جهان اقتصاد گزارش می دهد؛ پازل ناقص مترو در کلانشهرها
رضا پورحسین گروه زیربنایی
جهان اقتصاد: چندی پیش بود که نصرتی، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور از تخصیص بودجه ۴۰۳ میلیون دلاری برای اجرای خطوط مترو در ۹ کلانشهر کشور خبر داد و تامین این بودجه را اقدامی شایان در جهت توسعه حمل‌ونقل عمومی در کلانشهرها عنوان کرد. معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور گفت: ۲۵درصد از ۲۰ هزار کشته تصادفات، درون‌شهری هستند و مدیریت شهری وظیفه دارد در شروع سال جدید تمهیدات لازم در خصوص ارتقا در این زمینه را بیندیشد.
این اظهارات در حالی مطرح شد که برخی شهرها مانند تهران روند توسعه مترو و ایستگاه ها قابل قبول است اما برخی شهرها مانند تبریز همچنان در حسرت توسعه مترو هستند.
معاون حمل و نقل شهرداری تبریز می‌گوید: در سال‌های اولیه اجرای پروژه‌های قطار شهری حمایت دولت از آن‌ها دقیق انجام می‌شد و سهم خود را بموقع پرداخت می‌کرد و شهرداری‌ها در تامین سهم خود عقب می ماندند اما در سال های گذشته این روند برعکس شده است و دولت به دلیل برخی محدودیت‌ها نمی‌تواند به تعهدات خود عمل کند و فشار کارها برای اجرای پروژه های قطارشهری به شهرداری ها وارد می شود.
وحیدکیا می افزاید: بخشی از سهم دولت برای اجرای پروژه‌های قطار شهری از طریق فروش اوراق مشارکت تامین و این رویه موجب می شود که تامین منابع برای پیشرفت پروژه‌ها متناسب با هزینه‌ها نباشد و اجرای پروژه زمانبر می‌شود بنابراین هزینه اجرا هم افزایش می‌یابد.
وی ادامه می دهد: در سال ۱۴۰۱خط یک متروی تبریز تکمیل شد اما به لحاظ سخت افزاری و مشکلاتی مانند تهویه واگن‌ها و تکمیل ایستگاه ها وجود داشت که پیگیر آن ها بودیم و در نهایت در سال ۱۴۰۲هم این امکانات تکمیل شد اما به سبب تحریم‌ها برخی نواقص وجود دارند و شرکت ها نمی توانند به تعهداتشان عمل کنند چون اغلب این شرکت ها اروپایی هستند و به علت تحریم ها از هرگونه قرارداد و صدور قطعات و نرم افزار به ایران منع شده اند بنابراین چندین ماه است که در تلاشیم نواقص را هم به نحوی برطرف کنیم.
باید خوجه داشت که تهران به عنوان شهر پیشرو در کشور در توسعه مترو نیز وضعیت ایده آلی ندارد.
وضعیت ناوگان حمل و نقل عمومی در شهر تهران پاسخگوی نیاز جابه‌جایی مسافران نیست و در چنین شرایطی ترغیب مردم به استفاده بیشتر از حمل و نقل عمومی توصیه‌ای بدون ظرفیت اجرایی شدن تلقی می‌شود.
عقب بودن قابل‌توجه وضعیت کنونی حمل‌ونقل عمومی شهر تهران نسبت به وضعیت ایده‌آل باعث شده تا شهروندان پایتخت در استفاده از حمل‌ونقل عمومی با دو چالش مهم معطلی و ازدحام مواجه باشند. درحالی که طول خطوط مترو درون‌شهری تهران باید به ۵۰۰ کیلومتر برسد؛ به گفته محسن هرمزی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تا پایان سال ۱۴۰۳ برابر ۳۰۸ کیلومتر مترو درون‌شهری در شهر تهران کشیده شده است.
اگرچه مدیران شهری طی سال‌های اخیر بر افزایش توجه به حوزه حمل و نقل عمومی تاکید دارند؛ اما بررسی بودجه‌نویسی شهرداری تهران از آن حکایت دارد که همچنان بزرگراه‌سازی و توسعه خیابان‌ها در اولویت شهرداری تهران است. در بودجه امسال شهرداری تهران، سهم ۸ درصدی به مترو، سهم ۷ درصدی به اتوبوسرانی و سهم ۹ درصدی برای بزرگراه‌سازی در نظر گرفته شده است. آماری که نشان می دهد چرا پازل توسعه مترو در کلانشهرها ناقص است.
