برق سبز آب دریا را به مرکز ایران می‌رساند
انتقال آب از دریا به فلات مرکزی پروژه‌ای است که با چالش تامین انرژی روبه‌رو شده است، اما متخصصان استفاده از انرژی تجدیدپذیر را برای حل این چالش پیشنهاد داده‌اند.
جان 200 میلیون نفر در غرب آسیا با خشکسالی بی‌سابقه طی 20 سال اخیر در خطر مرگ است و سازمان ملل نجات انسان‌ها در این منطقه را در گرو توجه به استفاده از آب دریا می‌داند.
سخنگوی صنعت آب، عیسی بزرگ‌زاده، از برنامه ایران برای انتقال آب دریا به فلات مرکزی خبر داده و می‌گوید «نیروگاههای خورشیدی و بادی قرار است، بار تامین انرژی پروژه‌های انتقال آب دریا را به دوش بکشند».
مستندات پشتیبان پروژه انتقال آب از دریا به فلات مرکزی نشان می‌دهد، انتقال این حجم آب نیازمند تامین 2000 مگاوات برق است. انرژی برقی که می‌تواند معادل مصرف برق خانه‌های مردم در شهر 15 میلیون نفره تهران باشد.
پروژه‌های انتقال آب از دریا در غرب آسیا سابقه 60 ساله دارد اما اولین حرف‌ها از انتقال آب در ایران به 16 سال پیش باز می‌گردد؛ جایی که مطالعه‌ای در وزارت صمت مشخص کرد، انتقال آب از دریا به فلات مرکزی هزینه کمتری نسبت به انتقال مواد اولیه معدنی از مرکز کشور به نزدیکی دریا دارد و همین مطالعه به کلید خوردن اولین طرح انتقال آب از خلیج فارس ختم شد.
در طرح اولیه پروژه انتقال آب دریا قرار بود، چالش تامین انرژی با تامین برق نیروگاههای گازی تامین شود اما در یکی از نشست‌های تعاملی وزارت نیرو با نخبگان تحت عنوان گفت‌وگوهای آبی که ماه گذشته برگزار شد، برخی کارشناسان نسبت به تامین انرژی انتقال آب از دریا با منابع فسیلی نظیر نفت و گاز انتقاد کرده بودند.
تارنمای ICOLD چندی پیش از راهکاری رونمایی کرد که برق مورد نیاز انتقال آب از دریا را با حداکثر بهره‌وری تامین می‌کند. در این شیوه که توسط انگلستان و چین مورد استفاده قرار گرفته، تامین انرژی شیرین‌سازی و انتقال آب از دریا به صورت همزمان با فناوری نیروگاههای CSP انجام می‌شود.
سازوکار فعالیت این نیروگاه به نحوی است که از آیینه و لنز برای جمع‌آوری نور خورشید در یک سطح کوچک استفاده شده و آب در کانون این انرژی حرارت می‌گیرد، آب دریا در هنگام تبخیر نمک‌زدایی شده و همین آب با چرخاندن توربین، برق مورد نیاز برای پمپاژ در مسیر طولانی را تامین می‌کند.
تغییر اقلیم و افزایش دما در یک دهه گذشته به کاهش 10 میلیارد متر مکعبی باران در ایران منتهی شده است. این حجم آب 50 برابر کل ظرفیت ذخیره آب پشت سد کرج است.
در مواجه با مسائل تغییرات اقلیمی استفاده از منابع آب نامتعارف نظیر شیرین‌سازی آب دریا از 2 دهه پیش در دستور کار قرار گرفته و هم اکنون 5 خط انتقال آب از دریا به فلات مرکزی کشور در دست اجرا است که ظرفیت انتقال آب از دریا به مرکز کشور را به یک میلیارد متر مکعب می‌رساند.
کارشناس محیط زیست سعید صاحبی با اشاره به نیاز به 1500 تا 2000 مگاوات برق برای شیرین‌سازی و انتقال آب از دریا می‌گوید که ایران در تابستان سال گذشته ناترازی برق 12 هزار مگاواتی را تجربه کرده است و پروژه‌های انتقال آب 2 هزار مگاوات به مصارف اضافه کرده و ناترازی را تشدید می‌کنند.
در مقابل پژمان تیموری، کارشناس انرژی، به فرصت توسعه 30 هزار مگاوات برق تجدیدپذیر در ایران اشاره کرده و معتقد است، فقط استفاده از 50 درصد ظرفیت آماده برای توسعه برق تجدیدپذیر، نه تنها ناترازی برق را رفع کرده بلکه انرژی لازم برای انتقال آب از دریا را نیز تامین می‌کند.
تجربه کشورهای توسعه یافته در بخش انرژی نشان می‌دهد، انرژی تجدیدپذیر در کنار نیروگاههای حرارتی که با سوخت‌های نظیر انرژی اتمی یا گاز طبیعی کار می‌کنند، امکانات قابل توجهی را در اختیار کشورها قرار می‌دهند.
مطالعات پژوهشکده انرژی دانشگاه تهران نشان می‌دهد، آب و انرژی 2 چالش اساسی صنایع در افق 20 سال آینده است و سرمایه‌گذاری صنایع کشور بر تامین آب از منابع پایدار نظیر دریا و همچنین اتکا به برق تجدیدپذیر می‌تواند، توسعه خطوط تولید صنعتی را بیمه کند.
فارس
