صنعت انرژی؛ هزینه ۸۰درصدی، آورده ۲۰درصدی!
مصرف بی‌رویه انرژی در ایران و در نتیجه، آلودگی‌های زیست محیطی از مشکلات عمده‌ای هستند که کشور با آنها روبرو است. از این رو، ارتقاء کارایی مصرف انرژی در بخش‌های مختلف به ویژه بخش صنعت می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، برای یک حکمرانی خوب و تحقق این امر باید عوامل مؤثر بر کارایی انرژی به صورت دقیق بررسی شود تا بر این اساس سیاست‌گذاری‌های لازم انجام شود.
در همین زمینه، فرامرز قلیچی، کارشناس حوزه انرژی، در ارتباط با حکمرانی خوب در صنایع زیرساختی از جمله انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار جهان اقتصاد اظهارکرد: در بخش تکنیکال از لحاظ نیروهای فنی و تخصصی در داخل و خارج از کشور با مشکل مواجه نیستیم اما با این وجود به دستاوردهای خود در این حوزه دست پیدا نکردیم.
وی تصریح کرد: در فرهنگ سازمانی و فرهنگ جامعه باید تغییر صورت پذیرد و در ارتباط با این موضوع که حکمرانی در سازمان‌ها باید چگونه باشد تا بتوان یکپارچگی بین پیش‌رونده موتورهای حرکتی جامعه ما ایجاد شود و به توان به حداکثر نقاطی که مدنظر است در اهداف خرد و کلان دسترسی پیداکنیم و تعریف بهتری از آنها ارایه کرد.
این کارشناس حوزه انرژی بیان کرد: نتایج حاصل از ورود به حکمرانی خوب در صنایع زیر ساختی تاریخچه‌ای شگرف را در دنیا نشان داد به طوری که چندین سال پیش سازمان ملل و بانک جهانی به دلیل ارتقا و بهبود سطح زندگی و سیستم‌های فرهنگی و آموزشی کشورهای در حال توسعه و جهان سوم دستورالعمل‌هایی را تدوین کردند که در نهایت به چند تیتر کلی ختم شد.
قلیچی با اشاره به اینکه بخشی از ثروت آفرینی، فیزیکی است که به پول و بخش دیگر به سرمایه‌های انسانی اشاره دارد بیان کرد: سرمایه‌های انسانی کلان وجود دارد اما آن طور که باید در جایگاه مناسب خود مورد استفاده قرار نگرفته است و باید گفت که نتوانسته‌ایم این مهم را انجام دهیم.
این کارشناسی انرژی در ارتباط با تعریف حکمرانی خوب عنوان کرد: نگاه به تاریخچه حکمرانی خوب در کشورهای دنیا نشان داده که سازمان ملل و بانک جهانی برای ارتقا و بهبود سطح زندگی کشورهای درحال توسعه و جهان سوم بودجه‌های بسیاری را در اختیار آن ها قرار می دادند اما با نتایج چندانی همراه نبودند یا با نتایج معکوس مواجه بودند به طور مثال در کشور افغانستان میلیاردها میلیارد بودجه هزینه شد اما این که این کشور را به سطح مطلوبی برساند اتفاق نیفتاد و با وجود پول و منابع انسانی و پیش فرض‌هایی که برای رسیدن به جامعه ایده‌آل متصور می شد اما با حصول نتیجه همراه نبود به همین دلیل با دقت نظر درحوزه های مشخص شده آیتم‌هایی وجود دارد که در عین سادگی اما از اهمیت فراوانی برخوردار است.
قلیچی اظهار کرد: خلاصه حکمرانی خوب به مشارکت، نقش قوانین، شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت پذیری، رویکردهای اجتماعی (استفاده حداکثری از پتانسیل های کشور)، برابری و جامعیت، اثر بخشی و کارایی بستگی دارد و برنامه استراتژیک باید ابزار و تکنیک‌های در دسترس آن به گونه‌ای قابل اجرا باشد.
وی ادامه داد: در حکمرانی خوب منظور این است که قرار نیست که اقدام معجزه آسایی صورت گیرد بلکه باید با نگاه به عقب میزان توانمندی برآورد شود و دانست که سطح فرهنگی به چه میزان است و به طور مثال بر اساس بررسی انجام شده در سازمان انرژی در ارتباط با چگونگی فرهنگ سازمانی به این نتیجه دست پیدا کردیم که فرهنگ سازمانی ما فرهنگ مبتنی براطمینان و ایمنی، نظم و اقتدار گرا است.
وی افزود: منظور از فرهنگ مبتنی بر اطمینان و ایمنی برخورداری از متریال مطرح است تا فرد با تمام تلاش خود به کارگیرد و مورد پرسش و پاسخ کسی قرار نگیرد.
این کارشناس انرژی بیان کرد: در فرهنگ اقتدارگرا بدین گونه است که فرد می گوید از پس انجام کار به تنهایی برمی آید و آن را به نحو عالی انجام می‌دهد این در حالی است که در مقایسه با کشورهای در حال توسعه نتیجه معکوس است یعنی آنها فرهنگ نتیجه گرا، یادگیرنده و مراقبت دارند و در فرهنگ مراقبت اجازه انجام کار به صورت شخصی داده نمی شود بلکه با تعامل با یکدیگر بر چالش‌های موجود غلبه می کنند.
قلیچی گفت: با 20درصد فعالیت می توان به 80 درصد خروجی دست پیدا کرد این درحالی است که اکنون با 80درصد فعالیت،20درصد خروجی حاصل می‌شود و در صنعت نفت و انرژی اقدامات بسیاری با صرف هزینه 80درصدی انجام می‌شود اما 20درصد آورده همراه است و در برنامه نیروگاه‌ها قرار است 30هزار مگاوات نیروگاه برق احداث شود اما وزارت نفت اعلام کرده است که در تامین گاز این نیروگاه‌ها با مشکل مواجه است و این در حالی است که ایران با این حجم از گاز تولیدی می تواند کشورهای دنیا را تحت تاثیر قرار دهد.
قلیچی عنوان کرد: باید برنامه خوب داشته باشیم و این برنامه نباید فوق‌العاده باشد بلکه یک برنامه ابتدایی با اهداف کلان مشخص شود و در این راستا باید ابزار و تکنیک‌های کشور را به کار ببریم تا به آنها دست پیدا کنیم.
وی گفت: کشور ایران از موقعیت ژئوپولتیک برخوردار است و می توان با برنامه‌های خیلی خوب این را به سمت اکشن‌های درست هدایت کرد و به ازای آن ثروت آفرینی کند و با توسعه کشور تاثیر گذاری ما در جامعه جهانی به شدت خود را نشان می دهد.
این کارشناس حوزه انرژی در باره مراحل حکمرانی خوب و نقش تکنولوژی در این حکمرانی اظهار کرد: در حکمرانی خوب باید الگو سازی صورت پذیرد تا بر اساس آن نتیجه گیری انجام شود، البته در این مسیر ابزار و تکنیک مد نظر است و بر این اساس باید انعطاف پذیری داشته باشیم و می توان از فناوری‌های نو استفاده کرد.
به گفته قلیچی، تعمیر و نگهداری سیستم‌ها بخش زیادی از بودجه را به خود اختصاص می دهد و ما روی تعمیرات و نگهداری کار می کنیم، یعنی هزینه‌ها را 30الی40درصد کاهش می دهد و این در قیمت‌ها و عرضه محصولات برای مصرف کننده داخلی و خارج جواب می دهد.
این کارشناس حوزه انرژی عنوان کرد: باید روی پروژه‌های توسعه پایدار تمرکز، حفظ و آن را به نسل بعد منتقل کرد و اگر روی پروژه‌های زیست محیطی محدودی کار شود، نسل‌های بعدی همانند ما با مشکلات کمبود آب و انرژی مواجه خواهند شد.
وی بیان کرد: از جمله نتایج حکمرانی خوب این است که پس از الگو به احراز شرایط از لحاظ تکنیکی و شخصیتی نیاز است .دستیابی به قله های موفقیت با صرف این که افراد محافظه کارو دارای ریسک پذیری کم باشند، ممکن نیست بلکه باید افراد بسیار جسور باشند تا بتوانند بر اساس اهداف تعیین شده و با پشتکار خود به اسناد بالادستی دست پیدا کنند و این به معنای تغییر و تحول واقعی است که افراد برای جامعه خود متصور هستند و از سوی دیگر شرایط احراز باید تکنیک داشته باشد.
