چگونه از تله تورم دلاری رها شویم
خلیل محمودی_مدیرمسئول
این روزها که اژدهای تورم پس از چهل سال در کشورهای توسعه یافته بیدار شده است تفاوت نحوه مواجهه با این اژدها در این کشورها با ایران میتواند بسیار درسآموز باشد. فدرال رزرو به عنوان بانک مرکزی آمریکا اعلام کرده است که همه چیز میتواند قربانی مهار تورم شود چرا که یک اقتصاد در غیاب ثبات قیمتها نفعی برای هیچکس ندارد و برای هیچکس کار نمیکند.
اما آنچه باعث شده است که عدهای در دام آدرس اشتباهی از منشأ تورم بیفتند سیاست منسوخ مهار تورم با لنگرسازی از نرخ اسمی دلار است. لنگرسازی ارز به بیان ساده همان مهار تورم با تثبیت نرخ اسمی دلار است که در سالهای ۸۴ تا ۹۰ و نیز ۹۲ تا ۹۷ انجام شد و در هر دو مورد با تلنگر تحریم به پرش عجیب نرخ ارز منجر شد. طبیعی است بخشی از تورم سرکوب شده با پرش نرخ ارز به صورت همزمان ظهور کرد و این رابطه همزمانی بعضا به رابطه علت و معلولی ترجمه شد.
لنگرسازی از نرخ ارز منسوخترین شیوه مواجهه با تورم است که نه تنها نرخ ارز را به شدت آسیبپذیر میکند بلکه همه قیمتها را نیز به نرخ ارز گره میزند و این همان اشتباه مهلکی بود که در پسابرجام انجام شد و البته مسبوق به سابقه در سالهای ۸۴ تا ۹۰ نیز بود.
واقعیت آن است که در هیچ کجای دنیای امروز، تورم را با لنگر ارزی کنترل نمیکنند و هر جایی که این روش را به کار بستهاند به حاکمیت تغییرات ارزی بر تغییرات تورم دامن زدهاند. این در حالی است که سیاست پولی باید زمینه استقلال تغییرات تورم از نوسانات ارزی را فراهم کند نه اینکه تغییرات تورم را به نوسانات ارزی گره زده و به آن رسمیت ببخشد.
برای رهایی از تله دلاریزه شدن اقتصاد که باعث گره خوردن قیمتهای داخلی به نوسانات ارزی میشود راهی جز ترک اعتیاد لنگر ارزی نیست. مهار تورم را باید با عملیات بازار باز (راهحل آزموده شده در جهان) انجام داد و این تنها راه خاتمه دادن به حاکمیت پول خارجی بر تغییرات پول داخلی است.