جهان اقتصاد از پیش بینی قیمت نفت گزارش می دهد طلای سیاه در پیچ تند آینده!

در آسمان مات اقتصاد جهانی، ابرهای متغیر سیاست، تکنولوژی، و محیط زیست به هم پیچیده‌اند و طلای سیاه—همان نفت افسانه‌ای—را در مسیری پرپیچ‌وخم به پیش می‌رانند. سال ۲۰۲۵ آغاز شده و بازار نفت، همچون ققنوسی که بار دیگر از خاکستر بحران‌ها برخواسته، در حال یافتن چهره‌ای تازه است.

در میانه طوفان‌های ژئوپولیتیکی، اعضای اوپک پلاس دوباره به صحنه بازگشته‌اند؛ اما نه به عنوان سلطان‌های بلامنازع، بلکه به‌مثابه بازیگرانی محتاط در نمایشنامه‌ای پیچیده‌تر. عربستان سعودی در سال ۲۰۲۴ با کاهش داوطلبانه عرضه و کنترل بر صادرات، سعی کرد قیمت‌ها را در بازه ۸۰ تا ۹۰ دلار نگه دارد. این روند در نیمه نخست ۲۰۲۵ هم ادامه دارد، اما با چالش‌هایی نوین.

از سویی، ایران با رشد صادرات نفتی خود پس از رفع برخی محدودیت‌ها، به وزنه‌ای جدی‌تر در بازار بدل شده. صادرات روزانه نفت ایران در اوایل ۲۰۲۵ به بیش از ۲.۵ میلیون بشکه رسیده، رقمی که در صورت حفظ توافقات سیاسی، قابلیت افزایش بیشتر نیز دارد. در این میان، روسیه همچنان تحت فشار تحریم‌هاست، اما با تخفیف‌های گسترده به مشتریان آسیایی، همچنان بازیگر تأثیرگذاری است.

ایالات متحده با ظرفیت بی‌سابقه استخراج نفت شیل، حالا نه فقط تولیدکننده‌ای قدرتمند، بلکه تنظیم‌کننده‌ای غیرفرمال در بازار است. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، تولید روزانه نفت این کشور در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ از مرز ۱۳.۵ میلیون بشکه عبور کرده است.

اما این افزایش تولید، همزمان با چالش‌هایی چون کمبود سرمایه‌گذاری پایدار، نگرانی‌های زیست‌محیطی و فشارهای سیاسی داخلی روبه‌روست. در حالی که دولت بایدن به دنبال توازن میان امنیت انرژی و گذار به انرژی‌های پاک است، برخی ایالت‌ها مانند تگزاس همچنان بر گسترش زیرساخت‌های نفتی پافشاری می‌کنند.

در سوی دیگر زمین، چین و هند همچنان تشنگان اصلی نفت باقی مانده‌اند. در سال ۲۰۲۵، چین با رشد اقتصادی متوسط اما پایدار، روزانه بیش از ۱۶ میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند. هم‌زمان، هند با جهشی کم‌سابقه در بخش تولید و حمل‌ونقل، تقاضای خود را به بالای ۵ میلیون بشکه رسانده است.

این دو کشور با قراردادهای بلندمدت و متنوع‌سازی منابع تأمین، به دنبال تثبیت موقعیت خود در بازار انرژی‌اند. به‌ویژه چین، که با افزایش واردات از روسیه، ایران و آفریقا، خود را از ریسک‌های ژئوپلیتیکی غرب دور نگه داشته است.

سال ۲۰۲۵ همچنین نقطه عطفی در گذار جهانی به انرژی‌های تجدیدپذیر است. خودروهای برقی در حال تصرف سهم بیشتری از بازار حمل‌ونقل‌اند و کشورهای توسعه‌یافته برنامه‌های کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی را با جدیت دنبال می‌کنند. در همین راستا، تقاضای جهانی نفت در بخش حمل‌ونقل سبک در حال کاهش است.

با این حال، نفت هنوز نقش محوری در صنایع سنگین، پتروشیمی، و حمل‌ونقل دریایی دارد. طبق پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰۳ میلیون بشکه در روز خواهد بود، افزایشی اندک نسبت به ۲۰۲۴ اما با رشد کندتر.

در شش ماه نخست ۲۰۲۵، قیمت نفت خام برنت در بازه ۸۰ تا ۸۸ دلار در نوسان بوده است. 

درگیری‌های منطقه‌ای: از جمله تنش‌ها در دریای سرخ و افزایش حملات سایبری به زیرساخت‌های انرژی.

نوسانات ارزی و تورم جهانی: که تقاضا را در برخی بازارها تحت فشار قرار داده است.

با توجه به تلاقی این عوامل، پیش‌بینی می‌شود قیمت نفت در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ به تدریج به سمت محدوده ۹۰ دلار حرکت کند؛ مشروط به آنکه رویداد ژئوپلیتیکی غیرمنتظره‌ای رخ ندهد.

با نگاهی به نیمه دوم ۲۰۲۵ و افق ۲۰۲۶، سه سناریو محتمل برای بازار نفت قابل طرح است:

سناریوی خوشبینانه: تداوم رشد اقتصادی جهانی، تثبیت عرضه، و کاهش تنش‌ها می‌تواند بازار را در وضعیت تعادل با قیمت‌های پایدار ۸۵ تا ۹۰ دلار نگه دارد.

سناریوی بدبینانه: تشدید جنگ‌ها یا بحران‌های مالی ممکن است قیمت‌ها را به شدت دچار نوسان کرده و حتی به زیر ۷۰ دلار یا بالای ۱۱۰ دلار برساند.

سناریوی میانه: نوسانات محدود، تعادل شکننده و قیمت متوسط بین ۸۰ تا ۹۵ دلار محتمل‌ترین مسیر در کوتاه‌مدت است.

نفت در سال ۲۰۲۵ همچنان خون جاری در رگ‌های اقتصاد جهان است، اما جایگاهش به‌تدریج تغییر می‌کند. دنیا وارد عصری شده که در آن انرژی‌های تجدیدپذیر از رؤیا به واقعیت بدل شده‌اند، اما طلای سیاه هنوز افسانه‌ای زنده است—افسانه‌ای که فصل پایانی‌اش هنوز نوشته نشده است.