«جهان اقتصاد» گزارش می دهد وقتی گاز به برق پاک تبدیل می‌شود!
گلناز پرتوی مهر
در حالی که صنایع نفت و گاز ایران با چالش خاموشی‌ها، هزینه‌های بالای سوخت و فشارهای زیست‌محیطی دست به گریبان‌اند، چند پروژه بزرگ پتروشیمی و هلدینگ‌های انرژی کشور تصمیم گرفته‌اند بخشی از برق خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند. این گذار نه فقط راهی به سوی پایداری است، بلکه فرصتی است برای کاهش هزینه‌ها، حفظ رقابت‌پذیری و خروج از وابستگی سنتی به سوخت‌های فسیلی.
صنایع پتروشیمی یکی از پرمصرف‌ترین بخش‌ها در برق و انرژی کشور هستند. برق و بخشی از حرارت مصرفی این صنایع معمولاً از شبکه‌ی سراسری یا از گاز طبیعی تأمین می‌شود که هزینه بالا، ناپایداری، خاموشی و آلودگی زیست‌محیطی را به همراه دارد. در شرایطی که ایران با کمبود برق، فشار روی تأمین انرژی و تعهدات زیست‌محیطی دست و پنجه نرم می‌کند، ترجیح به خودتأمینی از طریق انرژی تجدیدپذیر در داخل مجموعه‌های صنعتی، به‌ویژه پتروشیمی‌ها، به یک گزینه راهبردی تبدیل شده است.
اجرای پروژه‌های بزرگ انرژی تجدیدپذیر، سرمایه‌گذاری اولیه بالایی می‌طلبد. بسیاری از شرکت‌ها با چالش تأمین ارز و جذب سرمایه خارجی مواجه‌اند.
برق خورشیدی و بادی پیوسته نیست، اما کارخانه‌های پتروشیمی نیاز به برق پایدار دارند. راه‌حل، ترکیب انرژی‌های پاک با سامانه‌های ذخیره‌سازی یا هیبریدی است.
در مناطق صنعتی، زیرساخت مناسب انتقال برق پاک و سیاست‌های شفاف فروش برق مازاد هنوز شکل نگرفته است.
تأمین تجهیزات مدرن، سلول‌های فتوولتائیک با راندمان بالا و قطعات کلیدی در شرایط تحریم دشوار و پرهزینه است.
گردوغبار، رطوبت و خوردگی در مناطق پتروشیمی چالش نگهداری سیستم‌های خورشیدی و بادی را افزایش می‌دهد.
در جهان، چند شرکت بزرگ پتروشیمی مسیر مشابهی را پیموده‌اند؛ ازجمله سابیک عربستان و شل هلند که با نصب نیروگاه‌های خورشیدی در کنار واحدهای تولیدی، بخش قابل توجهی از برق مورد نیازشان را خود تأمین می‌کنند.
در ایران نیز، طرح‌هایی مانند احداث نیروگاه خورشیدی در پتروشیمی‌های بندر امام، نوری و بوشهر در حال مطالعه است. کارشناسان معتقدند اگر تنها ۱۰ درصد زمین‌های پیرامون مجتمع‌های پتروشیمی کشور برای نصب پنل خورشیدی اختصاص یابد، می‌توان سالانه بیش از ۲ هزار مگاوات برق پاک تولید کرد.
سیستم‌های کنترل مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند مصرف برق را پیش‌بینی کرده و تولید انرژی تجدیدپذیر را بهینه کنند.
ایجاد امکان قانونی برای فروش برق پاک به شبکه می‌تواند انگیزه اقتصادی ایجاد کند.
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در صنعت پتروشیمی نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. فشارهای جهانی برای کاهش انتشار کربن، محدودیت منابع فسیلی و نیاز به رقابت در بازار صادراتی، همگی این صنعت را به سوی «سبز شدن» سوق می‌دهد.
اگر پروژه‌هایی مانند طرح ۵۰۰ مگاواتی پتروشیمی با موفقیت اجرا شوند، ایران می‌تواند به‌عنوان یکی از نخستین کشورهای منطقه در حوزه پتروشیمی سبز مطرح شود صنعتی که نه‌تنها محصول می‌فروشد، بلکه با انرژی پاک آن را تولید می‌کند
