«جهان اقتصاد» گزارش می دهد
الگوی مصرف برق و راه نجات از تابستان‌های داغ
تابستان که سر می‌رسد، برق مثل اکسیژن می‌شود؛ بی‌صدا، بی‌رنگ، اما حیاتی. و درست همان موقعی که خورشید با خشمِ آفتاب‌زده‌اش، سقف خانه‌ها را داغ می‌کند و کولرها یک‌نفس کار می‌کنند، ناگهان یک قبض برق مثل پتک فرود می‌آید. قبضی که برای بعضی فقط یک عدد است، اما برای بعضی دیگر، یک هشدار جدی.
ماجرای مصرف بی رویه برق در ایران، حالا دیگر قصه تکراری نیست. قصه قبض‌هایی است که اگر ندانیم چطور مصرف می‌کنیم، از «یارانه‌ای» به «یادگاری» تبدیل می‌شوند.
الگوی مصرف برق، معیاری است که شرکت توانیر برای هر منطقه در نظر گرفته تا بگوید چقدر مصرف «نرمال» و یارانه‌ای به حساب می‌آید. اگر در این چارچوب بمانید، هزینه برق‌تان پایین است. اگر نه؟ آماده باشید برای قبض‌هایی که با دیدن‌شان کولر را خاموش می‌کنید!
در اغلب مناطق کشور — یعنی ۸۰ درصد مناطق که به‌اصطلاح «عادی» نامیده می‌شوند — این الگو به‌شرح زیر است:
ماه‌های غیرگرم (مهر تا اردیبهشت): تا ۲۰۰ کیلووات‌ساعت در ماه
ماه‌های گرم (خرداد تا شهریور): تا ۳۰۰ کیلووات‌ساعت در ماه
اما در مناطق گرمسیر، قضیه فرق دارد. دولت این مناطق را به ۴ دسته تقسیم کرده که بسته به شدت گرما، الگوی مصرف‌شان متفاوت است:
منطقه گرمسیرالگوی مصرف ماهانه (کیلووات‌ساعت)منطقه ۱۳۰۰۰ کیلووات‌ساعتمنطقه ۲۲۰۰۰ کیلووات‌ساعتمنطقه ۳۱۰۰۰ کیلووات‌ساعتمنطقه ۴۴۰۰ کیلووات‌ساعت
برای کلان‌شهرهایی مثل تهران، مشهد، تبریز و اصفهان که جزو مناطق عادی‌اند، در ماه‌های گرم ۳۰۰ کیلووات‌ساعت سقف مصرف معقول است.
از سال ۱۴۰۱، قانون «مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق» آمده تا با ابزار تعرفه‌گذاری پلکانی، مصرف‌کننده‌ها را به الگوی مصرف وفادار کند. طبق این قانون:
کسانی که در محدوده الگو مصرف می‌کنند، تا ۸۵ درصد هزینه واقعی برق‌شان یارانه‌ای است. کسانی که فراتر از الگو مصرف کنند، تعرفه‌شان پلکانی بالا می‌رود.
مشترکانی که تا ۵ برابر الگو برق مصرف می‌کنند، ممکن است با قبضی بالای دو میلیون تومان مواجه شوند. در مقابل، بیش از ۷۵ درصد مردم همچنان زیر الگو مصرف می‌کنند و قبض‌شان بین ۲۳ تا ۵۶ هزار تومان است.
جالب است بدانید که خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، اگر کمتر از نصف الگو مصرف داشته باشند، هزینه برق‌شان صفر خواهد بود.
قبض برق فقط یک عدد نیست؛ آیینه‌ای‌ست از رفتار ما با منابع کشور. اینکه چقدر مسئولانه با نعمت برق رفتار کرده‌ایم. در دورانی که شبکه برق با چالش‌های جدی روبه‌روست، صرفه‌جویی فقط یک کار اقتصادی نیست، بلکه یک وظیفه ملی و زیست‌محیطی است.
ما به‌عنوان شهروند، اگر همین امروز مصرف‌مان را زیر ذره‌بین ببریم، هم در جیب‌مان کمتر فشار احساس می‌شود، هم در حفظ منابع کشور نقش بازی کرده‌ایم.
اگر نگذاریم کولرها از الگو خارج شوند، اگر لامپ‌ها را به‌موقع خاموش کنیم و ماشین لباسشویی را هر شب روشن نکنیم، اگر هوای شبکه برق را داشته باشیم، آن‌وقت شاید فصل قبض‌های نجومی هم تمام شود. در این قصه‌ی برق، ما نه قربانی‌ایم و نه تماشاچی؛ بلکه بازیگر اصلی‌ایم.
