مدیر متالورژی و روش‌های تولید:
فولاد مبارکه در حال حاضر حدود ۵۵۰ گرید تجاری را تولید می‌کند
علیرضا مولوی زاده، مدیر متالورژی و روش‌های تولید، در برنامه رادیو فولاد ضمن تشریح دستاوردها و عملکرد این بخش از تولید حدود ۵۵۰ گرید تجاری در شرکت فولاد مبارکه خبر داد.
در یکی دیگر از برنامه‌های رادیوفولاد،علیرضا مولوی زاده مدیر متالورژی و روش‌های تولیدفولاد مبارکه به تشریح دستاوردها و عملکرد این بخش پرداخت. در ادامه مطلب ماحصل گفت‌وگوی مجری این برنامه با ایشان را می‌خوانید.
لطفاً درباره فعالیت‌های این مدیریت توضیح دهید.
در واحد متالورژی و روش‌های تولید تمامی امور متالورژیکی و روش‌های تولید، طراحی و توسعه محصولات جدید متناسب با نیازهای بازار و سفارش‌های مشتریان انجام می‌شود. این واحد شامل دو زیرمجموعه است: واحد تروپروسس که مسئولیت طراحی محصولات جدید با توجه به نیازهای مشتریان را بر عهده دارد و بخش TSC که یکی از فعالیت‌های آن هزینه‌یابی استاندارد است. واحد تروپروسس به نحوی ترجمان نیازهای مشتری برای خطوط تولید است، یعنی مشتری نیازهایش را بر اساس استانداردهای بین‌المللی مطرح می‌کند و خطوط تولید ما برای تولید محصول موردنیاز مشتری باید طبق پارامترهای اعلام‌شده توسط MPT در برنامۀ کاری هر خط اقدام نماید. برای این منظور واحد تروپروسس پارامترهای موردنیاز تولید محصولات فولادی را به زبان عملیاتی برای واحدهای تولیدی ترجمه می‌کند. این بخش در حقیقت واسطه واحد فروش و نواحی تولیدی است که با آگاهی از نیازهای مشتری و همین‌طور خطوط تولید سعی بر متناسب‌سازی توان تولید و نیاز بازار دارد.
چندوظیفه برای واحد تروپروسس تعریف شده است؟
این واحد در قالب پیرایش سفارش، روش‌های تولید را در سیستم‌های اتوماسیونی تعریف می‌کند. بخش دیگر آن واحد استاندارد و کنترل فنی است که در زمینه‌های تعیین ظرفیت خطوط تولیدی برای برنامه اقتصادی مشغول به کار است. علاوه بر این، هزینه‌یابی استاندارد را انجام می‌دهد، مدارک را از لحاظ محتوایی و ساختار دستورالعمل‌های عملیاتی کنترل می‌کند و محاسبه پاداش را صورت می‌دهد. واحد استاندارد و کنترل فنی در کنار مقرون‌به‌صرفه بودن فرایند تولید، ارزیابی قیمت تمام‌شده را نیز بر عهده دارد.
با توجه به شرایط تحریمی و عدم تأمین بسیاری از گریدها از طریق واردات، فولاد مبارکه در زمینه توسعه سبد محصولات، تأمین نیاز بازار داخل را اولویت خود قرار داده است. نتیجه این سیاست‌گذاری در سال جاری چه بوده است؟
رسالت اصلی فولاد مبارکه تأمین نیازهای مشتریان است و با توجه به شرایط چند سال گذشته کشور، سیاست اصلی این بوده که حداکثر توان فولاد مبارکه و شرکت‌های زیرمجموعه و غیرزیرمجموعه به کار گرفته شود تا با هم‌افزایی با این شرکت‌ها، بتوانیم نیاز کشور را تأمین کنیم. ما سعی می‌کنیم محصولاتی را که قبلاً از خارج از کشور تأمین می‌شد داخلی‌سازی کنیم و خوشبختانه در این مسیر موفق بوده‌ایم و توانسته‌ایم بسیاری از گریدهای مختلفی را که تا چند سال قبل از خارج از کشور تأمین می‌شد، در کشور تولید و حتی زمینه صادرات آن را هم فراهم کنیم. فولاد مبارکه در زمینه‌های مختلف محصولات متنوعی دارد. تختال را که محصول نیمه‌تمام محسوب می‌شود و لازم است فرایندهای تکمیلی بر آن صورت گیرد، با ضخامت 200 و 250 میلی‌متر و تا عرض حداکثر 2 متر تولید می‌کنیم و این محصول به کشورهای مختلف صادر می‌شود. همچنین در بازارهای داخلی و صادراتی، کلاف و ورق گرم را تولید می‌کنیم، ورقی که در بازار به «ورق سیاه» معروف است و از ضخامت 1.5 تا 16 میلی‌متر و عرض تا 1850 میلی‌متر تولید می‌شود. همچنین کلاف و ورق سرد را تولید می‌کنیم که در بازار به «ورق روغنی» معروف است و از ضخامت 0.3 تا 3 میلی‌متر و عرض تا 1620 میلی‌متر تولید می‌شود. محصولات اسیدشویی از ضخامت 1.5 تا 5.3 میلی‌متر و عرض تا 1630 میلی‌متر تولید می‌شود و نیز محصولات پوشش‌دار شامل گالوانیزه، رنگی و قلع‌اندود را به مشتریان عرضه می‌کنیم. محصولات گالوانیزه از ضخامت 0.25 تا 2 میلی‌متر و عرض تا 1300 میلی‌متر تولید می‌شود. محصول رنگی از 0.3 تا 1.5 میلی‌متر و عرض تا 1300 میلی‌متر و محصولات قلع‌اندود از ضخامت 0.16 تا 0.4 و عرض تا 1050 میلی‌متر به بازار عرضه می‌گردد.
فرایند تولید، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و پارامترهای فنی باید در سیستم برای خطوط تعریف شده باشد. به این منظور در واحد متالورژی و روش‌های تولید، بخش پذیرش سفارش و پیرایش سفارش را داریم. در بخش اول، قابلیت‌های تولید شرکت فولاد مبارکه در کتابچه‌های فنی آمده و واحد فروش بر اساس همین کتابچه‌های فنی و پارامترهای درخواستی مشتری، اقدام به ثبت سفارش می‌کند. در بخش پیرایش سفارش‌ها، تبدیل و تکمیل اطلاعات درخواستیِ مشتری به زبان قابل‌درک خطوط تولید انجام می‌شود. به‌عنوان‌مثال، مشتری ضخامت و استاندارد مربوطه را مشخص می‌کند و بقیه پارامترهای فنی در بخش پیرایش سفارش مشخص می‌گردد و بر اساس آن عملیات تولید انجام می‌شود. در بخش تروپروسس پیگیری مسائل مرتبط با کیفیت هم انجام می‌شود. قبلاً در صنایع صرفاً بازرسی وجود داشت و سپس مباحث کنترل کیفیت و حذف عدم تطابق‌ها مطرح گردید. در مرحله بعدی، بحث تضمین کیفیت و رضایت مشتری است و در بالاترین سطح، مدیریت کیفیت مطرح است. در مورد محصولات جدید این امکان فراهم شده است که وقتی مشتری برای بار اول محصولی را خریداری می‌کند در فرایندهای تولید ما حضور داشته باشد و اطمینان یابد محصول مطابق با فرایند موردنظر خودش تولید می‌شود. این کار باعث بیشترین سطح رضایت در میان مشتریان را به دنبال دارد. از فعالیت‌های دیگر این واحد، شرکت در تدوین استانداردهای ملی و بین‌المللی است؛ چون باید محصولی که تولید می‌شود مطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد و کلیه خواص مکانیکی و پارامترهای درخواستی در آزمایشگاه با استاندارد تطابق یابد. بر همین اساس، در کمیته‌های متناظر و جلسات استاندارد نیز حضور داریم و در تدوین استانداردهای ملی و بین‌المللی فعالیت می‌کنیم. استانداردسازی باعث شفافیت برای تولیدکنندگان و نیز مصرف‌کنندگان می‌شود.
در توسعه سبد محصولات، الزامات زیست‌محیطی چگونه مورد توجه قرار می‌گیرند؟
مباحث زیست‌محیطی طیفی گسترده، از طراحی و تولید گرفته تا مباحث پس از تولید و حتی در کارخانه مشتری و نیز بازیابی محصولات و استفاده از قراضه‌ها را شامل می‌شود. در طراحی‌ها سعی بر تولید گریدهایی است که وزن کمتر و استحکام بیشتری داشته باشد؛ چون وقتی چنین محصولی تولید شود باعث کاهش وزن فولاد می‌شود. به‌عنوان‌مثال، در خودروسازی تولید خودروهایی با وزن کمتر بر کاهش مصرف سوخت مؤثر است و به مسائل زیست‌محیطی کمک می‌کند. علاوه بر این، در خطوط رنگی هدف حذف خط رنگ در کارخانه مشتری است و ورق‌های پیش‌رنگ با کمترین آلایندگی در فولاد مبارکه تولید می‌شود. از طرفی در طراحی‌ها سعی می‌شود محصول را به‌گونه‌ای تولید کنیم که مصرف انرژی کمتری داشته باشد. به این ترتیب می‌توانیم در مصارف آب و برق و گاز صرفه‌جویی و به حفاظت از محیط‌زیست کمک کنیم.
درباره تولید محصولات جدید در فولاد مبارکه توضیح دهید.
عزم شرکت برای تولید 20 محصول جدید در سال 1402 و 1403 منجر به تولید 8 نمونه جدید در 9 ماه اول شده است که عمده‌ترین آن‌ها در جدول زیر آمده است.
فولاد مبارکه در حال حاضر حدود 550 گرید تجاری را تولید می‌کند و با اضافه شدن این 20 گرید سبد محصول ما متنوع‌تر خواهد شد.
موضوع هزینه‌یابی و استانداردسازی فرایندها به چه صورت انجام می‌شود؟
علاوه‌بر اثربخشی و تحقق اهدافمان هستیم که همان تولید محصولات جدید است، بحث‌های کارایی و هزینه‌ها نیز مهم تلقی می‌شود. مهم است که ما بتوانیم با حداقل هزینه و استفاده حداکثری از امکاناتی که داریم محصولی را به‌صورت اقتصادی تولید کنیم. پارامترهای زیادی در هزینه‌یابی مؤثر است، مثل مواد اولیه و مواد مصرفی، هزینه‌های عمومی و تجهیزات و انرژی. ما همه این‌ها را رصد می‌کنیم تا بتوانیم با کمترین هزینه محصول خود را تولید کنیم. به‌عنوان‌مثال، یک محصول خاص است و باید سیکل‌های بیشتری به سیکل تولید اضافه شود، ولی یک محصول تجاری است و می‌توانیم برخی از سیکل‌های تولید را حذف کنیم. ما این موارد را در نظر داریم تا محصولی که تولید می‌کنیم درنهایت ازنظر هزینه مقرون‌به‌صرفه باشد و بهای تمام‌شده آن استاندارد باشد.
سخن آخر؟
امیدوارم با اجرای طرح‌های توسعه مثل نورد گرم 2 و توسعه نورد سرد فولاد مبارکه، خط رنگی شماره 2 و خطوط گالوانیزه و آنیلینگ که از طرح‌های توسعه آتی ماست، بتوانیم در تولید محصولات جدید بیش‌ازپیش موفق باشیم و کشور را از واردات محصولات فولاد بی‌نیاز کنیم.
