شاخص های سازمان مدیریت صنعتی برای رتبه بندی شرکت ها در ایران

در سازمان مدیریت صنعتی برای رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران ابتدا ۵۰۰ شرکت براساس شاخص «میزان فروش (درآمد)» شرکت‌ها انتخاب و رتبه‌بندی می‌شوند. پس از آن، این ۵۰۰ شرکت براساس شاخص‌های دیگری نیز رتبه‌بندی می‌شوند. نکته مهم این است که یک شرکت، در شاخص‌های مختلف، رتبه‌های متفاوتی می‌گیرد، یعنی مثلا ممکن است در شاخص فروش رتبه ۱۰ را داشته باشد ولی در شاخص «سودآوری» رتبه ۴۵ را به دست آورده باشد. به عبارت دیگر، شاخص‌های مختلف در این رتبه‌بندی‌ها با هم ترکیب نمی‌شوند تا در مجموع، به یک شرکت، یک رتبه تعلق گیرد.

انتخاب ۵۰۰ شرکت براساس «میزان فروش» از منطق اقتصادی و مدیریتی برخوردار است، زیرا «فروش» خروجی نهایی بنگاه‌های اقتصادی است. همچنین، میزان اثرگذاری فعالیت یک شرکت در ابعاد اقتصاد ملی، رابطه مستقیمی با میزان فروش شرکت دارد.

در مجموع، در رتبه‌بندی شرکت‌های برتر ایران، شرکت‌ها براساس ۳۳ شاخص مقایسه و رتبه‌بندی می‌شوند:

شاخص‌های اندازه و رشد شرکت که شامل فروش، رشد فروش، فروش سرانه، ارزش افزوده، تعداد کارکنان، رشد اشتغال، دارایی و رشد دارایی است.

شاخص‌های سودآوری و عملکرد که شامل سود آوری، رشد سود، بازده فروش، بازده دارایی، گردش دارایی، سهم دارایی‌های غیر جاری از کل دارایی‌ها، بازده ارزش ویژه و نسبت مالکانه است.

شاخص‌های بهره‌وری که شامل بهره وری کل، بهره وری کل عوامل، بهره وری نیروی انسانی و بهره وری سرمایه است.

شاخص‌های صادرات که شامل صادرات، صادرات سرانه، رشد صادرات و نسبت صادرات به فروش است.

شاخص‌های نقدینگی که شامل نسبت جاری، نسبت خالص وجوه ناشی از عملیات به فروش و نسبت خالص وجوه ناشی از عملیات به سود عملیاتی است.

شاخص‌های بدهی که شامل نسبت بدهی، نسبت پوشش هزینه بهره است و در آخر شاخص‌های بازار که شامل ارزش بازار، بازده بازار حقوق صاحبان سهام و نسبت P/E و نسبت P/B است.

شاخص‌های رتبه‌بندی در رتبه‌بندی IMI-100، شاخص‌های کمّی (مقداری) هستند و مقادیر آن‌ها از «صورت‌های مالی حسابرسی شده» شرکت‌ها استخراج می‌شود. بنابراین، بر خلاف بسیاری از ارزیابی‌ها و رتبه‌بندی‌ها که در رتبه‌بندی شرکت‌ها قضاوت ارزیابان دخالت دارد و یا از خود اظهاری شرکت‌ها استفاده می‌کنند، در رتبه‌بندی IMI-100، نرم‌افزار مربوط، براساس مقادیر عددی، رتبه هر شرکت را مشخص می‌کند و هیچ قضاوتی توسط اجرا کنندگان رتبه‌بندی صورت نمی‌گیرد.

از ویژگی‌های رتبه‌بندی IMI-100، شفافیت بسیار بالای آن است، بطوری که رتبه هر شرکت در هر شاخص، به راحتی قابل بررسی و صحه‌گذاری است، زیرا در هر فهرستی، در مقابل نام شرکت، علاوه بر رتبه آن، کمیت آن شاخص درج شده است.

نوع رتبه‌بندی IMI-100 و رتبه‌بندی‌های مشابه مثل فورچون ۵۰۰ و اهدافی را که دنبال می‌کنند به گونه‌ای است که کلیه شرکت‌ها در هر رشته کسب و کار، در فهرست حضور دارند و اساساً یکی از اهداف این رتبه‌بندی این است که امکان مقایسه بین کسب و کارهای مختلف را فراهم کند. گزارشات سالانه رتبه‌بندی IMI-100 به خوبی نشان دهنده فواید این گونه مقایسه‌ها است.

منبع: روابط عمومی ایمیدرو