معدن؛ مسیر سریعتر ارزآوری در برابر صنایع سنگین
علی صفریان، نائب رئیس انجمن سنگ آهن ایران
در شرایطی که اقتصاد کشور به ارزآوری فوری نیاز دارد، تمرکز بر ارزش افزوده در تولید اهمیت حیاتی پیدا کرده است. اغلب تصور میشود که تاسیس کارخانههای بزرگ صنعتی، مانند فولاد، تنها مسیر رشد اقتصادی است، اما تجربه نشان میدهد که بخش معدن میتواند ارزش افزوده قابل توجهی ایجاد کند، حتی بدون سرمایهگذاریهای هنگفت و پیچیده. ماده خامی که در دل کوهها و اعماق چند صد متری استخراج میشود، زمانی ارزش واقعی پیدا میکند که فرآوری شده یا به سرعت به بازارهای صادراتی برسد.
اقتصاد امروز جهان نشان میدهد که سرعت و توانایی بهرهبرداری از منابع، نقش تعیینکنندهای در موفقیت اقتصادی دارد. در بسیاری موارد، صادرات زودهنگام و هوشمندانه مواد معدنی، سودآوری بیشتری نسبت به سرمایهگذاری کلان در صنایع پاییندست ایجاد میکند. وقتی بازارهای جهانی نیازمند محصولی هستند، عرصه و تقاضا مشخص میکنند که کجا باید سرمایهگذاری و تمرکز کرد. بنابراین، نگاه استراتژیک به معدن و ارزش افزوده آن، نه تنها مسئله اقتصادی، بلکه تصمیمی ملی برای تقویت جایگاه کشور در بازارهای جهانی است.
مسئله مهم دیگر رقابت درون کشور و بینالمللی است. در ایران گاهی قیمتهای داخلی بالاتر از جهانی است و گاهی پایینتر. عرضه و تقاضا مهمترین معیار برای تصمیمگیری در بخش صادرات است و هر واحد تولیدی یا معدنی باید بر اساس این معیار عمل کند. این موضوع نه تنها به افزایش سودآوری کمک میکند، بلکه رقابت سالم و بهرهوری منابع را تضمین میکند. در نهایت، هرچه سریعتر بتوانیم محصولات معدنی را به بازارهای جهانی برسانیم، اقتصاد کشور سریعتر از محدودیتها و فشارهای داخلی عبور خواهد کرد.
تمرکز بر معدن و صادرات هوشمند، همچنین فرصتی برای تنوع بخشی به منابع ارزآوری کشور ایجاد میکند. برخلاف سرمایهگذاریهای کلان در کارخانههای فولاد که نیازمند هزینه و زمان طولانی هستند، معدن امکان کسب درآمد سریعتر را فراهم میآورد. این فرآیند، اگر با مدیریت صحیح و سیاستهای حمایتی همراه شود، میتواند به موتور محرکهای برای رشد اقتصادی و بهبود تراز تجاری کشور تبدیل شود.
در نهایت، روشن است که معدن نه تنها یک منبع خام طبیعی است، بلکه فرصتی برای تولید ثروت، افزایش ارزآوری و توسعه صنعتی کشور است. هرجا اقتصاد قوی و ظرفیت عرضه وجود دارد، باید با شناسایی بازار و توجه به ارزش افزوده، حرکت کرد و رقابت سالم را در دستور کار قرار داد. نگاه استراتژیک به معدن و صادرات هوشمند، کلید بهرهبرداری بهینه از منابع طبیعی و تقویت جایگاه اقتصادی ایران در بازارهای جهانی است.
