خورشید؛ شریک تازه‌نفس صنعت ایران

در سال‌های اخیر، فشارهای فزاینده بر شبکه برق کشور، تأمین مستقل انرژی برای صنایع را از یک انتخاب به یک ضرورت استراتژیک تبدیل کرده است. همزمان با انتشار گزارش‌ها و پیشنهادهایی درباره تجهیز ساختمان‌ها و واحدهای صنعتی به سامانه‌های خورشیدی، پرسش‌هایی جدی در مورد نقش وزارت نیرو و آینده انرژی کشور مطرح شده است. 

شبکه برق ایران طی دهه‌های گذشته با مشکلات متعددی مواجه بوده است؛ از رشد مصرف و فرسودگی زیرساخت‌ها گرفته تا محدودیت منابع مالی برای توسعه. نتیجه آنکه تأمین پایدار برق، به‌ویژه در فصول اوج مصرف، به چالشی ملی بدل شده است. صنایع نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان برق، سهم عمده‌ای در این فشار بر دوش شبکه دارند. 

محمد ابراهیمی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با جهان اقتصاد توضیح می‌دهد:یکی از مهم‌ترین دلایل طرح خودکفایی صنایع در تولید برق، کاهش بار از دوش شبکه سراسری است. جمعیت رو به رشد و توسعه صنایع، ظرفیت شبکه را بیش از توان واقعی آن درگیر کرده است. تولید برق در محل مصرف، به‌ویژه با منابع تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی، می‌تواند بار بزرگی از دوش شبکه بردارد. 

او ادامه می‌دهد: تأمین مستقل انرژی نه‌تنها مانع از خسارت‌های سنگین ناشی از قطعی‌های مکرر در خطوط تولید می‌شود، بلکه با کاهش هزینه‌ها و حتی امکان فروش مازاد انرژی به شبکه، مزایای اقتصادی چشمگیری به همراه دارد. 

به گفته ابراهیمی، ایران با بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، از بهترین کشورها برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی است. او یادآور می‌شود: «اخیراً تصمیماتی اتخاذ شده تا صنایع و ساختمان‌های اداری جدید به سامانه‌های خورشیدی مجهز شوند. این رویکرد، علاوه بر کاهش فشار بر شبکه سراسری، گامی بزرگ در مسیر توسعه پایدار است. 

با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد؛ از جمله هزینه‌های بالای نصب و راه‌اندازی سامانه‌های خورشیدی و نیاز به دانش فنی ویژه. این موانع به‌ویژه برای صنایع کوچک و متوسط سنگین‌تر است و بدون حمایت‌های دولتی، بسیاری قادر به ورود به این حوزه نخواهند بود. 

ابراهیمی معتقد است وزارت نیرو باید از یک تأمین‌کننده مستقیم به یک تنظیم‌گر کلیدی تبدیل شود. تدوین استانداردها، تعیین تعرفه خرید برق مازاد، ارائه مشوق‌های مالیاتی، و حمایت از فناوری‌های نوین، بخشی از وظایف جدید این وزارت‌خانه خواهد بود. 

او تأکید می‌کند: اگر دولت و صنایع دست در دست هم دهند، می‌توان ایران را به‌سمت خودکفایی انرژی و صنعتی سبزتر هدایت کرد. شاید زمان آن رسیده که خورشید به‌عنوان شریک تازه‌نفس صنعت ایران، وارد میدان شود و روشنایی آینده‌ای پایدار را نوید دهد.