قیمت نفت؛ بین تعادل و تلاطم!

سال ۲۰۲۵ برای بازار نفت سالی پرتنش، اما پرتحول است. در میانهٔ بازگشت پرقدرت انرژی‌های پاک، افت‌وخیز اقتصاد چین، سیاست‌های ضدتورمی ایالات متحده، و رقابت‌ قدرت‌های منطقه‌ای، اوپک و متحدانش، موسوم به اوپک پلاس، بیش از هر زمان دیگری با پرسش‌های اساسی مواجه‌اند، آیا نفت هنوز پادشاه است؟ و اگر بله، تا کی؟

اوپک در سال ۲۰۲۵ چندین نشست کلیدی را برگزار کرد که هر کدام بازتابی از پیچیدگی‌های این بازار چندوجهی بود. مهم‌ترین تصمیمات اوپک شامل تمدید محدودیت تولید تا پایان سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵، افزایش تدریجی سهم برخی کشورها نظیر امارات و عراق و اعلام همکاری‌های گسترده‌تر با کشورهای غیرعضو مثل برزیل و قزاقستان بود.

این اقدامات با هدف حفظ ثبات قیمت جهانی نفت خام در بازه ۷۵ تا ۸۵ دلار در هر بشکه انجام شد؛ قیمتی که نه آن‌قدر بالاست که رشد اقتصاد جهانی را مختل کند، و نه آن‌قدر پایین که درآمد کشورهای تولیدکننده را تهدید کند.

اما در سوی دیگر، تقاضا از بازارهایی چون هند، آفریقا و آمریکای لاتین همچنان رو به رشد است؛ کشورهایی که هنوز به شبکه‌های سنتی سوخت و حمل‌ونقل وابسته‌اند.

یکی از مهم‌ترین چالش‌های اوپک در سال ۲۰۲۵، شتاب فناوری‌های پاک بوده است. با کاهش هزینه ذخیره‌سازی باتری‌ها، افزایش بهره‌وری سلول‌های خورشیدی، و سرمایه‌گذاری گسترده دولت‌ها در انرژی بادی، سهم نفت در سبد انرژی جهان به تدریج در حال کاهش است.

از سوی دیگر، شرکت‌های بزرگ نفتی مثل آرامکو، توتال، بی‌پی و اکسون‌موبیل، به‌جای مقاومت در برابر موج انرژی سبز، تلاش کرده‌اند خود را با آن تطبیق دهند.

درگیری‌های پراکنده در خلیج فارس و حملات محدود به زیرساخت‌های نفتی در منطقه، نگرانی‌هایی از کمبود عرضه ایجاد کرده است.

روسیه با ادامه حضور در اوپک پلاس و استفاده از نفت به عنوان ابزار سیاسی در برابر تحریم‌های غرب، نقش کلیدی در جهت‌دهی به بازار دارد.

آمریکا، با افزایش تولید نفت شیل در تگزاس و داکوتا، سعی در حفظ موقعیت خود به‌عنوان بازیگر تأثیرگذار در بازار دارد، اما هزینه بالای تولید و مخالفت‌های زیست‌محیطی کار را پیچیده کرده‌اند.

میانگین قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۵ تاکنون در محدوده ۸۰ دلار باقی مانده است، اما با نوسانات زیاد. 

پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال، قیمت نفت در محدوده ۷۵ تا ۸۵ دلار تثبیت شود، مگر آنکه اتفاقات غیرمنتظره (مثلاً بحران نظامی یا پاندمی جدید) رخ دهد.

اوپک در سال ۲۰۲۵ با واقعیتی جدید روبه‌رو است: جهان به سمت تنوع انرژی می‌رود و قدرت سنتی نفت در حال تقسیم شدن است. با این حال، سازمان کشورهای صادرکننده نفت هنوز یک عنصر تعیین‌کننده در بازار است.

سال ۲۰۲۵ را می‌توان «سال عبور از توهم دائمی بودن نفت» دانست. در حالی‌که انرژی‌های نو روزبه‌روز قدرت بیشتری می‌گیرند، نفت همچنان قلب اقتصاد صنعتی است. اما این قلب، دیگر جوان نیست. تصمیمات اوپک در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که بازیگران این صنعت می‌دانند عصر تازه‌ای آغاز شده — عصری که در آن، سیاست، تکنولوژی، و اقلیم، سه ضلع اصلی آینده انرژی هستند.