جهان اقتصاد گزارش می دهد؛ کارنامه مردودی ایرلاین‌های داخلی؛ ۶۱۰۰ ساعت تأخیر در یک ماه
گروه زیربنایی رضا پورحسین
جهان اقتصاد: بر اساس تازه‌ترین گزارش شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران که مربوط به عملکرد مهرماه ۱۴۰۴ است، ۲۸ شرکت های هواپیمایی داخلی در مجموع ۱۶ هزار و ۲۰ پرواز انجام داده‌اند که از این تعداد، ۴۶۸۸ پرواز یعنی حدود ۲۹ درصد کل پروازها با تأخیر بیش از ۳۰ دقیقه مواجه بوده‌اند.
این رقم به معنای آن است که از هر ده مسافر هوایی در ایران، تقریباً سه نفر در مهرماه با تأخیر قابل‌توجه روبه‌رو شده‌اند. کل دقیقه‌های تأخیر ثبت‌شده در این ماه نیز به ۳۶۶ هزار و ۲۸۲ دقیقه رسیده که اگر این عدد را به ساعت تبدیل کنیم، بیش از ۶۱۰۰ ساعت تأخیر فقط در یک ماه به ثبت رسیده است.
در صدر جدول تأخیر، شرکت هواپیمایی آتا قرار دارد که ۴۴ درصد پروازهایش با تأخیر بالای نیم‌ساعت انجام شده است. میانگین تأخیر هر پرواز این شرکت ۷۹ دقیقه بوده و در مجموع بیش از ۷۱ هزار و ۶۵۷ دقیقه تأخیر برای مسافرانش ایجاد کرده است.
این اعداد نشان می‌دهد که مسافرانی که بلیت آتا را انتخاب کرده‌اند، به احتمال بسیار بالا با انتظار طولانی در فرودگاه‌ها مواجه شده‌اند. پس از آتا، شرکت‌هایی مانند فلای‌پرشیا، پارس‌ایر، ساها و برخی دیگر نیز درصد تأخیر بالایی داشته‌اند و تقریباً نیمی از ایرلاین‌های فعال کشور بیش از ۳۰ درصد پروازهایشان را با تأخیر انجام داده‌اند.
این در حالی است که طی سال‌های اخیر، قیمت بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی چندین بار و گاهی تا چندین درصد افزایش یافته است. مسافران اکنون برای یک بلیت تهران-مشهد یا تهران-کیش مبالغی پرداخت می‌کنند که پیش از آزادسازی قیمت‌ها حتی قابل تصور نبود، اما آنچه دریافت می‌کنند نه تنها خدمات بهتر، که اغلب صندلی‌های فرسوده، پذیرایی حذف‌شده و حالا تأخیرهای طولانی‌تر است.
شرکت‌های هواپیمایی معمولاً دلایل تأخیر را به عواملی مانند شرایط جوی، مشکلات فنی، ترافیک هوایی یا کمبود سوخت نسبت می‌دهند، اما آمار ماهانه نشان می‌دهد که این مشکلات در مهرماه که هوا عمدتاً مناسب بوده، همچنان ادامه داشته و بخشی بزرگ از تأخیرها به ناکارآمدی مدیریتی، کمبود ناوگان عملیاتی و برنامه‌ریزی ضعیف پروازی بازمی‌گردد.
جالب اینجاست که در همین دوره، بسیاری از شرکت‌ها درخواست افزایش مجدد قیمت بلیت را مطرح کرده‌اند و برخی حتی بدون مجوز رسمی، نرخ‌های بالاتری اعمال کرده‌اند.
این در شرایطی است که مسافر ایرانی نه تنها باید هزینه بیشتری بپردازد، بلکه باید زمان بیشتری را نیز در سالن‌های ترانزیت فرودگاه‌ها تلف کند. تأخیر ۷۹ دقیقه‌ای میانگین آتا به این معناست که اگر شما چهار پرواز رفت‌وبرگشت با این شرکت داشته باشید، بیش از پنج ساعت از زمانتان به دلیل تأخیر هدر می‌رود، بدون آنکه معمولاً غرامتی دریافت کنید یا حتی عذرخواهی رسمی شنیده شود.
وقتی شرکتی ۴۴ درصد پروازهایش را با تأخیر بالای نیم‌ساعت انجام می‌دهد و در عین حال قیمت بلیت‌هایش را با بقیه بازار هم‌گام بالا می‌برد، این پرسش جدی برای مسافران پیش می‌آید که دقیقاً پول بیشتری که پرداخت می‌کنند، صرف چه چیزی می‌شود؟ خرید هواپیمای جدید؟ نوسازی ناوگان؟ آموزش بهتر کارکنان؟ بهبود سیستم برنامه‌ریزی پرواز؟ هیچ‌کدام از این موارد در آمار و تجربه روزمره مسافران دیده نمی‌شود.
آنچه دیده می‌شود، فقط صورت‌حساب‌های سنگین‌تر و صف‌های طولانی‌تر پشت گیت‌هاست.
ایمان اکبری، کارشناس اقتصادی در این رابطه به جهان اقتصاد، گفت: تا زمانی که تأخیر به عنوان یک «مشکل اجتناب‌ناپذیر» پذیرفته شود و هیچ نظارت مؤثر و جریمه واقعی برای شرکت‌های متخلف اعمال نشود، افزایش قیمت بلیت تنها به معنای گران‌تر شدن یک خدمت بی‌کیفیت خواهد بود.
وی افزود: مسافر ایرانی اکنون نه تنها گران‌ترین بلیت منطقه را می‌خرد، بلکه باید برای رسیدن به مقصدش زمان و اعصاب بیشتری هم هزینه کند، در حالی که شرکت‌های هواپیمایی ظاهراً دغدغه‌ای جز افزایش درآمد خود ندارند.
آمار مهرماه ۱۴۰۴ فقط یک ماه از سال است اما روند تکراری آن نشان می‌دهد که بدون تغییر اساسی در ساختار مدیریت و نظارت، این داستان تلخ در ماه‌ها و سال‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت
