بازار داغ بانک و بیمه الکترونیک

ایران بیست و چهارمین بازار بزرگ تجارت الکترونیک در جهان است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 2023 با رسیدن به درآمدی بیش از 15 میلیارد دلار در این بخش در رتبه‌ای بالاتر از کشورهایی همچون اتریش بایستد. احتمالا حجم این بازار در ایران تا سال 2027 به بیش از 30 میلیارد دلار می‌رسد. سایت ecommerceDB در گزارش خود از بازار تجارت الکترونیک ایران 5 صنعت بزرگ فعال در این حوزه را معرفی کرده است. صنایع الکترونیک و رسانه با۲/۳۶ درصد بزرگترین حجم تجارت الکترونیک ایران را به خود اختصاص داده است. پس از آن مواد غذایی، زیبایی و مراقبت با۵/۲۳ درصد در رتبه بعدی قرار دارد. صنعت مد با ۳/۱۹ درصد، مبلمان و لوازم خانگی با ۳/۱۴ درصد و اسباب بازی و سرگرمی با ۷/۶ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

اعداد و ارقام به وضوح نشانگر اهمیت و بزرگی تجارت الکترونیک در ایران هستند. از آنجا که مهم‌ترین و بزرگترین فضای تبلیغاتی این بازار تبلیغات دیجیتال محسوب می‌شود، گزارش صنعت «مالی، بانکی و بیمه» به همت تپسل و با همکاری مرکز نوآوری و شتابدهی دنیای اقتصاد، با توجه به آمار سال گذشته منتشر می‌شود که امیدواریم این مجموعه گزارش‌ها در ساختن دورنمایی برای طراحی استراتژی‌های تبلیغات دیجیتال مفید واقع شوند.

نگاهی به صنعت نئوبانک‌ها در سال ۱۴۰۱

اطلاعات موجود نشان می‌دهد که ایجاد اولین نئوبانک ایرانی به سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد. در این زمان بانکداران سنتی به اهمیت فینتک پی بردند و با بررسی نمونه‌های خارجی تصمیم به اقدام در این حوزه گرفتند. اگرچه عموم مردم و کاربران، در اواخر سال ۱۳۹۹ با برندهای مطرح این حوزه آشنا شدند.

طبق گزارشی که تپسل از این صنعت منتشر کرده است، جستجوی کلمات کلیدی نئوبانک‌ها در استان‌های البرز، تهران، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و زنجان بیشتر از سایر استان‌های کشور بوده است.

آگاهی از برند نئوبانک‌ها در فضای دیجیتال چگونه بود؟

در جستجوی استورها، اگر کل جستجوهای کلمات «سایر بانک‌ها و نئوبانک‌ها» را ۱۰۰ درصد در نظر بگیریم، بلوبانک و ویپاد ۶۰ درصد از حجم این جستجو را تا سال ۱۴۰۱ از بین ده برند به خود اختصاص دادند.

پیش‌بینی می‌شود با افزایش سرمایه‌گذاری‌های جدید و تمرکز روی توسعه اپلیکیشن‌ها در این حوزه، میزان سرچ در استور نئوبانک‌هایی همچون بانکینو و توبانک در سال ۱۴۰۲ افزایش خواهد یافت.

در جستجوی فضای وب، بلوبانک از ابتدای فعالیت خود با تبلیغات مستمر و کمپین‌های مختلف همواره در حال رشد بوده است و ویپاد به واسطه تبلیغات آفلاین و آنلاین مداوم خود که از سال ۱۴۰۰ شروع کرده بود، در ۱۱ ماه گذشته توانسته روند صعودی خود را حفظ کند.

بانکینو نیز در حالی که رشد را تجربه می‌کند، اما به دلیل مارکتینگ و تبلیغات متناوب خود در جایگاه دوم و سوم در حرکت است.

اما نئوبانک جدید توبانک که فعالیت خود را از سال ۱۴۰۱ شروع کرده است، تصمیم به گرفتن سهم بیشتری از این بازار در سال‌های آتی دارد.

اهداف تبلیغاتی نئوبانک‌ها چیست؟

در راستای توسعه بازار نئوبانک‌ها و با توجه به پدید آمدن برندهای جدید در این حوزه، احتمال دارد که اهداف تبلیغاتی، آگاهی از برند و جذب کاربران، با فاصله زیادی از دیگر اهداف، قرار می‌گیرد. همچنین، نئوبانک‌های قدیمی‌تر در کنار این هدف، بر برندینگ و جایگاه خود در بازار نیز تمرکز خواهند کرد. با اینکه در گذشته، تبلیغات به منظور توسعه و نوآوری نیز انجام می‌شد، اما با رسیدن به بلوغ اولیه و پدید آمدن رقابت، توجه کمتری را به خود جلب خواهد کرد.

به گزارش تپسل، از آنجایی که ماهیت نئوبانک‌ها به صورت اپلیکیشن است، آن‌ها به منظور نصب و جذب کاربران، درصد بالایی از بودجه تبلیغات خود را صرف تبلیغات درون اپلیکیشن و استور می‌کنند. تبلیغات محیطی نئوبانک‌ها که به منظور آگاهی از برند آنهاست سبب می‌شود تا جستجوی کلمات مربوط به آن‌ها در استورها افزایش یابد. به همین دلیل بهترین راهکار برای جذب کاربر در نئوبانک‌ها، تبلیغات همزمان آفلاین و بهره‌مندی از سرویس‌های تبلیغاتی استورها می‌باشد. تبلیغات دیجیتال نیز می‌تواند اتفاقات خوبی را رقم بزند.

نئوبانک‌ها از سال ۱۴۰۰ به صورت جدی‌تری نسبت به گذشته شروع به فعالیت‌های تبلیغاتی کردند. در این حوزه بلوبانک که پیشرو بود توانست سریع‌تر از سایر رقبا این فضا را اشغال کند و پس از آن نیز بانکینو، در همان سال توانست فعالیت خوبی داشته باشد، اما به دلیل عدم استمرار در تبلیغات، بخشی از سهم بازار خود را از دست داد.

ویپاد اما، در سال ۱۴۰۱ همزمان با رشد تبلیغات هدفمند بازیگران این حوزه، فعالیت تبلیغاتی خود را افزایش داد و توانست نتایج خوبی را از آن خود کند. تحلیل داده‌های تپسل نشان می‌دهد که شروع فعالیت‌های مجموعه‌های توبانک، آبانک، فردابانک، نشان‌بانک و فراز رشد بسیار بیشتری در تبلیغات خود در سال ۱۴۰۲ خواهند داشت.

با بررسی ده‌ها هزار محتوای تبلیغ شده از سوی نئوبانک‌ها و نرخ کلیک آن‌ها، می‌توان نتیجه گرفت که کدام کلمات برای کاربران جذاب‌تر بوده‌اند. نئوبانک‌ها اکنون بر خدماتی مانند افتتاح حساب آنلاین، اعطای وام و… تمرکز دارند که تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد اولویت مردم، دریافت وام می‌باشد.

فضای اینشورتک‌ها در ۱۴۰۱ چگونه بود؟

در کنار همه خدماتی که از نوع سنتی خود به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌روند، صنعت بیمه نیز با ظهور اینشورتک‌ها از این پیشرفت استقبال کرده است. هوش مصنوعی، بلاکچین، اینترنت اشیاء و... بسیار به این صنعت کمک می‌کنند.

اینشورتک که در فضای اکوسیستم استارتاپی ایران، در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را طی کرده است، بر طبق تحقیقات، روند صعودی رشد را در بازار بیمه‌های آنلاین در پیش دارد، به طوری که نرخ رشد مرکب سالانه حدود ۱۴ درصد برای این بازار تخمین زده می‌شود. سایت Research And Market پیش‌بینی می‌کند که این رشد از ۸میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به حدود ۲۰میلیارد دلار در سال ۲۰۳۰ خواهد رسید. این رشد شامل تمامی انواع بیمه‌ها مانند بیمه عمر، درمانی، خودرو و مسئولیت‌های عمومی می‌باشد.

استارتاپ‌هایی که به صورت آنلاین بیمه می‌فروشند مثل بیمه بازار، بیمه دات کام، ازکی، آیتول و… در ایران، در صدر اینشورتک‌ها قرار دارند و از جمله مزایای آن‌ها می‌توان به سهولت و سرعت خرید، امکان بررسی دقیق قیمت‌ها و مقایسه، کیفیت بالا، یادآوری تمدید، پشتیبانی ۲۴ساعته و… اشاره کرد.

میزان آگاهی از برند صنایع بیمه در فضای دیجیتال

اگر میزان کل جستجو کلمات بیمه‌ها و شرکت‌های ارائه دهنده بیمه را ۱۰۰ درصد در نظر بگیریم، می‌توان گفت اپلیکیشن ازکی به تنهایی ۲۰ درصد از حجم جستجوی استورها را در سال ۱۴۰۱ به خود اختصاص داده است. بعد از این استارتاپ اینشورتکی، بیمه‌های دانا، البرز و ایران رکورددار این جستجوها هستند.

در این محیط بیمه‌های با سابقه‌ای مانند بیمه ایران و پاسارگاد از نظر حجم جستجو از تمام پلتفرم‌های آنلاین تجمیع کننده خدمات بیمه، جستجوی بیشتری دارند. این موضوع به سابقه فعالیت طولانی در صنعت بیمه مرتبط است.

با توجه به حجم جستجوی برندهای بیمه‌ای، به نظر می‌رسد که یکی از چالش‌های این پلتفرم‌های تجمیع کننده، علاوه بر افزایش آگاهی، کسب اعتماد بیمه‌کنندگان می‌باشد.

حجم جستجوی ازکی از سال ۱۴۰۰ همزمان با تبلیغات تلویزیونی گسترده‌اش افزایش داشته است و با توجه به تبلیغات مستمر، روند رو به رشدی طی کرده است.

طبق گزارش Google Trends حجم جستجوی بیمه بازار و آیتول برابر است، اما از آنجایی که آیتول علاوه بر خرید بیمه، خدماتی مثل پرداخت خلافی و عوارض را هم در سبد محصولات خود دارد، می‌توان نتیجه گرفت که آیتول در بخش بیمه رتبه سوم این بازار را در دست دارد.

فعالیت‌های تبلیغاتی بیمه‌ها

پلتفرم‌های آنلاین گردآورنده خدمات بیمه، در حال حاضر سهم بسیار کمی نسبت به کل تراکنش‌های این حوزه دارند. به همین خاطر است که با توجه به عدم آشنایی کافی عموم مردم با این خدمات، عمده تبلیغات، به منظور ایجاد آگاهی و اعتمادسازی صورت می‌گیرد.

تبلیغات ویدئویی و بصری اینشورتک ها، در سال‌های اخیر، سبب پیشرفت این مجموعه‌ها و افزایش میزان ترافیک آن‌ها شده است. ازکی، نمونه موفق این حوزه است که با تبلیغات تلویزیونی و پیش نمایشی سبب شد آگاهی مردم از این برند و همینطور این پلتفرم‌ها افزایش یابد.

جذب کاربران و ایجاد زمینه اعتماد در آن‌ها، از اهداف اصلی بیمه‌ها در سال آتی خواهد بود. به همین دلیل و با توجه به حجم بالای جستجوی مخاطبان برای خرید انواع بیمه، گوگل ادز یکی از کانال‌های پر بازده برای تبلیغات در صنعت اینشورتک خواهد بود. همچنین به نظر می‌رسد شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات تحت وب نیز برای ایجاد آگاهی از برند از کانال‌های تبلیغاتی این حوزه خواهد بود.

سال ۱۴۰۱ در لندتک‌ها (BNPL) چه گذشت؟

لندتک یا BNPLها پلتفرمی هستند که میان وام‌گیرنده و وام‌دهنده در بستر اینترنت شکل می‌گیرند و باعث سهولت در روند وام‌دهی می‌گردند. با توجه به شرایط اقتصادی اخیر، پلتفرم‌های لندتکی بسیار مورد توجه عموم قرار گرفتند.

این صنعت، از صنایع محبوب مردمی به خصوص در جوامع تورمی است. بررسی تحقیقات سایت C+Research نشان می‌دهد که ۳۸ درصد مردم در حال جایگزین کردن کارت‌های اعتباری خود با این راهکار هستند و ۵۶ درصد مردم در دنیا نیز برای این کار تمایل دارند. در ایران نیز با توجه به نرخ تورم و کاهش قدرت خرید مردم، این صنعت روند رو به رشدی دارد.

دیجی‌پی، قسطا، لندو، اسنپ‌پی، تالی و… را می‌توان به عنوان فعالان این حوزه نام برد، اخیراً نیز مجموعه‌های باجت، کیپا و ایزی‌پی به این حوزه ورود کردند. با توجه به گزارشی که لندو منتشر کرده است، تنها ۱ درصد از بازار وام‌های کل کشور به صورت آنلاین و توسط لندتک‌ها اعطا می‌شود و این نشان‌دهنده پتانسیل رشد در این بازار است.

میزان آگاهی از برند BNPLها در فضای دیجیتال

اگر میزان کل جستجوی کلمات مربوط به لندتک را در استورها، ۱۰۰ در نظر بگیریم، می‌توان گفت که دیجی‌پی با حمایت دیجی‌کالا، رهبر این بازار است که ۷۲ درصد از سهم بازار را دارد. لندو به عنوان یک لندتک فعال، رتبه دوم و قسطا بدون داشتن اپلیکیشن رتبه سوم را از آن خود کرده‌اند. اسنپ‌پی سهم اندکی در این بازار دارد، اما به واسطه سوپر اپلیکیشن اسنپ قطعاً سهم بیشتری از آگاهی از برند مشتریان خود در استورها دارد.

دیجی‌پی که از سال ۱۳۹۷ در حال فعالیت است، در فضای وب نیز بیشترین سهم جستجو را به خود اختصاص داده است. لندو که سال ۱۳۹۹ برند خود را بازآفرینی کرده است توانست جستجوی بیشتری را به خود اختصاص دهد. قسطا نیز توجه خود را معطوف به جذب کاربر از طریق وب کرده و سهم خوبی از آن خود کرده است. اسنپ‌پی و تالی اما، سهم کمی را به خود اختصاص داده‌اند.

فعالیت‌های تبلیغاتی BNPLها

در سال ۱۴۰۱ بیشترین تمرکز فعالان این صنعت بر آگاهی از برند، تثبیت موقعیت در بازار و جذب کاربران جدید بوده است. پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۰۲ علاوه بر اهداف فوق، لندتک‌ها بر برندینگ خود، به خصوص از طریق برنامه ریفرال و تبلیغات ویدئویی و همینطور بر بازگشت کاربران با اعطای تسهیلات بیشتر تمرکز خواهند کرد.

منبع: اقتصاد نیوز