جهان اقتصاد گزارش می دهد جادوی مهار اژدهای تورم؛ افسانه‌ای واقعی در اقتصاد امروز
وحید قهرمانی
تورم، اژدهای بی‌رحمی‌ست که آرام و بی‌صدا می‌خزد و دارایی‌ها، پس‌اندازها و قدرت خرید مردم را در آتش خود می‌سوزاند. کنترل این پدیده‌ی اقتصادی، همواره یکی از چالش‌های بزرگ دولت‌ها، بانک‌های مرکزی و نهادهای اقتصادی در سراسر جهان بوده است. اما آیا می‌توان این اژدهای سرکش را رام کرد؟ پاسخ، آری است؛ با ابزارهای مناسب، سیاست‌های هوشمندانه و اتحاد اقتصادی، می‌توان تورم را مهار کرد.
درک ماهیت تورم
پیش از هر چیز، باید تورم را بشناسیم. تورم به زبان ساده، افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در اقتصاد است که منجر به کاهش قدرت خرید پول می‌شود. تورم می‌تواند ناشی از فشار تقاضا، افزایش هزینه‌های تولید، سیاست‌های پولی انبساطی یا حتی انتظارات تورمی در جامعه باشد.
سیاست‌های پولی؛ سپر اول در برابر تورم
مؤثرترین ابزار برای کنترل تورم، سیاست پولی است. بانک مرکزی با تعیین نرخ بهره، کنترل حجم نقدینگی و عملیات بازار باز، می‌تواند نرخ تورم را تا حد زیادی مهار کند.
افزایش نرخ بهره: با گران‌تر کردن هزینه وام، تقاضای مصرف کاهش می‌یابد و تورم فروکش می‌کند.
کنترل پایه پولی: چاپ پول بی‌رویه یکی از دلایل اصلی تورم است. بانک مرکزی باید از تزریق بی‌ضابطه نقدینگی به اقتصاد خودداری کند.
عملیات بازار باز: خرید و فروش اوراق بهادار دولتی ابزار قدرتمندی برای تنظیم نقدینگی در بازار است.
سیاست‌های مالی؛ مهارگر ثانویه
دولت‌ها از طریق سیاست‌های مالی، نقش مکملی در کنترل تورم دارند. این سیاست‌ها شامل تنظیم بودجه، مدیریت کسری بودجه و افزایش بهره‌وری در هزینه‌کردها هستند.
کاهش کسری بودجه: دولت‌ها باید از استقراض بیش از حد خودداری کنند، چرا که این امر به افزایش نقدینگی و تورم دامن می‌زند.
شفافیت و انضباط مالی: گزارش‌دهی شفاف و نظارت بر هزینه‌ها موجب اعتماد عمومی و کاهش انتظارات تورمی می‌شود.
تقویت تولید داخلی؛ سلاح پنهان ضد تورم
افزایش تولید، کاهش وابستگی به واردات و بهبود زیرساخت‌ها از راه‌های بنیادین مبارزه با تورم هستند. اقتصادهایی که بر تولید داخلی تکیه دارند، مقاومت بیشتری در برابر شوک‌های قیمتی دارند.
حمایت هوشمندانه از تولید: نه به شکل یارانه‌های کور، بلکه با کاهش بوروکراسی، تسهیل دسترسی به بازارها و فناوری.
افزایش بهره‌وری: استفاده بهتر از منابع موجود، باعث کاهش هزینه تمام‌شده کالاها می‌شود.
نقش مردم و انتظارات تورمی
گاهی خود مردم – با باور به افزایش قیمت‌ها – رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که تورم را تشدید می‌کند. این مسئله، نقش روان‌شناسی اقتصادی را پررنگ می‌سازد.
اطلاع‌رسانی صحیح: دولت‌ها باید با شفاف‌سازی وضعیت اقتصادی، از شکل‌گیری انتظارات تورمی کاذب جلوگیری کنند.
فرهنگ‌سازی اقتصادی: آموزش عمومی در مورد تأثیرات تورم و راه‌های مقابله با آن، می‌تواند منجر به رفتارهای اقتصادی عقلانی‌تر شود.
تورم، گرچه پدیده‌ای پیچیده و چندبعدی است، اما با اجرای هم‌زمان و هماهنگ سیاست‌های پولی، مالی، تولیدی و فرهنگی، قابل مهار است. در این مسیر، همکاری میان مردم، دولت و نهادهای اقتصادی، همان جادویی است که می‌تواند اژدهای تورم را در غار خود محبوس کند. در پایان، باید به یاد داشته باشیم که تورم نه یک تقدیر، بلکه حاصل تصمیمات ماست؛ و با تصمیمات درست، آینده‌ای روشن در انتظار اقتصاد خواهد بود.
