«جهان اقتصاد» گزارش می دهد
طوفان بر دریای نفت
گلناز پرتوی مهر خبرنگار
بازار نفت، همیشه بستری برای کشمکش‌های سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی بوده است. در منطقه خاورمیانه، این کشمکش‌ها به اوج خود می‌رسند؛ جایی که نفت نه فقط منبع انرژی، بلکه ابزار قدرت است. بازگشت دونالد ترامپ به سیاست فعال، چه به‌عنوان رئیس‌جمهور دوباره یا یک چهره مؤثر، وزنه‌ای سنگین بر این معادلات وارد کرده است.
به گزارش خبرنگار «جهان اقتصاد»، در سال‌های اخیر، بازار جهانی نفت شاهد نوسانات بسیاری بوده است. عوامل متعددی، از جمله پاندمی کرونا، تحریم‌ها، جنگ اوکراین، و افزایش تقاضای چین، موجب تغییرات عمیقی در قیمت نفت شده‌اند. در خاورمیانه، تولیدکنندگان بزرگی نظیر عربستان سعودی، ایران، و عراق، به‌طور مستقیم تحت تأثیر این تحولات قرار گرفته‌اند.
در این میان، سیاست‌های آمریکا همواره نقشی کلیدی ایفا کرده است. سیاست تحریم‌های گسترده علیه ایران، تغییرات تولید نفت شیل در آمریکا، و توافقات اوپک‌پلاس، همگی از موضوعاتی بوده‌اند که کاخ سفید به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر آن‌ها اثرگذار بوده است.
بازگشت ترامپ و پیامدهای آن
به گفته تحلیلگران نفتی، دونالد ترامپ، شخصیتی که به دلیل سیاست‌های تهاجمی و غیرقابل پیش‌بینی‌اش شناخته می‌شود، رویکردی متفاوت نسبت به خاورمیانه داشت. او سیاست "فشار حداکثری" علیه ایران را در پیش گرفت که موجب کاهش صادرات نفت این کشور شد. این تحریم‌ها بازار را با فشار عرضه مواجه کرد و قیمت نفت را به‌طور دوره‌ای افزایش داد.
اگر ترامپ به سیاست بازگردد، احتمال دارد که سیاست‌های او مجدداً به نفع کشورهای تولیدکننده نفت نظیر عربستان باشد. ترامپ رابطه نزدیکی با عربستان و امارات برقرار کرده بود و حتی در دوران ریاست‌جمهوری‌اش، فروش سلاح و سرمایه‌گذاری‌های کلان را تسریع کرد. این سیاست‌ها می‌تواند دوباره به رشد قیمت نفت کمک کند، به‌ویژه اگر آمریکا فشار بیشتری بر تولیدکنندگان رقیب، به‌ویژه ایران، وارد کند.
برای کشورهای خاورمیانه، بازگشت ترامپ می‌تواند دو سویه باشد. از یک سو، محدودیت صادرات نفت ایران، فرصت‌های بیشتری برای عربستان و سایر تولیدکنندگان ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، سیاست‌های تهاجمی ترامپ می‌تواند باعث بی‌ثباتی بیشتر در منطقه شود، موضوعی که برای بازار جهانی نفت خطرناک است.
نقش بازیگران جدید
در این میان، باید به نقش بازیگران جدید نظیر چین و روسیه هم توجه کرد. چین که یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت در جهان است، به‌دنبال تنوع‌بخشی به تأمین‌کنندگان خود است. هرگونه بازگشت ترامپ به سیاست می‌تواند روابط چین با کشورهای خاورمیانه را پیچیده‌تر کند. به‌ویژه، اگر ترامپ سیاست‌های تجاری سخت‌گیرانه‌ای را علیه پکن اتخاذ کند.
روسیه نیز، با کاهش صادرات نفت به اروپا و تمرکز بر بازارهای آسیایی، جایگاه متفاوتی در بازار جهانی نفت پیدا کرده است. همکاری روسیه با اوپک‌پلاس و تحولات در جنگ اوکراین می‌تواند اثرات مستقیم بر قیمت نفت داشته باشد.
آینده نفت در سایه سیاست
در همین زمینه، مهدی اسلامی، کارشناس حوزه انرژی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار «جهان اقتصاد»، اظهار کرد: بازار نفت همواره تحت تأثیر سیاست و ژئوپلیتیک بوده است. بازگشت ترامپ به عرصه سیاست، چه به‌عنوان رئیس‌جمهور و چه به‌عنوان یک رهبر حزبی، می‌تواند معادلات بازار را عمیقاً تغییر دهد.
وی تصریح کرد: سیاست‌های او احتمالاً باعث تقویت موقعیت کشورهای تولیدکننده خلیج فارس و محدودیت‌های بیشتر برای ایران خواهد شد. این امر می‌تواند قیمت نفت را افزایش دهد، اما در عین حال ریسک‌های ژئوپلیتیکی را نیز بالا خواهد برد.
وی خاطرنشان کرد: بازار نفت در خاورمیانه، همچون یک دریای مواج، در انتظار طوفان‌های جدید است. بازگشت ترامپ می‌تواند به‌منزله بادی قوی باشد که جهت‌گیری این بازار را تغییر دهد. در این میان، کشورهای تولیدکننده باید استراتژی‌های خود را برای مواجهه با چالش‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌ها بازبینی کنند.
وی عنوان کرد: نفت، همچنان یکی از مهم‌ترین ابزارهای قدرت در جهان باقی خواهد ماند و سیاست‌های آمریکا، از جمله بازگشت احتمالی ترامپ، نقش مهمی در تعیین سرنوشت این منبع استراتژیک خواهد داشت.
