عمیق و پایدار تغییر دهد.

شایان ذکر است اولین رویداد نفس استان اصفهان، پنجشنبه ۲۷آذرماه ز ساعت ۸ در تالار دکتر شریعتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار می‌شود