مالیات سیستمی

  با استقرار سامانه‌های شفاف و پیاده‌سازی حسابرسی دیجیتال، زمینه برای شناسایی فرارهای مالیاتی، حذف تبعیض و حمایت از تولید فراهم می‌شود. حسابرسی هوشمند یکی از الزامات تحقق شعار سال است.

بی شک یکی از مهم‌ترین ابزارهای اصلاح ساختار مالی کشور، پیاده‌سازی نظام مالیاتی هوشمند مبتنی بر حسابرسی سیستمی است. در این رویکرد، فرایند بررسی و ارزیابی عملکرد مالی مؤدیان با تکیه بر داده‌های دقیق و سامانه‌های یکپارچه انجام می‌شود که امکان خطا، تبعیض و اعمال سلیقه را به حداقل می‌رساند.

 در شیوه سنتی حسابرسی، هم نارضایتی مؤدیان بالاست و هم امکان فرار مالیاتی یا تبانی وجود دارد. اما در مدل سیستمی، با اتصال بانک‌های اطلاعاتی از جمله سامانه‌های بانکی، گمرکی، معاملات املاک، ثبت شرکت‌ها و کدهای اقتصادی، تصویر جامعی از فعالیت اقتصادی افراد و بنگاه‌ها ترسیم می‌شود و دیگر کسی نمی‌تواند از زیر بار مالیات عادلانه فرار کند.

 مالیات هوشمند رکن اصلی عدالت اقتصادی است. اگر بخواهیم از تولید حمایت کنیم، باید اجازه ندهیم کسانی که درآمدهای میلیاردی دارند و حتی شرکت‌های کاغذی ایجاد می‌کنند، از مالیات فرار کنند. این در حالی است که بسیاری از تولیدکنندگان شناسنامه‌دار به‌دلیل شفاف بودن حساب‌هایشان ناچار به پرداخت مالیات سنگین هستند، در حالی که بخش‌هایی از اقتصاد پنهان یا فرار مالیاتی گسترده دارند.

 شفافیت اقتصادی و عدالت مالیاتی از پیش‌نیازهای تحقق شعار سال یعنی «هدایت سرمایه ها به سمت تولید» است. زمانی که نظام مالیاتی به‌صورت عادلانه درآمدها را شناسایی و مالیات‌گیری می‌کند، هم درآمد دولت افزایش می‌یابد و هم فشار مالیاتی از روی بخش تولید برداشته می‌شود. در نتیجه سرمایه‌ها از بخش‌های غیرمولد به سمت تولید هدایت می‌شوند.

 به‌کارگیری حسابرسی سیستمی نه‌تنها موجب کشف مؤدیان پنهان و شناسایی زنجیره‌های اقتصادی می‌شود، بلکه هزینه‌های وصول مالیات را نیز کاهش می‌دهد. ضمن آنکه موجب تقویت اعتماد عمومی به نظام مالیاتی می‌شود چون همه می‌دانند که پرداخت مالیات بر اساس شفافیت داده‌ها و بدون سلیقه شخصی صورت می‌گیرد.

در این میان در مجلس شورای اسلامی تلاش شده تا در قوانین مرتبط با مالیات، شفاف‌سازی و الزامات حسابرسی دیجیتال دیده شود. از جمله در اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم و بودجه سنواتی، دولت مکلف شده زیرساخت‌های لازم برای تحقق دولت هوشمند و مالیات هوشمند را فراهم کند.

 اگر اراده لازم برای تکمیل سامانه‌ها و اتصال داده‌های دستگاه‌های مختلف وجود داشته باشد، ظرف مدت کوتاهی می‌توان نظام مالیاتی کشور را متحول کرد. مالیات عادلانه و سیستمی نه‌تنها درآمد پایدار برای دولت ایجاد می‌کند، بلکه مسیر سالم‌سازی اقتصاد و حمایت هدفمند از تولید را هموار می‌سازد.