جولان اژدها در میدان صنایع خلاق

مقدمه

صنایع خلاق، به صنایعی اطلاق میشود که هسته آن خلاقیت و مبتنی بر فرهنگ باشد. با توسعه جهانی شدن اقتصاد، صنایع فرهنگی و خلاق به یكی از ستون های مهم اقتصاد کشورها تبدیل شده و کشورها سعی دارند، صنایع خود را مبتنی بر ویژگی های فرهنگی خود ارائه دهند .

چین یكی از تمدن های قدیمی جهان با پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی در سالیان اخیر سعی در گسترش صنایع خلاق داشته است، زیرا علاوه بر نفع تجاری، منجر به گسترش فرهنگ چین و اعتلای هویت جهانی این کشور تاریخی در سطح بین الملل میشود. در واقع چین از صنایع خلاق به عنوان بخشی از سیاست مدرنسازی خود استفاده کرده است. صنایع فرهنگی و خلاق 4.56 درصد تولید ناخالص داخلی چین را تشكیل میدهد .[1]همچنین این کشور در سال 2020 بزرگترین صادرکننده کالاهای خلاق به ارزش 169میلیارد دلار بوده است. چین در صادرات خدمات خلاق پس از ایالات متحده آمریكا، ایرلند و آلمان، با 59 میلیارد دلار در جایگاه چهارم قرار دارد )آنكتاد، 2022(. در این یادداشت اقدامات این کشور در جهت گسترش صنایع خلاق بررسی میشود .

1. سیاست حمایتی دولت چین

صندوق سرمایه گذاری صنعت فرهنگی چین [2] به عنوان تنها صندوق در سطح دولتی در سال 2011 برای سرعت بخشیدن به توسعه صنعت فرهنگی در پكن تأسیس شد. این شرکت به طور مشترک توسط بوک اینترنشنال [3]، شرکت بین المللی تلویزیون چین [4] و نمایشگاه بین المللی صنایع فرهنگی چین )شنژن( [5] تأسیس شده است. این شرکت در زمینه مطبوعات و نشریات، رادیو و تلویزیون، فرهنگ و هنر و همچنین زمینه های فرهنگ اوقات فراغت سرمایه گذاری میکند. دولت چین در سال 2020، حدود 7.62 میلیارد دلار به این صندوق اختصاص داد .6 تأسیس این صندوق یک حرکت مهم در راستای ایجاد یک صنعت فرهنگی مدرن و توسعه فرهنگ سوسیالیستی بزرگ در چین تلقی می شود .

2. راهبردهای توسعه بازار فرهنگی چین

1.2. توسعه سکوهای دیجیتال

این کشور با استفاده از سكوهای دیجیتال سعی در گسترش دامنه بین المللی محصولات فرهنگی خود دارد. موسیقی، فیلم ها و انیمیشن های چینی از طریق سكوهایی مانند آی چی یی7، تنسنت ویدیو [6]، و یوکو [7] در دسترس مخاطبان جهانی است. این توزیع دیجیتال منجر به جلب مخاطبان جهانی برای صنایع خلاق چین شده است.

2.2. توسعه تعاملات بین المللی

این کشور همچنان به دنبال ارتقای همكار یها و مبادلات بین المللی در صنایع خلاق به واسطه برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های فرهنگی بوده است. برگزاری و حمایت از اینگونه رویدادها منجر به ترویج فرهنگ می شود .

اولین اقدام ترویجی دولت چین برگزاری نمایشگاه بین المللی صنایع فرهنگی10 در شنژن در سال 2004 بوده است .رویدادهای نمایشگاه در چهار بخش نمایشگاه ها، معاملات، انجمن ها و فعالیت ها دسته بندی شدند. این نمایشگاه بیش از 3500 نهاد دولتی، سازمان فرهنگی و شرکت را در سطح جهانی به خود جذب می کند و در آن با برگزاری همایش ها، کنفرانس ها، امضای قراردادها و برگزاری مسابقات خلاقانه به اشتراک گذاری اطلاعات و توسعه نوآوری در صنایع خلاق کمک می کند. در نوزدهمین دوره برگزاری نمایشگاه در سال 2023، برای اولین بار یک منطقه نمایش دیجیتال راه اندازی شد تا بازیگران با نمایش سكوها و جدیدترین نوآوری های فناوری در صنایع خلاق را تبلیغ کنند. اهمیت این نمایشگاه این است که باعث ایجاد فرصت تجاری، ارتقاء همكاری بین المللی، ارتقاء صنایع خلاق و گسترش گردشگری فرهنگی می شود .

یكی دیگر از عوامل ارتقاءدهنده تبادلات بین المللی توسط دولت چین انجام ابتكاراتی مانند جشنواره بین المللی پویانمایی چین و جشنواره بین المللی فیلم چین بوده است . به عنوان مثال جشنواره بینالمللی فیلم پكن11 یک رویداد فرهنگی مهم است که فیلمسازان، متخصصان و علاقهمندان به صنعت سینما را از سراسر جهان جذب کرده است. این جشنواره به عنوان بستری برای تبادل و همكاری بینالمللی عمل میکند و اکران فیلمهای چینی و بین المللی در آن، باعث شناخت بین المللی سینمای چین می شود که به نوبه خود موجبات ارتقاء صنایع خلاق این کشور در مقیاس جهانی را فراهم می کند .

همچنین این کشور به طور فعال قراردادهای تولید مشترک فیلم را با سایر کشورها دنبال می کند. تولیدات مشترک، امكان به اشتراک گذاری منابع، استعدادها و فناوری را فراهم می کند و منجر به تولید فیلم هایی می شود که برای مخاطبان چینی و بینالمللی جذاب باشد. این همكاریها توز یع بین المللی و ترویج سینمای چین را تسهیل می کند و به تبادل فرهنگی کمک می کند. برای نمونه در سال 2013، هند و چین تصمیم گرفتند که همكاری های دوجانبه را در بخش فیلم تقویت کنند. چین مهمان اصلی جشنواره بین المللی فیلم هند بود که در نوامبر 2017 در گوا برگزار شد. هند و چین طی توافقنامه ای در سال 2014 قصد داشتند بازار فیلم های کشورشان را در کشور یكدیگر بهبود بخشند. همچنین دهلی و پكن سیاست ساخت فیلمهای مشترک برای تبادل فرهنگی بیشتر را اعلام کردند .

3.2. نهادسازی

مؤسسه کنفوسیوس مشهورترین نماد فرهنگ این کشور در عرصه مبادلات چین با سایر کشورهاست که اسم آن از کنفوسیوس فیلسوف مشهور این کشور گرفته شدهاست. مؤسسه کنفوسیوس یک سازمان عمومی غیرانتفاعی وابسته به وزارت آموزش و پرورش جمهوری خلق چین است که در سال 2004 ت أسیس شد و در سراسر جهان فعالیت می کند.

این مؤسسه با مؤسسات و دانشگاههای کشورهای مختلف برای ارائه دورههای زبان چینی و تسهیل مبادلات فرهنگی میکند. تا پایان سال 2018، 548 م ؤسسه کنفوسیوس و 1193 کلاس آموزشی در سرار جهان تأسیس شدهاست .[8] مؤسسات کنفوسیوس با فراهم کردن دسترسی به منابع فرهنگی چین، به انتشار جهانی صنایع فرهنگی و خلاق چین کمک می کنند .

در تکاپوی تیانشیا

اگرچه خیزش مسالمت آمیز چین آرام صورت می گیرد و به ظاهر قصد ندارد که نظم بین المللی را برهم بزند، اما چین رویای محقق کردن مفهوم «تیان شیا »[1] به معنی «همه چیز زیر آسمان است» را دارد. چین در این مفهوم در مرکزیت دنیاست و رویای نظم بین الملل چین محور رادارد؛ از آن رو، صنایع خلاق یكی از ابزارهای چین برای تحقق این رویاست.