تحلیلی بر نشست ویژه اقتصاد کنفرانس بین المللی میکروالکترونیک ایران
امروزه محور توسعه اقتصادی، صنعتی، نظامی و حتی اجتماعی کشورها وابسته به صنایع و فناوری‌های پیشرفته‌ای است که عمدتاً محصولات آن‌ها در رشد و توسعه سایر صنایع نقش بسزایی دارد. فناوری‌میکروالکترونیک یکی از این صنایع پیشرفته است که به تولید ادوات الکترونیکی در ابعاد یک میلیونیم متر و یا کمتر اختصاص دارد. این فناوری کاربردهای بسیاری در صنایع دفاع ملی، مخابراتی، پزشکی، انرژی، خودروسازی و غیره دارد که امروزه به ارزش بازاری بالغ بر ۶۶۴ میلیارد دلار دست یافته است.
با توجه به اهميت صنعت ميکروالکترونيک به عنوان يکي از محرک هاي اقتصاد و ساير صنايع و همچنين ازآن جاکه نيمه هادي ها و فناوري هاي توانمندساز آن ها در سراسر کاربردهاي مرتبط با مشتريان، صنعت و دولت فراگير شده است، برنامه ملي ميکروالکترونيک تلاش نموده تا با پيگيري و انجام ماموريت هاي «کمک به تدوين اسناد بالادستي سياست گذاري و توسعه صنعت نيمه هادي و زنجيره ارزش سيليکون کشور با همکاري نهادها و دستگاه هاي ذيربط»، «تعريف، تمهيد و راهبري طرح هاي پيشران فناوري ميکروالکترونيک و زنجيره ارزش سيليکون»، «برنامه ريزي، ايجاد هماهنگي و توسعه ارتباطات موثر بين دستگاهي در سطح ملي براي سياست گذاري مشترک و هم افزايي منابع و ظرفيت هاي زنجيره ارزش نيمه هادي کشور»، «شکل دهي به زيست بوم ميکروالکترونيک و توسعه اقتصاد دانش بنيان با بهره برداري حداکثري از زيرساخت هاي موجود و ظرفيت هاي قانوني در حوزه طراحي و توليد بدون کارخانه و با کارخانه صنعت ريزتراشه براي توسعه اندازه بازار و شکل گيري زيست بوم ميکروالکترونيک کشور»، «به کارگيري و مشارکت حداکثري ظرفيت هاي سرمايه گذاري بخش خصوصي براي توسعه صنعت ميکروالکترونيک و نيمه هادي با هدف ايجاد و راه اندازي کارخانه توليد ريزتراشه سيليکوني و مشتقات آن» و «توسعه همکاري هاي بين المللي در توسعه و توليد مشترک و نيز ايجاد زمينه مشارکت هاي مالي، زنجيره تامين و زيرساخت هاي مشترک حوزه ساخت ريزتراشه» قدمي در جهت توسعه صنعت ميکروالکترونيک و ايجاد هويت و استقلال صنعت نيمه هادي در کشور بردارد.
در آبان ماه سال جاري ميزگرد اقتصاد و کسب و کار ميکروالکترونيک در حاشيه ي پنجمين دوره کنفرانس بين الملي ميکرو الکترونيک با مشارکت پيشکسوتان و نخبگان ايراني داخل و خارج کشور و حمايت هاي دانشگاه هاي معتبر و برنامه ملي ميکروالکترونيک برگزار شد که در آن فعالان و نخبگان صنعت و دانشگاه در زمينه هاي مختلفي از جمله نقش صنعت در اقتصاد کشور، مزاياي کشور براي فعاليت در صنعت ميکروالکترونيک، چالش ها و راهکار هايي براي غلبه بر آن ها و ... به بحث و گفت و گو پرداختند. تمرکز و عمده نکات مطرح شده در نشست برگزار شده مربوط به بخش طراحي و توليد بدون کارخانه( Fabless ) زنجيره ارزش نميه هادي بوده است و گريز کوتاهي نيز به مسائل مربوط به بخش هاي ديگر زنجيره ارزش نيمه هادي نيز زده شد.
در اين نشست همگان اذعان داشتند که علي رغم اهميت صنعت ميکروالکترونيک در تجارت جهاني و ارتقا قدرت ملي کشورها، برخورداري از بازاري بزرگ تر از برخي از کشور هاي اتحاديه اروپا در لوازم الکترونيکي مصرفي و وجود وضعيت مناسب دانشگاهي در حوزه الکترونيک و نيرو ي انساني قوي با دانش بالا که از مزاياي کشور مي باشد، تلاش هاي صورت گرفته در اين صنعت هنوز نتوانسته به رشد قابل قبولي در کشور برسد. از ديگر نکات مورد اجماع جمع مي توان به اهميت نقش سياست گذاري هاي بلند مدت و حمايت هايي با حداقل اعتبار سالانه ي يک ميليارد دلاري با افق 10 تا 15 ساله دولتي براي پيشرفت در صنعت ميکروالکترونيک اشاره کرد به نحوي که اين سياست ها و کمک ها با تغييرات در بدنه ي سياسي کشور دچار تغيير و تحول نشوند تا پس از شکل گيري زيرساخت هاي صنعت، اقتصادي مبتني بر بازار داخل و کشور هاي منطقه شکل بگيرد. استفاده از فرصت به وجود آمده در بخش مدار هاي مجتمع با کاربرد ويژه( Application - specific integrated chips )، که امروزه در در محاسبات ابري و هوش مصنوعي از تقاضاي بالايي در دنيا برخوردار شده است، از ديگر نکاتي بود که مورد اشاره قرار گرفت. راهبرد حرکت به سمت ويژهبازارها از جمله راهکار هاي خلق ارزش افزوده در زمان کوتاه براي کشور است که مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
از جمله چالش هاي مورد بحث در اين نشست مي توان به موارد ذيل اشاره کرد:
• خطر مهاجرت روزافزون نيرو ي کار تربيت شده
• انحصارهاي فناورانه بين المللي متعدد در اين صنعت
• نبود اطلاعات آماري از قبيل اطلاعات فعالين صنعت و ظرفيت هاي مادي و معنوي کشور،
• عدم وجود نگاه سامانه ¬ مند و کوتاه ¬ مدت ¬ نگري به صنعت ميکروالکترونيک
• غفلت و تاخير در سرمايه گذاري و بي توجهي به صنعت ميکروالکترونيک
• بي ثباتي سياست ها و مقررات رويه هاي اجرايي ناظر بر کسب و کار ميکروالکترونيک
• ضعف اعتماد سازي و عدم وجود مشوق ها براي ورود بخش خصوصي به صنعت ميکرو الکترونيک
• کاهش اقبال و علاقه به تحصيل در رشته هاي الکترونيک و ميکروالکترونيک
• عدم وجود نگاه سامانه مند براي توجه به استاندارد ها و آزمون هاي مورد نياز براي صنايع مختلف
حاضرين در اين نشست ابراز اميدواري کردند که با تشکيل اتاق فکري با فرماندهي متمرکز و با بهره گيري از ظرفيت سرمايه گذاران بخش خصوصي و توانمندي بدنه ي نخبگاني داخلي، با غلبه بر چالش ها و موانع، هر چه سريع تر با برنامه اي منسجم به سمت ارتقا جايگاه کشور و خلق ارزش در اين صنعت زيرساختي و داراي اهميت راهبردي حرکت کنند.
تحريريه ملي ميکرو الکترونيک ايران:
