با برکناری فرهاد رهبر چهره معتدل تری خواهد آمد؟

فرهاد رهبر که روزی از او به عنوان «خیرالموجودین» دانشگاه آزاد نام می بردند و در نقش کابوس حضور یک مدیر انقلابی توانمند بر راس «دژ نفوذناپذیر» حلقه هاشمی، برای اصولگرایان ظاهر شده بود، امروز بعد از مدت ها بحث و شایعه پیرامون اختلاف وی با علی اکبر ولایتی رییس هیات امنای دانشگاه آزاد؛ برکنارشد. بنابر خبرهای دریافتی فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی از سمت خود برکنار و سرپرستی این دانشگاه به رئیس کنونی واحد تهران مرکز این دانشگاه واگذار شد؛ رویدادی که نشان از اختلافات جدی در رأس هرم مدیریتی دانشگاه آزاد اسلامی دارد. پس از مدت‌ها اختلاف نظر و حواشی که در رأس مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی پیش آمده و البته انکار می‌شد، سرانجام روز واقعه فرا رسید تا فرهاد رهبر از مقام ریاست این دانشگاه برکنار شود. براین اصل جلسه فوق‌العاده و فوری هیأت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی با حضور علی‌اکبر ولایتی تشکیل و با تصمیم اعضا، فرهاد رهبر از ریاست دانشگاه آزاد اسلامی عزل شد. شنیده ها حاکی از این است که علی اکبر ولایتی سال گذشته پیش از تکیه فرهاد رهبر به کرسی ریاست دانشگاه آزاد، ترجیح می داده که محمد مهدی طهرانچی به این سمت برسد اما فرهاد رهبر در یک هجمه رسانه ای از سوی اصولگرایان با عناوینی چون پاکدستی و باور به سلامت اقتصادی، فراجناحی بودن، ثبات مدیریتی و ... به میدان آمد و این در حالی بود که سوابق وی در مدیریت دانشگاه تهران برهمگان آشکار بود. روزگذشته خبرگزاری‌ها از تشکیل جلسه فوق العاده هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی و برکناری فرهاد رهبر از ریاست این دانشگاه خبر دادند. پس از گذشت ساعاتی از برکناری فرهاد رهبر اعلام شد که محمدمهدی طهرانچی با اکثریت آرای هیات امنا جایگزین فرهاد رهبر و سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی شد. براین اساس هیات امنا سه ماه فرصت دارد که رییس جدید دانشگاه آزاد را انتخاب کند. هرچند برکناری فرهاد رهبر ناگهانی بود، اما پیش از این خبر‌هایی از وجود اختلاف میان علی اکبر ولایتی و فرهاد رهبر به گوش می‌رسید. این اختلافات از زمستان سال گذشته اوج گرفت در آن زمان که اعلام شد فرهاد رهبر قهر کرده و در محل کار خود حاضر نمی‌شود. حتی گفته می‌شد او استعفا داده است. اما این شایعات از سوی علی اکبر ولایتی تکذیب شد. ولایتی دهم اسفند ماه دراین باره گفت: «ما از اینکه دکتر فرهاد رهبر ریاست دانشگاه آزاد اسلامی را به‌عهده دارند، خوشحالیم و همکاری تنگاتنگی بین بنده، دکتر رهبر، معاونان ایشان و مدیریت اجرایی و علمی دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد و چنین موضوعی به هیچ وجه صحت ندارد.» ولایتی با اشاره به فضاسازی‌ها و شایعات موجود پیرامون دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «این فضاسازی‌ها، القای شبهه از سوی کسانی است که منافع آنان در دانشگاه آزاد اسلامی به‌خطر افتاده است.» برخی ریشه اختلافات فرهادرهبر و ولایتی را در نامه ۵ بندی حمید میرزاده رییس پیشین دانشگاه آزاد جست و جو می کنند. پس از فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی، علی اکبر ولایتی از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان رییس هیات موسس دانشگاه آزاد منصوب شد. این حکم در ۳۰ دی ماه سال ۹۵ یعنی حدود ۱۱ روز پس از مرگ آیت الله هاشمی صادر شد. در بهمن ماه همان سال ولایتی به عنوان رییس هیات امنا نیز انتخاب شد. به این ترتیب این سیاستمدار با تجربه به مرد قدرتمند دانشگاه آزاد تبدیل شد. پس از آن ولایتی با رییس دانشگاه آزاد یعنی حمید میرزاده به اختلافات جدی برخورد. کار اختلافات به افشاگری کشیده شد و این دو علیه یکدیگر ادعا‌هایی مطرح کردند. به دنبال این اختلافات حمید میرزاده نامه ۵ بندی علیه ولایتی منتشر کرد، در بخشی از این نامه خطاب به ولایتی، از شرط ولایتی برای ادامه همکاری با میرزاده پرده برداری شده است. در بخشی از نامه میرزاده آمده که ولایتی به او گفته است «اصلا من با تو نمی‌توانم کار کنم! ». نامه میرزاده مدعی است: «افزودید در صورتی می‌توانید رییس دانشگاه بمانید که من هرچه گفتم بپذیرید، هر که را گفتم عزل کنید و هر که را گفتم نصب کنید و هر کاری گفتم انجام دهید و اختیاری نداشته باشید. بنده هم عرض کردم پس تکلیف اختیارات و وظایف رییس دانشگاه که در مواد ۱۳ و ۱۴ اساسنامه بدان تصریح شده و اداره امور دانشگاه و عزل و نصب مدیران به رییس دانشگاه محول شده چه می‌شود؟ که آقای دکتر ولایتی گفتند من کاری به اساسنامه ندارم.» این بخش از پاسخ میرزاده به ولایتی می‌تواند نشان‌دهنده تمایل او به حاشیه های ریاست فرهاد رهبر بر دانشگاه آزاد فرهاد رهبر در این مدت درگیر ماجرای اخراج تعداد کثیری از اساتید با سابقه دانشگاه آزاد شد. اساتیدی همچون صادق زیباکلام که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. با این حال به نظر می‌رسد این ماجرا تاثیری در برکناری وی نداشته است، اما تغییرات در تیم رسانه‌ای دانشگاه آزاد می تواند یکی از عوامل تاثیرگذار بر این تصمیم باشد زیرا مدیریت تیم رسانه ای این دانشگاه اعم از روزنامه فرهیختگان، خبرگزاری آناو ایسکانیوز تحت مدیریت و حمایت علی اکبر ولایتی است. پیش از سکانداری دانشگاه ازاد توسط فرهاد رهبر، در زمان سرپرستی علی محمد نوریان تغییرات گسترده ای در حلقه رسانه ای دانشگاه ازاد رخ داد. این تغییرات گتسرده در تیم رسانه ای دانشگاه آزاد با انتخاب نوریان انجام نشد بلکه از بیرون حلقه توسط صالح اسکندری که پیشتر در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع با ولایتی سابقه همکاری داشت، انجام شد و مورد تایید ولایتی قرار گرفت. ناظران از اختلافات گسترده در مورد نحوه عزل و نصب‌ها در دانشگاه آزاد بین شیوه مدیریتی فرهاد رهبر و ولایتی خبر می دهند تا جایی که در این زمینه حمیدرضا مقدم فر مشاور علی اکبر ولایتی و رئیس دفتر نظارت بر امور فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتگو با روزنامه فرهیختگان از دلایل نارضایتی ولایتی از عملکرد رهبر اعلام کرده «دکتر ولایتی در یک‌سال گذشته با بسیاری از این موج‌ها مواجهه کرده‌اند، اما همین نگاه طرفدار حفظ وضع موجود مانع از تحقق انتظارات و دغدغه‌های ایشان شده است.» مقدم فر با بیان مثالی در این زمینه با اشاره به موضوع جذب هیات‌علمی انقلابی و جوان گفت: «درخصوص به‌کارگیری نیرو‌های جوان و انقلابی با وجود تذکرات مکرر هیات امنا و به‌خصوص نمایندگی محترم، ولی فقیه در دانشگاه‌ها، بی‌توجهی شده است.» مقدم‌فر ادامه داد: «یا در موضوع برخورد با اقلیتی که به‌لحاظ اعتقادی، سیاسی و فرهنگی حاشیه‌سازی می‌کنند یک نوع کندی و محافظه‌کاری وجود دارد یا درخصوص به‌کارگیری ظرفیت عظیم در دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه‌های علمی، پژوهشی، صنعتی و کشاورزی در حل مشکلات کشور غفلت می‌شود، این در حالی است که دانشگاه آزاد اسلامی توان این را دارد تا باری از دوش انقلاب اسلامی بردارد، درواقع سیاست حفظ وضع موجود مغایر با نگاه اکثریت هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی است.» چرا فرهاد رهبر مغضوب دو دولت شد؟ بعد از عزل پرحاشیه فرهاد رهبر از ریاست دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی کشور که وی در زمان ریاست بر آن معتقد بود «مرجعیت علمی جهان را از آن خود می کنیم» اکنون رسانه ها خبر ازعزل وی از ریاست دانشگاه آزاد را منتشر کرده اند. در عزل پیشین فرهاد رهبر برخی از وی به عنوان فردی معتدل نام می بردند که در سال های ۸۸ به بعد نیز با اصلاح طلبان منصفانه برخورد کرده است و به همین علت مورد غضب احمدی نژاد قرار گرفته است اما اینکه چرا مغضوب اعتدالگرایان نیز شد سوالی است که برای رسیدن به پاسخ آن کافی است عملکرد رهبر در جایگاه ریاست دانشگاه آزاد مورد بررسی قرار گیرد. فرهاد رهبر بی شک یکی از چهره های مورد وثوق اصولگرایان بود که حضور او در پست ریاست دانشگاه ازاد یک پیروزی بزرگ برای این طیف محسوب می شد اما گویا داستان تندروی ها و برخوردهای قهرآمیز پایان ریاست بر مهمترین دانشگاه ها و مراکز علمی را برای وی رقم زده است . آیا جریان هاشمی زدایی از دانشگاه آزاد به نتیجه رسید؟ محسن هاشمی در تازه ترین اظهارنظر خود با ایلنا در مورد دانشگاه آزاد و ریاست آن معتقد است که بعد از فوت آیت الله هاشمی، هاشمی زدایی از دانشگاه آزاد در دستور کار قرار گرفت که از چند زاویه می‌توان این مسئله را مورد بررسی قرار داد. اگر بخواهید هاشمی‌زدایی را از این زاویه ببینید که نزدیکان هاشمی از نظر خانوادگی از دانشگاه آزاد رفتند را بگویید، ما تعداد زیادی نبودیم و هنوز فاطمه و فائزه هنوز در دانشگاه آزاد تدریس می‌کنند. من معاون عمرانی بودم و یاسر مسئول دفتر هیات امنا که دیگر این مسئولیت‌ها را نداریم، بعد دیگر مساله این است که نیروهایی که توسط همفکران هاشمی در دانشگاه آزاد چیده شده بودند، اینها از دانشگاه آزاد رفتند. در این باره باید آمار و ارقام گفته شود و دقیق مورد بررسی قرار گیرد. من فکر نمی‌کنم آمار و ارقام صحیحی مبنی بر اینکه چه کسی رفته و چه کسی مانده است و چه کسانی و با چه تفکری آمده‌اند، منتشر شده باشد. البته طبیعی است وقتی رئیس جدیدی می‌آید، تیم مدیریتی خودش را هم بیاورد. در زمان آیت الله، این بحث به صورت جدی مطرح بود که دانشگاه آزاد باید به سمت تحصیلات تکمیلی و فعالیت‌های مرتبط با فناوری برود زیرا دانشگاه آزاد از امکانات وسیعی برخودار است و بخش عمده‌ای درآمد دانشگاه، بجای تکیه به شهریه از طریق فعالیت‌های علمی باشد. باید در این باره تحقیق شود که آیا دانشگاه همچنان در این مسیر حرکت می‌کند یا خیر؟ طبیعی است کسانی که هم‌اینک مدیریت دانشگاه آزاد را برعهده دارند، آن تفکر ایران آباد و آزادی که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با آن آزاداندیشی دینی دنبال می‌کردند، به آن معنی ندارند و روش‌های فکری‌شان با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی متفاوت است.