رشد های ناپایدار

وحید شقاقی شهری اقتصاددان در گفتگو با «روزنامه جهان اقتصاد» گفت: رشد اقتصادی ایران طی دو سه سال اخیر بازگوکننده واقعیت اقتصاد ایران نیست .

وی افزود: در دهه 90 رشد اقتصادی ایران 1 درصد بود و در همان دهه اقتصاد ایران به شدت منقبض شد ،همچنین از سال 98 که جهان وارد دوران کرونا شد بخش عمده ای از اقتصاد خصوصا بخش خدمات تععطیل یا نیمه فعال شد .

شقاقی افزود: کمپین فشار بزرگ که ترامپ علیه ایران در سال 97 اعلام کرد سبب کاهش صادرات نفت ایران خصوصا در برخی روزها به زیر 300 هزار بشکه نیزرسید که همه این عوامل سبب کوچک شدن اقتصاد ایران شد .

این کارشناس در ادامه افزود: از سال 1400 به بعد با آغاز دوران پسا کرونا که اقتصاد جهان شروع به بازیابی کرد و ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود و بخش خدمات ایران که به حالت تعطیل و نیمه فعال درامده بود شروع به واکنش مثبت نشان دادن کرد .

شقاقی شهری تاکید کرد: اقتصاد منقبض شده ایران با اندک تلنگری شروع به رشد کرد و قیمت انرژی نیز در سال های اخیر رشد خوبی داشت و قیمت نفت کهدر دوران کرونا به 18 دلار رسیده بود در حال حاضر به حدود 80 دلار در هر بشکه است و طی ماه های اخیربه 100 دلار نیز رسیده است .

وی افزود: بعد از ترامپ و روی کار امدن بایدن به دلیل جنگ اوکراین و روسیه با بحث سیاست های دموکرات ها برای مهار چین و بحث کنترل قیمت نفت برای کنترل تورم اقتصاد امریکا که همگی دست به دست هم دادند تا دموکرات ها از شدت تحریم های ایران کاستند

شقاقی شهری خاطرنشان کرد: در حال حاضرصادرات نفت ایران حدود 1 و نیم میلیون بشکه در روز است و رکورد صادرات نفتی طی 6 سال اخیر شکسته شد اما باید گفت که رشدهای مثبت یکی دو سال اخیر حاصل رشد بخش نفت، رشد بخش خدمات بالاخص خدمات واسطه های مالی است که خود را در اشتغال و بهبود کیفیت زندگی نشان نمی دهد و جزو رشد های بی کیفیت ناپایدار غیر مولد است و مستمر نیست و امسال نیز اخرین رشد مثبت حدود 5 درصدی را تجربه خواهیم کرد و از سال بعد با دو سناریو روبرو هستیم

وی در ادامه به دو سناریوی ییش رو پرداخت و گفت: در سناریوی خوشبینانه به رشد بلند مدت حدود 3 تا 3و نیم درصد بازخواهیم گشت و در سناریوی بد بینانه اگر تحریم ها شدت یابد و ارزش افزوده بخش نفت منفی شود ممکن است در سال های بعدی رشد منفی را تجربه کنیم .

به گفته وی؛ اعداد اعلام شده در جهت رشد اقتصادی یا هر شاخص اقتصادی دیگری باید به خوبی تحلیل شود و حقیقیت این است که رشد اقتصادی یکی دو سال اخیرایران جزو رشدهای با کیفیت، پایدار مستمر مولد اشتغال زا نیست و جزو رشدهای بی کیفیت است که چندان ارزش تحلیل و خوشحالی ندارد و نباید امیدی به آن داشت چراکه حاصل سرمایه گذاری، بهبود فضای کسب و کار، اصلاحات ساختاری و نهادی داخل اقتصاد نیست بلکه صرفا به دلیل تکانه های بیرون اقتصاد مثل کاسته شدن از شدت تحریم ها، تجربه رشد دوران پسا کرونا است

شقاقی شهری خاطر نشان کرد: واقعیت تلخ این است که رشد بخش کشاورزی در دهه های گذشته مثبت بوده اما در دو سال اخیر رشد این بخش منفی 4 درصد شده و نشان می دهد بخش کشاورزی به دلیل چالش آب و مشکلات سرمایه گذاری توان رشد های مثبت گذشته را ندارد و باتوجه به اینکه ممکن است تحریم ها از سال بعد شدت بگیرد دولت باید اگاهانه به این موضوع بپردازد و فریب اینگونه رشد ها را نخورد .