رتبه اول ذخایر نفت و گاز در دنیا را داریم، اما با ناترازی گاز، برق و بنزین مواجه هستیم

سید مسلم موسوی، ضمن اشاره به وجود قوانین و برنامه‌های فراوان در حوزه «بهینه‌سازی مصرف انرژی» اظهار کرد: در این حوزه مطالعات فراوانی در مرکز پژوهش‌های مجلس، وزارت نفت، شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، وزارت نیرو و مراکز متعدد پژوهشی صورت گرفته است، همچنین در شورای اقتصاد، از حدود ۱۰ سال پیش، پروژه‌ها و طرح‌های کلانی تعریف شد؛ اما در عمل توفیق خاصی در این زمینه حاصل نشده است؛ زیرا سرمایه‌گذاری در حوزه مصرف بهینه انرژی صرفه اقتصادی نداشته باشد.

موسوی ضمن اشاره به کسری افزایش مصرف بنزین در تابستان، گفت: از ده پانزده سال پیش، کارشناسان حوزه انرژی شرایط امروز را پیش‌بینی می‌کردند و هشدار می‌دادند که در اوایل ۱۴۰۰، با ناترازی گاز و برق و بنزین مواجه خواهیم شد.

عضو هیئت علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران در بیان دلیل «ناترازی‌ها» توضیح داد: هم از نظر مجموع ذخایر نفت و هم از نظر گاز در دنیا اول هستیم؛ اما با ناترازی برق در تابستان و ناترازی گاز در زمستان و ناترازی بنزین در روزهای پرمصرف مواجه هستیم؛ زیرا قیمت‌های انرژی در کشور نسبی است؛ گاز و گازوئیل مصرفی نیروگاه‌ها یارانه‌ای است. قیمت تبدیل انرژی به ازای هر کیلو وات ساعت نزدیک به ۷۰۰، ۸۰۰ تومان تمام می‌شود؛ ولی کشور ما به صورت متوسط آن را به قیمت ۱۰۰ تومان به هر مصرف‌کننده می‌دهد یعنی به ازای هر کیلو وات ساعت حدود ۷۰۰ تومان یارانه به هر مصرف‌کننده داده می‌شود.

موسوی یکی از دلایل شرایط نامطلوب اقتصادی و کسری بودجه دولت را صرف شدن عمده درآمدهای دولت برای یارانه‌های انرژی دانستد کرد و گفت: قیمت‌ها در حوزه انرژی منصفانه نیست؛ مثلاً قیمت یک لیتر بنزین از قیمت یک لیتر آب معدنی هم ارزان‌تر است. وقتی قیمت‌ها متناسب نیست مصرف خودبخود بالا می‌رود.

موسوی گفت: متأسفانه در برخی از دوره‌های مجلس شورای اسلامی، بعضی از نمایندگان به نام حمایت از مردم سیاستی را پایه‌گذاری کردند که الان گریبانگیر خود مردم شده و معضلاتی را برای کشور ایجاد کرده است و آن هم ثابت نگه داشتن قیمت حامل‌های انرژی بود؛ غافل از اینکه این سیاست باعث ایجاد مشکلاتی عدیده در حوزه گاز و برق و بنزین می‌شود.

وی با بیان اینکه اصلاح قیمت حامل‌های انرژی ضروری است، درباره روش این اقدام توضیح داد: وقتی دولت قیمت انرژی را مشخص می‌کند، بعد از یکی‌دو سال تورم ایجاد می‌شود. مصرف انرژی در کوتاه‌مدت کاهش پیدا می‌کند ولی در بلندمدت دوباره به مسیر خودش برمی‌گردد و افزایش می‌یابد چون با تورمی که ایجاد می‌کند دوباره قیمت‌های نسبی در حوزه انرژی در مقایسه با سایر کالاها ارزان می‌شود و مصرف دوباره افزایش پیدا می‌کند.

موسوی درباره «اصلاح قیمت حامل‌های انرژی» توضیح داد: این موضوع به این معنا نیست که قیمت‌ها افزایش پیدا کند بلکه به این معنا است که یک «بازار متشکل ریالی» در حوزه انرژی ایجاد شود و خودِ بازار، قیمت انرژی را مشخص کند، نه دولت. ضمن اینکه به این معنا هم نیست که قیمت انرژی‌مان را با قیمت فوب خلیج فارس مقایسه کنیم، چون درآمدها و هزینه‌های ما در کشور، ریالی است.

مدیرعامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران گفت: این اقدام، قطعاً تبعات سیاسی و اجتماعی دارد. متأسفانه دولت قبل قصد داشت با کج‌سلیقگی قیمت بنزین را اصلاح کند که دوباره همان سیاست غلط قبلی را در پیش گرفت و باز هم قیمت توسط دولت تعیین شد؛ ضمن اینکه این اقدام به یکباره و بدون اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی و بدون ایجاد زیرساخت‌های لازم صورت گرفت که اثر منفی داشت.

بازار