ممنوعیت واردات و انحصار داخل
با اینکه مدت هاست در واردات برخی کالاها از جمله لوازم خانگی با ممنوعیت مواجه هستیم اما اگر برای ممنوعیت ها برنامه ای وجود داشته باشد می تواند موثر باشند اما اگر بدون برنامه ممنوعیت واردات داشته و بازار را در اختیار تولید کنندگان داخلی بدون کنترل طبیعتا با مشکل روبرو خواهیم شد.
به عبارتي مي توان گفت که اگر بازار بدون نظارت و کنترل دراختيار توليد کنندگان داخلي قرار بگيرد و کالا را با هر نوع کيفيتي در اختيار مصرف کننده قرار دهند سبب نارضايتي مردم خواهد شد کما اينکه در حال حاضر نيز مردم از بسيار توليدات داخلي از خودرو گرفته تا لوازم خانگي ناراضي اند.
در واقع ممنوعيت براي حمايت از توليد داخل است اما سوال اين است که اين حمايت چقدر و تا کجا ادامه دارد؟ آيا براي اين موضوع پاسخي وجود دارد که اگرپاسخي براي اين سوالات وجود نداشته باشد مشکلات اساسي را به وجود مي اورد.
همچنين ذکر اين نکته ضروريست که هرنوع محدوديت و انحصاري سبب ايجاد فساد مي شود و بايد اين نکته را در نظر داشت که نه تنها در ايران بلکه در سراسر دنيا اين موضوع مصداق دارد و امروزه در اقصي نقاط دنيا شاهد فساد در حوزه هاي مختلف اقتصادي در دنيا هستيم که طبيعتا در اين ممنوعيت ها، رانت ايجاد مي شود و در اين رانت قطعا فساد اتفاق خواهد افتاد.
به عنوان مثال مي توان اين موضوع را در نظر گرفت که زمانيکه اعلام مي شود ورود کالايي به کشور ممنوع است در واقع با اين اقدام رانتي براي کارخانجات داخلي ايجاد مي شود و در واقع انحصار در بازار داخل به وجود مي ايد پس طبيعي است که در کنارانحصار اين مسائل ديگري از قبيل نوع عرضه محصولات به بازار، کيفيت کالاها نحوه تهيه مواد اوليه و ... مدنظر قرار ميگيرد که همه اين ها در صورت اجراي صحيح سبب ايجاد رانت مي شود. بنابراين مي توان گفت که رانت در واقع داشتن اطلاعات و امکاناتي است که بدون نظارت و کنترل و با سودهاي ويژه و غير متعارف به دست مي ايد .
مسعود دانشمند - عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني ايران