پتروشیمی، مزیت مغفول کشور

صنایع پتروشیمی یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌های اقتصادی کشور به شمار می‌روند؛ صنعتی که هم ارزش افزوده قابل توجه ایجاد می‌کند و هم نقش مهمی در اشتغال‌زایی و ارزآوری ایفا می‌کند، اما به دلایل مختلف هنوز جایگاه واقعی خود را نیافته است. این بخش اقتصادی به دلیل محدودیت‌های تأمین خوراک و سیاست‌های نادرست انرژی، توانایی جذب سرمایه‌گذاران و توسعه پایدار را از دست داده و به‌رغم مزیت‌های بالقوه، مغفول مانده است. نمونه‌های موفقی مانند پتروشیمی کرمانشاه، با تولید قابل توجه اوره و آمونیاک و رشد صادراتی چشمگیر، نشان می‌دهند که در صورت حمایت و مدیریت درست، پتروشیمی می‌تواند به یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد کشور تبدیل شود.

یکی از مشکلات اصلی صنایع پتروشیمی، محدودیت در تأمین خوراک است. گاز طبیعی، اصلی‌ترین ماده اولیه تولید محصولات پتروشیمی است و نارسایی در تأمین آن، رشد و بهره‌وری این صنعت را محدود می‌کند. سیاست‌های نادرست در زمینه توزیع و مصرف انرژی، از جمله ارسال گاز به مصرف خانگی بدون فرآوری و تبدیل آن به محصولات با ارزش افزوده، مانع بهره‌برداری کامل از ظرفیت پتروشیمی‌ها شده است. این موضوع نه تنها جذابیت سرمایه‌گذاری را کاهش داده، بلکه می‌تواند رشد اقتصادی و تولید داخلی را نیز محدود کند.

افزون بر این، صنایع پتروشیمی به دلیل نبود حمایت کافی و قیمت بالای خوراک، با مشکلات اقتصادی و رقابتی مواجه هستند. افزایش هزینه‌های تولید باعث شده بخش خصوصی و حتی برخی پروژه‌های توسعه‌ای دولتی، با محدودیت جدی روبه‌رو شوند. این شرایط نشان می‌دهد که بدون اصلاح سیاست‌ها و فراهم کردن شرایط حمایتی، پتروشیمی نمی‌تواند جایگاه واقعی خود را در اقتصاد کشور به دست آورد.

نمونه موفق پتروشیمی کرمانشاه، با رشد تولید و صادرات، تصویر روشنی از ظرفیت‌های بالقوه این صنعت ارائه می‌دهد. افزایش تولید و صادرات این واحد، در حالی رخ داده که تولید پتروشیمی در سایر نقاط کشور کاهش داشته است. این امر نشان می‌دهد که مدیریت درست، بهره‌وری بالا و استفاده بهینه از منابع می‌تواند به رشد پایدار در این بخش منجر شود.

علاوه بر مسائل اقتصادی، نگاه حمایتی به پتروشیمی از منظر اجتماعی نیز اهمیت دارد. توسعه این صنعت، علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم، اثرات مثبت گسترده‌ای بر صنایع پایین‌دستی، تأمین‌کنندگان مواد اولیه و زنجیره‌های تولید داخلی دارد. به عبارت دیگر، حمایت و سرمایه‌گذاری هدفمند در پتروشیمی، نه تنها رشد اقتصادی و ارزآوری کشور را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود رفاه اجتماعی و توسعه مناطق صنعتی نیز کمک می‌کند.

در نهایت، روشن است که پتروشیمی به عنوان یک مزیت استراتژیک ملی نیازمند توجه و مدیریت ویژه است. اصلاح سیاست‌های انرژی، کاهش محدودیت‌های تأمین خوراک، ارائه مشوق‌های سرمایه‌گذاری و نگاه جامع به توسعه این بخش، کلید آزادسازی ظرفیت‌های مغفول صنایع پتروشیمی است. اگر این اقدامات به موقع و هوشمندانه انجام شود، پتروشیمی می‌تواند موتور محرکه‌ای برای رشد اقتصادی، افزایش صادرات و ارتقای جایگاه کشور در بازارهای جهانی باشد. نگاه حمایتی به این صنعت، امروز نه یک گزینه، بلکه ضرورتی ملی است.