جهان اقتصاد گزارش می دهد؛فرودگاه‌هایی برای خاک‌خوردن؛ رویاهای پرواز در باند بی‌مسافر
رضا پورحسین
جهان اقتصاد: زمانی که از کنار پرترددترین فرودگاه کشور یعنی مهرآباد عبور می کنیم، می توان نمایی کلی از وضعیت صنعت هوایی کشور را مشاهده کرد؛ قدیمی، فرسوده و خاک خورده. نمایی که روی در و دیوار این مجموعه به وضوح دیده می شود که ریشه در مشکلات بنیادین و مدیریتی در سال های اخیر دارد.
وضعیت صنعت هوایی یک کشور ۸۵ میلیون نفری به قدری وخیم شده است که چند روز پیش دو فروند هواپیمای مسافربری پهن پیکر ایرباس ۳۳۰ سال ساخت ۲۰۱۰ میلادی که با واسطه عمان از چین برای ایران خریداری شده بودند وارد کشور شدند و این هواپیماهای دست دوم حجمی قابل توجه از خوشنودی را ایجاد کرد.
زمانی که صحبت از سوءمدیریت می شود، مساله صرفا معطوف به هواپیما و تجهیزات نیست بلکه می توان اثرات آن را در فرودگاه ها نیز مشاهده کرد. سوءمدیریتی که سبب شده تعداد قابل توجهی از فرودگاه های کشور متروکه شوند.
با وجود هزینه زیاد ساخت فرودگاه، در سال های گذشته شاهد ساخت و راه اندازی فرودگاه هایی در کشور بوده‌ایم که با اعمال فشار مقامات محلی و نمایندگان مجلس کلنگ زنی شده و به بهره برداری رسیده اند.
در زمان ساخت و راه اندازی این فرودگاه ها، تبلیغات گسترده ای درباره اهمیت این فرودگاه ها و نقش آنها در توسعه استان یا شهرستان محل ساخت، انجام می شود، به طوری که این تصور ایجاد می شود که شهرهای دارای فرودگاه به یکباره به بهشت تبدیل شده و چهره آنها دگرگون خواهد شد اما پس از گذشت چند ماه از افتتاح، واقعیت ماجرا آشکار می شود.
به تدریج مشخص می شود که این فرودگاه ها که برای ساختشان، هزینه های هنگفتی صرف شده، در جای اشتباهی ساخته شده اند.
نبود مسافر و عدم تمایل شرکت های هوایی برای برقراری پرواز به این فرودگاه ها نشان می دهد که در ساخت این فرودگاه ها به آمایش سرزمین و توجیه اقتصادی پروژه توجهی نشده است. بدین ترتیب سرمایه های کلان ملی که می توانست در پروژه های اولویت دار و مفیدی صرف شود، در این فرودگاههای بی‌مسافر، فریز شده و نابود می‌شود.
چندی پیش بود که حسین پورفرزانه در همین رابطه اظهار کرد: با توجه به ارزش ۱۶ میلیارد دلاری مجموعه فرودگاههای کشور و در مقابل ارزش تنها یک میلیارد دلاری ناوگان هوایی شاهد ناترازی و عدم توازن در این بخش در کشور هستیم.
وی افزود: به جای ۵۰۰ میلیون دلار از هزینه‌کرد در فرودگاههای یاد شده می‌توانستیم دست کم ۱۰۰ هواپیمای پنج میلیون دلاری تقریبا جدید وارد کشور کنیم اما در گذشته به این مهم به هیچ عنوان توجه نشد.
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ادامه‌داد: چنانچه ۲ میلیارد دلار از رقم ۱۶ میلیارد دلار یاد شده صرف توسعه ناوگان می‌شد، امروز سه برابر ناوگان فعلی هواپیما داشتیم.
این صحبت ها به وضوح تایید می کند که تعداد زیادی فرودگاه متروکه در کشور وجود دارد که عملا به جای سودرسانی به کشور به نماد حیف و میل بودجه بدل شده اند.
اما راه حل چیست؟ چگونه می توان این فرودگاه های متروکه و خاک خورده را به چرخه اقتصادی کشور بازگرداند؟
آرمان بیات، کارشناس صنعت حمل‌ونقل، معتقد است توسعه بهره‌‌‌‌‌برداری از فرودگاههای کم‌‌‌‌‌استفاده باید از دو طریق دنبال شود؛ نخست از نظر نوع و اندازه هواپیماها، به این معنا که ناوگان باید متناسب با مسیرهای پروازی و نیازهای منطقه‌ای باشد؛ دوم از نظر ایجاد و گسترش کسب‌وکارهای مستقر در فرودگاه‌‌‌‌‌ها. این کسب‌وکارها می‌تواند شامل شرکت‌های هواپیمایی کوچک با ظرفیت‌های کم، مانند هواپیماهای ۱۹ صندلی و کمتر باشد که بتوانند مسافران را به‌صورت منطقه‌ای جابه‌‌‌‌‌جا کنند.
راهکارهایی نه چندان دشوار که گویا برای برخی با ورود به سال ۱۴۰۰ به شکلی جدی بی اهمیت بوده است و نیاز است تا مدیران فعلی در این خصوص تصمیم گیری کنند.
