هدررفت مصالح ساختمانی با سیستم سنتی ساخت و ساز

فریده خدادادی -در روزهای اخیرحضور چینی‌ها برای ساخت مسکن در ایران خبر ساز شده است و این مساله از سوی فعالین این حوزه با واکنش هایی همراه بوده است این در حالیست که قرار است تکنولوژی در حوزه ساخت وارد کنند نه این که خانه ای را بسازند.

به گزارش جهان اقتصاد؛ 19 مهرماه امسال صحبت اقبال شاکری یکی از نمایندگان مجلس از مذاکره با چین برای ورود به ساخت مسکن در قالب قانون جهش تولید و تامین مسکن خبر ساز شد و بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها ایجاد کرد.

به دنبال این مساله رضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در جمع خبرنگاران، درباره حواشی ساخت مسکن در داخل کشور توسط چینی‌ها اظهار کرد: از نظر ما در داخل کشور هم دانش ساخت مسکن را داریم و به راحتی می‌توانیم بیش از یک میلیون مسکن در سال تولید کنیم

وی افزود: بیش از ۵۰۰ هزار مهندس ساختمان در کشور داریم و از نظر تامین مصالح هم هیچ مشکلی نداریم؛بنابراین هیچ دلیلی نیست که بخواهیم یک کشور خارجی را بیاوریم تا برای ما مسکن تولید کند.

رییس کمیسیون عمران مجلس بیان کرد: این موضوع در کمیسیون مطرح شد و نظر اعضای کمیسیون این بود که روی شرکت‌های داخلی در کشور سرمایه گذاری کنیم؛ کما اینکه از نظر صنعتی سازی این شرکت‌ها مشکلی نداریم و می‌توانیم به رویه ساخت این واحد‌های ساختمانی نیز سرعت ببخشیم.

این در حالی است که محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی از مذاکره با چین و چند کشور دیگر برای پروژه‌های مسکن در ایران خبر داه است.

به گفته وی، این مذاکرات در حوره ساخت نیست بلکه مذاکره با چینی‌ها به منظور ورود تکنولوژی‌های جدید ساخت است که منطبق با معماری و هویتی که در ایران وجود دارد، بتوانیم سرعت، کیفیت و قیمت تمام شده را مدیریت کنیم که این بسیار موثر است.

از سوی دیگر ایرج رهبر، نایب رییس انجمن انبوه سازان استان تهران ـ در این خصوص به ایسنا گفت: «ما ۵۰۰۰ شرکت انبوه‌ساز و ۵۰۰ هزار مهندس در کشور داریم که به دلیل رکود بخش مسکن اغلب آنها بیکار هستند. ما در دو بخش نیروی فنی مهندسی و سدسازی مقام دوم را در جهان داریم. حال به جای اینکه به صدور خدمات فنی و مهندسی بیاندیشیم، داریم برعکس عمل می‌کنیم و به فکر واردات این خدمات هستیم»

حتی فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوه‌سازان درباره مذاکره دولت برای استفاده از تکنولوژی چین در پروژه جهش تولید مسکن گفت: اگر هدف دولت این است که با تکنولوژی چین، مدت زمان اجرای طرحهای مسکن را پایین بیاورد باید بگویم مشکل مربوط به فناوری نیست بلکه مداخلات دولت در حوزه تولید مسکن باید کاهش پیدا کند.روند صدور پروانه برای سازندگان داخلی در خوشبینانه‌ترین حالت در ساختمانهای کوچک حداقل سه ماه است و بعضا تا یک سال طول می‌کشد.

وی افزود: ببینید چینی‌ها در آزادراه تهران ـ شمال چه عملکردی داشتند. بعد از ۲۵ سال هنوز این پروژه به اتمام نرسیده است. این در حالی است که در ۷ تا ۸ سال گذشته سرمایه زیادی به این پروژه تزریق شده است. اخیرا واحدهای اقدام ملی مسکن در شهر جدید بهارستان را نیز به یک شرکت ترکیه‌ای دادند و تلاش همکاران ما در انجمن اصفهان برای در اختیار گرفتن این پروژه به نتیجه نرسید.

به گفته پورحاجت، چینی‌ها هم احتمالا به بازار ما می‌آیند اما خواست ما به عنوان فعالان بخش خصوصی این است که بین ما و شرکتهای خارجی تبعیض صورت نگیرد. یعنی اگر قرار است به شرکتهای چینی یا ترک، پروژه بدهند مشابه همان طرح به همکاران ما نیز واگذار شود.

دبیر کانون انبوه‌سازان با اشاره به صحبت مسئولان وزارت راه و شهرسازی مبنی بر استفاده از تکنولوژی چین برای ساخت مسکن در ایران گفت: بخش عمده واحدهای طرح جهش تولید و تامین مسکن را ساختمانهای ۴ و ۵ طبقه تشکیل می‌دهد که نیاز به فناوری خاصی ندارد. با این حال تکنولوژی و نیروی انسانی متخصص در کشور وجود دارد؛ علت اصلی طولانی شدن تکمیل ساختمانها ایران، طولانی بودن فرآیند صدور پروانه است. سابقه نشان داده پروانه ساختمانی برای شرکت خارجی در ایران ۱۰ روزه صادر می‌شود اما برای ما فقط ۱۰ روز طول می کشد تا جواب سلام‌مان را بدهند.

پورحاجت تاکید کرد: در صورت استفاده از کشورهای خارجی برای پروژه های مسکن باید تکنولوژی آنها توسط سازمان نظام مهندسی، کمیسیون عمران مجلس، مرکز پژوهشهای مجلس و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. باید ببینیم فناوری آنها با ساختار فرهنگی و ایرانی اسلامی ما سازگاری دارد یا خیر. نباید سربسته بگوییم قرار است تکنولوژی بیاوریم.

خبرنگار جهان اقتصاد درباره این موضوع با حسن محتشم، عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران به گفت‏ وگو پرداخته است که در ادامه می‏خوانید.

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران اظهار کرد: هنگامی که دولت از ساخت سالیانه چهارمیلیون واحد مسکونی سخن می‏گوید، باید از دانش و تکنولوژی روز استفاده کند تا ساخت این تعداد واحد مسکونی را محقق سازد، هرچند با استفاده از تکنولوژی هم باید دید که به چه میزان این شعار محقق شده است.

** استفاده کمتر از 10درصد از تکنولوژی صنعتی در ساخت‌وساز

محتشم گفت: واقعیت این است که در ساخت و سازی که اکنون در کشور وجود دارد، کمتر از 10 درصد از فناوری‏ها و تکنولوژی صنعتی استفاده و به روش سنتی اجرا می‏شود. هنگامی یک میلیون واحد مسکونی را بسازد، آماده کند و تحویل دهد به طور حتم باید از تکنولوژی استفاده کند وچه بسا این تکنولوژی را از کشور چین بگیرند که به عنوان کشور صنعتی از توانایی و تسلط در ساخت مسکن برخوردار است.

وی گفت: اگر بتوان در طی انعقاد یک قرار داد، موافقت‌نامه معقول و منطقی را در ارتباط با ورود تکنولوژی چین در ساخت مسکن کشور را تنظیم کرد، این مهم علاوه بر این که می‏تواند به محقق شدن ساخت یک میلیون واحد مسکونی درسال کمک کند، می‌تواند پایدار بوده تا به یک دانش بومی تبدیل شود و در مراحل بعدی مورد استفاده قرار گیرد.

محتشم، استفاده از نیروی انسانی داخلی، تجربه متخصصین و مصالح ساختمانی موجود در کشور درساخت سالیانه یک میلیون واحد مسکونی را مهم برشمرد و افزود: با ورود تکنولوژی ساخت مسکن از کشور چین به نوعی کارخانجات، صنعت قطعات ساختمان را وارد می‏کنند و بهره‌مندی از کارخانجاتی که قطعات ساختمان را تولید کند، می‏تواند برای کشورموثر واقع شود و به ساخت مسکن بیشتر کمک کند و یک اقدام مثبتی به‌نظر می‏رسد.

به عقیده وی، واردات و استفاده از تکنولوژی کشور چین در حوزه ساخت مسکن با در نظر گرفتن شرایط رعایت موازین مملکت خود اقدامی قابل قبول و مثبت است.

** ورود تکنولوژی‌های جدید کلید پیشگیری هدررفت مصالح در سیستم سنتی

وی با مهم برشمردن نقش تکنولوژی دردنیا تاکید کرد: ازسال‏های پیش با صنعتی شدن دنیا تمامی کشورها از جمله کشورهای درحال توسعه هنگام ورود تکنولوژی اعتراض داشتند که ورود تکنولوژی به بیکاری آن‏ها منجرمی‏شود اما پس ازگذشت مدت زمانی به این نتیجه دست پیدا کردند که نه تنها با بکارگیری این مهم بیکار نمی‏شوند بلکه درجوامع نیاز به تولید بیشتروجود دارد و به نوعی ازهدررفت مصالح که در سیستم سنتی زیان آوراست، پیشگیری می‏کند.

این فعال حوزه مسکن افزود: این تفکر که ورود تکنولوژی چین به بیکار شدن افراد در این حوزه می‏انجامد، یک فکر معقول و منطقی نیست بلکه ورود تکنولوژی باعث بیکاری نمی‏شود و مدیریت ناصحیح موجب بیکاری می‏شود و الا در کشورهای توسعه یافته که در تمام سطوح از فناوری‏های نوین استفاده می‏کنند نه تنها نیروی بیکارندارند بلکه به نیروی کار نیز نیاز دارند.

**کارفرمابودن دولت مانعی بزرگ در پروژه‌های ساخت مسکن

محتشم بیان کرد: وزیرپیشین راه وشهرسازی از ساخت 400 هزار واحد مسکونی در قالب طرح اقدام ملی مسکن ظرف دو سال سخن گفته بود اما اگر در تکنولوژی از روش صنعتی سازی استفاده می‏کردند، شاید این مهم محقق می‏شد اما امروزه با گذشت سه سال در حال انعقاد قرارداد برای این پروژه هستند، بنابراین ساخت واحدهای مسکن ملی نیز مانند مسکن مهر دچار وقفه زمانی شده است، علت آن هم به دلیل کارفرما بودن دولت است چراکه هنگامی که دولت کارفرماست نمی‏تواند سرعت عمل به خرج دهد تا به موقع کار انجام و تحویل داده شود، بنابراین در طرح جهش تولید نیز تجربه کسب شده همراه با موفقیت پایین مسکن مهر و اقدام ملی را مد نظر قرار دهند که دچار این قبیل مسائل نشود.

وی بیان کرد: حتی در طرح ملی هم ثبت نام‏ها همچنان ادامه دارد و در جهش تولید هم ثبت نام، بررسی و غربالگری می شود که چه تعداد واجد شرایط هستند و متقاضیان طرح اقدام ملی همچنان منظر هستند که چگونه این واحد ها به آن‌ها تحویل می‏شود زیرا در اقدام ملی به متقاضی گفته شده که حدود 200 میلیون تومان در مراحل اول پرداخت کنند و تسهیلات به مبلغ 150 میلیون تومان قرار است به آن ها داده شود اما هزینه واحد های تحویلی به آن‏ها بیش از150میلیون تومان است و مابقی آن‌ها معلوم نیست با چه تعداد نفرات قرار است اشغال شود و این که دولت چه تصمیمی درباره آن دارد، شفاف نیست.