جهان اقتصاد گزارش می دهد
ماینرها؛ چالش پنهان در بحران بی‌برقی کشور
گلنار پرتوی مهر خبرنگار
در حالی که بحران کمبود برق به یکی از معضلات اساسی کشور تبدیل شده است، صنایع و خانوارها با قطعی‌های مکرر و برنامه‌ریزی‌نشده مواجه‌اند. در این میان، فعالیت ماینرها و تأثیر آن‌ها بر شبکه برق به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل شده است. استخراج رمزارزها، که نیازمند تجهیزات سخت‌افزاری پرمصرف است، فشار زیادی بر شبکه برق وارد می‌کند.
فشار مضاعف بر شبکه برق
هر دستگاه ماینینگ می‌تواند به‌اندازه مصرف چند خانوار انرژی مصرف کند. این مصرف انبوه، به‌ویژه در شرایط کمبود تولید برق، موجب افزایش فشار بر شبکه می‌شود. از سوی دیگر، ماینرهای غیرقانونی که از برق یارانه‌ای و غیرمجاز استفاده می‌کنند، نه‌تنها به توزیع عادلانه برق لطمه می‌زنند، بلکه باعث کاهش منابع در دسترس سایر بخش‌ها می‌شوند.
محمد عباسی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با جهان اقتصاد گفت: «فعالیت ماینرها، به‌ویژه در مناطق کم‌ظرفیت مانند شهرهای کوچک و روستایی، می‌تواند باعث ناپایداری شبکه برق شود. افت ولتاژ، قطعی‌های مکرر و کاهش کیفیت خدمات، از پیامدهای حضور آن‌ها در این مناطق است.»
وی تأکید کرد که مصرف بالای ماینرها، نیروگاه‌ها را مجبور به افزایش تولید می‌کند، که این امر نه‌تنها هزینه‌های دولت را بالا می‌برد، بلکه به دلیل اتکا به سوخت‌های فسیلی، به آلودگی محیط زیست نیز دامن می‌زند.
برق ارزان؛ سود هنگفت برای ماینرها، هزینه برای مردم
برق در ایران به دلیل سیاست‌های یارانه‌ای، با قیمتی کمتر از هزینه واقعی تولید عرضه می‌شود. ماینرها با بهره‌گیری از این برق ارزان، سودهای کلانی به دست می‌آورند، درحالی‌که هزینه این یارانه از جیب مردم و صنایع پرداخت می‌شود. عباسی دراین‌باره گفت: «هزینه‌هایی که ماینرها به شبکه برق تحمیل می‌کنند، بودجه‌ای را که می‌توانست صرف توسعه زیرساخت‌های برق شود، هدر می‌دهد و روند پیشرفت در سایر بخش‌ها را به تأخیر می‌اندازد.»
چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی
تأمین برق موردنیاز ماینرها، اغلب با افزایش ظرفیت نیروگاه‌های فسیلی همراه است که به انتشار بیشتر گازهای گلخانه‌ای منجر می‌شود. این در حالی است که جهان به سمت کاهش کربن و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت می‌کند. عباسی در این خصوص تصریح کرد: «فعالیت ماینرها در ایران برخلاف این جریان جهانی است و آسیب‌های زیست‌محیطی قابل‌توجهی به دنبال دارد.»
از سوی دیگر، فعالیت گسترده ماینرهای غیرقانونی، که اغلب به‌صورت پنهانی در مناطق دورافتاده یا حتی مراکز صنعتی و کشاورزی فعالیت می‌کنند، کشف و برخورد با آن‌ها را دشوار ساخته است.
لزوم نظارت و مدیریت بیشتر
هرچند قوانینی برای مدیریت فعالیت ماینرها تصویب شده است، اما ضعف در اجرای این قوانین باعث شده که آن‌ها همچنان تأثیر منفی خود را بر شبکه برق حفظ کنند. عباسی در این زمینه گفت: «قطعی‌های مکرر برق، به‌ویژه در تابستان، زندگی روزمره مردم را مختل کرده است. افزایش آگاهی عمومی درباره نقش ماینرها در بحران برق، موجب نارضایتی و اعتراض مردم شده است.»
در حالی که بسیاری از خانوارها و صنایع کوچک برای تأمین نیازهای اولیه خود با مشکل مواجه‌اند، ماینرها از برق یارانه‌ای برای تولید سود شخصی استفاده می‌کنند. این وضعیت می‌تواند به افزایش شکاف طبقاتی و کاهش اعتماد عمومی منجر شود.
عباسی در پایان تأکید کرد: «اگرچه ماینینگ در شرایط مناسب می‌تواند به منبع درآمد ارزی و توسعه فناوری تبدیل شود، اما در وضعیت کنونی، ادامه فعالیت بدون نظارت و محدودیت، تنها بحران بی‌برقی کشور را تشدید خواهد کرد.»
