بحران ناترازی انرژی ضربه مهلک به اقتصاد ملی

صنعت کشور در شرایطی حساس و شکننده قرار دارد؛ بخشی که بین ۱۳ تا ۱۷ درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده و به‌عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی نقش حیاتی ایفا می‌کند، این روزها زیر فشار ناترازی شدید در تأمین انرژی به ویژه برق و گاز قرار گرفته است. 

محمدرضا مرتضوی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران، در گفتگویی تفصیلی با «جهان اقتصاد» ابعاد مختلف این بحران را تشریح کرده و هشدار داده است که ادامه این روند، زیان‌های هنگفت اقتصادی، تعطیلی کارخانه‌ها و بیکاری گسترده را به دنبال خواهد داشت.

مرتضوی با اشاره به جایگاه اثرگذار بخش صنعت در اقتصاد کشور گفت: صنعت، با سهمی بین ۱۳ تا ۱۷ درصد از تولید ناخالص داخلی، یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد ملی محسوب می‌شود. از این رو، هرگونه اختلال در تأمین انرژی، که نیاز اساسی و غیرقابل انکار این بخش است، می‌تواند تبعات مخربی را به همراه داشته باشد.

وی ادامه داد: مشکل اساسی امروز کشور، ناترازی برق و گاز است که تولید صنعتی را به شدت آسیب‌پذیر کرده است.

رئیس خانه صنعت تهران به تفاوت ماهیت صنایع نسبت به سایر کسب‌وکارها اشاره می‌کند: برخلاف کسب‌وکارهای تجاری که ممکن است بتوانند موقتاً فعالیت خود را کاهش داده یا توقف کنند، صنعت دارای ساختاری پیچیده، خطوط تولید مداوم و تجهیزات بسیار حساس است که به هیچ وجه نمی‌تواند قطعی و نوسانات انرژی را تحمل کند.

 به گفته مرتضوی، این عدم انعطاف‌پذیری به معنای این است که هر بار قطع برق یا گاز، نه تنها موجب توقف تولید می‌شود، بلکه خسارات جبران‌ناپذیری در فرآیندهای صنعتی به وجود می‌آورد.

وی درباره پیامدهای این وضعیت چنین توضیح می‌دهد: «صنایع فولادی به عنوان یکی از صنایع مادر، برای فرآیندهای حیاتی مانند ذوب و انجماد مواد، نیازمند تامین انرژی پیوسته و بدون وقفه هستند. حتی چند دقیقه قطعی برق می‌تواند منجر به آسیب جدی به تجهیزات و مواد اولیه شود که جبران آن سال‌ها زمان و سرمایه می‌طلبد. این موضوع باعث شده است که بخش فولاد به «گوشت قربانی» بحران انرژی تبدیل شود.

مرتضوی با مرور عملکرد صنایع در سال گذشته، بیان می‌کند: برآوردها نشان می‌دهد حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از ظرفیت تولید صنایع به دلیل ناترازی‌های انرژی از دست رفته است و اگر این روند ادامه یابد، زیان‌ها می‌توانند در سال جاری به بیش از ۳۰ درصد افزایش یابند.

 وی درباره اثرات بلندمدت این بحران هشدار می‌دهد: «زیان‌ها به صورت دومینویی گسترش می‌یابند و می‌توانند منجر به تعطیلی کامل واحدهای صنعتی، از دست رفتن نیروی کار متخصص و بیکاری گسترده شوند. ورشکستگی زنجیره‌ای صنایع پیامد حتمی ادامه این روند است.

او با تأکید بر اهمیت توجه مسئولان به مدیریت بهینه منابع انرژی، گفت: لزوم رصد مستمر وضعیت تولید و تأمین انرژی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. لازم است سیاست‌گذاران با اتخاذ راهکارهای دقیق و عادلانه، از آسیب رسیدن به بخش صنعت جلوگیری کنند و اجازه ندهند این بخش حیاتی قربانی اولویت‌های کوتاه‌مدت و ناکارآمد شود.

مرتضوی در پایان این گفت‌وگو با نگرانی اظهار داشت: بحران ناترازی انرژی نه تنها تهدیدی برای تولید صنعتی، بلکه خطری بزرگ برای اقتصاد کلان کشور است که پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن در بلندمدت بسیار سنگین خواهد بود. اگر نتوانیم به سرعت راهکارهای پایدار بیابیم، بخش صنعت کشور با مشکلاتی جدی مواجه خواهد شد که عبور از آن مستلزم همکاری و اراده جدی تمام دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط است.