بورس تهران هفته گذشته را با ثبت اعداد مثبتی به پایان رساند. در هفته نخست اسفندماه شاخص کل ۸.۶۴ درصد افزایش ارتفاع داد و مجددا به میانه ابرکانال ۱.۶ میلیون واحد بازگشت. به این ترتیب سبزترین هفته بورس در دو ماه اخیر رقم خورد. نماگر هم‌وزن نیز در هفته گذشته حدود ۶ درصد افزایش ارتفاع داد. بازگشایی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در روز سه‌شنبه و عقب‌نشینی بانک مرکزی از تحمیل ارز ۲۸۵۰۰ تومانی به صنایع از جمله پتروشیمی‌ها، فلزی‌ها و معدنی‌ها را می‌توان اصلی‌ترین دلیل رشد این هفته بورس تهران نامید زیرا یکی از بزرگترین دغدغه‌های سهامداران را تا حدودی رفع کرده است. 

حقیقی‌ها بازگشتند

همزمان با رشد نماگرهای بورسی در هفته‌ای که گذشت، حقیقی‌ها نیز با بازگشت به زمین خرید سهام، پس از چهار هفته دوری خالص خرید ۹۴۱ میلیون تومانی را رقم زدند. ارزش معاملات خرد سهام نیز در هفته گذشته افزایش بیش از دو برابری را تجربه کرد. میانگین روزانه این متغیر در هفته نخست اسفند به ۷۳۰۰ میلیارد تومان رسید.

بازگشت ورق بورس در پایان هفته

با این حال نماگرهای بورسی در روز چهارشنبه نتوانستند به روند صعودی قدرتمند ثبت شده در دو روز ابتدایی اسفندماه ادامه دهند و با کاهش ارتفاع مواجه شدند؛ هر چند در انتهای معاملات شاهد برگشت نسبی تقاضا بودیم که می‌تواند بر روند دادوستدهای بورس فردا نیز تاثیرگذار باشد. شاخص کل بورس طی معاملات روز چهارشنبه با کاهش ۰.۱۷ درصدی و ۲۸۲۲ واحدی مواجه شد و در محدوده ۱.۶۵۶ میلیون واحدی قرار گرفت. در سمت دیگر اما شاخص هم‌وزن که شرایط سخت‌تری را در صنایع و گروه‌های کوچک دنبال می‌کرد، ۰.۷۶ درصد از ارتفاع خود را از دست داد. ارزش معاملات نیز با وجود کاهش نسبت به روز قبل خود، با ثبت عدد ۷۶۷۸ میلیارد تومانی همچنان در محدوده بهتری از روزهای انتهایی بهمن ماه قرار گرفت و از طرف دیگر شاهد خروج پول ۴۰۷ میلیارد تومانی از سمت کدهای حقیقی بودیم.

پس از اعلام سیاست‌های جدید ارزی از سمت بانک مرکزی و همچنین رفع برخی موانع بودجه‌ای برای صنایع بزرگ بازار، شاهد شروع سبزی در اسفند ماه بودیم تا تنها طی ۲ روز، بخش عمده‌ای از ریزش‌های ماه گذشته جبران شود و رکوردشکنی‌های قابل توجهی نیز برای نماگرها و متغیرهای بورس تهران رقم بخورد. به طوری که رشد شاخص کل در این دو روز، در لیست بزرگترین رشدهای بازار از ریزش ۹۹ جای گرفت. ورود پول نیز در روز ابتدایی یکی از بهترین عملکردها را طی چند وقت اخیر به ثبت رسانده بود و از شهریور ۱۴۰۰ تکرار نشده بود.

دلار و سقف‌شکنی‌های پی‌درپی

دلار بازار آزاد طی چند وقت اخیر روزهای عجیبی را پشت سر می‌گذارد. این اسکناس آمریکایی که تا اوایل آبان ماه سال جاری در محدوده ۳۰ هزار تومان در بازار آزاد نوسان می‌کرد، پس از کاهش خوش‌بینی‌ها به احتمال احیای برجام و همچنین موتور روشن تولید نقدینگی، سقف‌شکنی‌های خود را آغاز کرد و اکنون در آخرین معاملات صورت گرفته، به قیمت ۵۲۵۰۰ تومان رسیده است. شاید کمتر کسی انتظار داشت که نرخ دلار بازار آزاد تا قبل از شروع سال جدید چنین اعدادی را به خود ببیند اما به نظر می‌رسد که شرایط نامناسب اقتصادی، نبود چشم‌انداز مناسب از آنچه پیش روست و تلاطم‌های سیاسی کشور، افراد را بیش از هر زمانی به سمت خرید دلار سوق داده است.

بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که نرخ واقعی دلار در کشور با اعدادی که این روزها در بازار آزاد مشاهده می‌کنیم، فاصله دارد و باید در سطوح پایین‌تری قرار بگیرد. با این حال اما اعداد بیش از ۵۰ هزار تومان پیام بسیار مهمی همراه خود دارد و آن نیز رسیدن انتظارات تورمی به اوج قله است. زمانی که انتظارات به سمتی حرکت می‌کند، احتمال وقوع آن اتفاق نیز بسیار بالا می‌رود و همین موضوع کافی است تا افراد برای حفظ ارزش سرمایه خود، به سمت بازارهای مختلف حرکت کنند. از آنجا که دلار و طلا به طور سنتی در ایران به عنوان اولین انتخاب‌ها برای فرار از تورم بوده است (که البته مدتی است خودرو نیز به آن‌ها اضافه شده است) و همچنین کاهش اعتماد به سرمایه‌گذاری در سهام طی سال‌های گذشته، بدیهی است که موج صعودی اول در این بازارها شکل بگیرد اما زمان زیادی به طول نخواهد انجامید که پول‌ها بار دیگر به سمت بازار سرمایه هجوم بیاورد. با تمام این تفاسیر، بورس تهران نیز نمی‌تواند چشم خود را از منظر تورمی بر دلار بیش از ۵۰ هزار تومان ببندد و این موضوع خود به افزایش تقاضا در بازار روزهای آینده منجر می‌شود.

در سمت دیگر اما از زمان تغییر ریاست بانک مرکزی، موضوع تثبیت نرخ دلار نیما در قیمت ۲۸۵۰۰ تومان بسیار برای بورسی‌ها نگران کننده بود زیرا بسیاری از شرکت‌های بزرگ بازار به خصوص در صنایع پتروشیمی و فلزات اساسی را ملزم به عرضه ارز خود با این نرخ می‌کرد. اکنون اما با تغییر این سیاست و راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، شاهد نرخ‌های دلار بسیار نزدیک‌تری به بازار آزاد هستیم که می‌تواند به بهبود وضعیت صورت‌های مالی شرکت‌های حاضر در بورس تهران بیانجامد. طی دو روز گذشته از شروع به کار این مرکز، نرخ حواله دلار (که به نوعی می‌توان آن را نرخ «دلار نیما ۲» نامید) به بیش از ۳۶هزار تومان رسیده است. پس از منظر دلار چه از دیدگاه تورمی و چه دیدگاه تاثیر بر وضعیت سودآوری شرکت‌ها، بورس تهران محرک صعودی قدرتمندی دارد.

موانع و فرصت‌ها

فارغ از بحث‌های ارزی، بورس تهران در مسیر پیش روی خود با موانع و فرصت‌هایی روبروست. ابتدا از فرصت‌ها شروع کنیم که کم نیستند. طی روزهای گذشته، برخی از نگرانی‌های بودجه‌ای بورس تا حدود زیادی برطرف شده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عدم تایید افزایش نرخ خوراک این صنعت توسط کمیسیون تلفیق و کاهش نرخ عوارض صادراتی از ۵ درصد به نیم درصد اشاره کرد. این موضوع در گذشته برای نسبت نرخ گاز صنایع به خوراک پتروشیمی‌ها نیز رخ داده بود. در صنعت خودروسازی نیز پس از حواشی بسیار، شاهد تداوم عرضه خودرو در بورس کالا هستیم. از سمت دیگر احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، از تصویب یک بسته حمایتی برای صنایع بورسی خبر داده است. روز چهارشنبه نیز خبر واگذاری درصدی از سهام دولتی دو نماد فارس و فولاد از سمت سازمان خصوصی‌سازی منتشر شد که دلیل اصلی برگشت تقاضا در دقایق انتهایی بازار بود.

با این حال اما موانعی نیز در ادامه مسیر وجود دارند. احتمالا طی روزهای پیش رو، گزارش عملکرد شرکت‌ها برای بهمن ماه نیز منتشر می‌شود و از آنجا که در این ماه شاهد قطعی گسترده گاز صنایع و کاهش تولید شرکت‌ها بوده‌ایم، انتظار می‌رود گزارش‌ها از قدرت بالایی برخوردار نباشند. بسیاری از نکاتی که در بالا به عنوان فرصت‌ها از آن‌ها یاد شد، فعلا به قطعیت کامل نرسیده‌اند و صرفا در حد گفته و خبر هستند و ممکن است تا تایید نهایی به مقداری زمان نیاز باشد که می‌تواند به احتیاط بیشتر در معاملات منجر شود. روز چهارشنبه صورتجلسه بازار آزاد فدرال (FOMC) منتشر شد و پیام آن برای بازارهای جهانی با نگرانی همراه بود. طبق این صورتجلسه اعلام شد که احتمالا افزایش بعدی نرخ بهره آمریکا همچنان ۰.۲۵ درصدی باشد اما اعضای فدرال از نگرانی خود در رابطه با تورم بالا صحبت کردند و تاکید داشتند که افزایش‌های نرخ بهره می‌تواند برای مدتی بیشتر از آنچه که انتظار می‌رفت ادامه داشته باشد. همین موضوع باعث شد تا کامودیتی‌ها بخشی از رشدهای چند روز گذشته خود را پس بگیرند که برای مثال می‌توان به مس اشاره کرد که بار دیگر به زیر ۹هزار دلار رسید. از سمت دیگر به دلیل رشد خوبی که بورس در دو روز ابتدایی اسفند داشت و شاخص کل توانست بیش از ۱۲۰ هزار واحد صعود کند، برخی از معامله‌گران در حال نوسانگیری و شناسایی سود هستند که بخشی از آن در روز چهارشنبه انجام شد و برخی نیز ممکن است در روزهای آینده به پایان برسد.

استراحت تکنیکالی بورس

پس از ثبت دو کندل مثبت بسیار قوی برای بورس تهران در دو روز ابتدایی اسفند ماه، شاخص کل بورس توانست با قدرت نسبتا خوبی از برخی مقاومت‌های مهم خود از جمله مقاومت داینامیک کوتاه‌مدت (خط آبی رنگ) عبور کند. با این حال اما به نظر می‌رسد که در ادامه مسیر با کاهش قدرت صعودی همراه باشیم زیرا مقاومت‌هایی وجود دارند که می‌تواند بورس را با استراحتی موقت همراه کند. همانطور که در تصویر پیداست، یک مقاومت داینامیک بلندمدت (خط قرمز رنگ)، سقف کانال صعودی و همچنین مرز ۷۰ اندیکاتور RSI همگی بر سر راه قرار دارند و می‌توانند برای مدتی منجر به کاهش قدرت صعودی بازار شوند. با این حال اما به طور کلی به نظر می‌رسد که با شرایط موجود و عبور از آخرین ماه سال، شاهد تداوم روند صعودی و شکست مقاومت‌های ذکر شده باشیم.

منبع: فردای اقتصاد