حیف و میل آسفالت در کف خیابان‌ها

جهان اقتصاد: گرمای تابستان به فرصتی بدل سده تا خیابان های تهران به کارگاه نوسازی آسفالت بدل شود. کارگاهی که دستاوردهای آن کوتاه مدت است و پس از مدتی به دلایل مختلف نمایی پر از چاله و حفره عاید آن ها می شود.

آسفالت کردن خیابان‌ها در ایران، به‌ویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران، به دلیل روش‌های غیراصولی و عدم رعایت استانداردهای لازم، یکی از مشکلات اساسی در حوزه زیرساخت‌های شهری است. این موضوع نه تنها کیفیت زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه خسارات مالی و جانی قابل توجهی را نیز به همراه دارد.

 فرآیند آسفالت کردن خیابان‌ها در ایران اغلب با شتابزدگی و بدون توجه به اصول مهندسی انجام می‌شود. از انتخاب مواد اولیه نامناسب گرفته تا اجرای نادرست و نظارت ضعیف، همگی عواملی هستند که باعث می‌شوند خیابان‌های آسفالت‌شده پس از مدت کوتاهی دچار فرسودگی، ترک‌خوردگی و خرابی شوند. به عنوان مثال، استفاده از آسفالت با کیفیت پایین که در برابر تغییرات دمایی و بار ترافیکی مقاومت کافی ندارد، یکی از دلایل اصلی تخریب زودهنگام خیابان‌هاست. در بسیاری از موارد، پیمانکاران برای کاهش هزینه‌ها از مواد اولیه ارزان و غیراستاندارد استفاده می‌کنند که این امر مستقیماً به کاهش عمر مفید آسفالت منجر می‌شود.

علاوه بر این، فرآیند آماده‌سازی زیرساخت خیابان‌ها پیش از آسفالت‌ریزی نیز اغلب نادیده گرفته می‌شود. زیرسازی نامناسب، مانند عدم تسطیح صحیح زمین یا نبود زهکشی مناسب، باعث می‌شود که آب باران در زیر آسفالت جمع شده و به مرور زمان ساختار آن را تضعیف کند. این مشکل به‌ویژه در فصل‌های بارانی شدت می‌یابد، زیرا نفوذ آب به لایه‌های زیرین آسفالت، ترک‌ها و چاله‌هایی را ایجاد می‌کند که به سرعت گسترش می‌یابند. همچنین، نبود نظارت دقیق بر عملکرد پیمانکاران و عدم اجرای آزمایش‌های کنترل کیفیت در مراحل مختلف آسفالت‌ریزی، به تشدید این معضل دامن می‌زند. 

پوریا ملبوبی، کارشناس حوزه ترمیم و مرمت پروژه های عمرانی در این رابطه به جهان اقتصاد، گفت: در بسیاری از پروژه‌ها، به جای استفاده از تجهیزات مدرن و روش‌های علمی، از تکنیک‌های قدیمی و غیراستاندارد استفاده می‌شود که نتیجه‌ای جز خرابی زودهنگام خیابان‌ها ندارد.

وی افزود: در شهر تهران، وضعیت خیابان‌ها به مراتب وخیم‌تر است. پایتخت ایران با حجم بالای ترافیک و تردد روزانه میلیون‌ها خودرو، نیازمند زیرساخت‌های مقاوم و باکیفیت است اما متأسفانه خیابان‌های این شهر پر از چاله، ترک و ناهمواری است. این خرابی‌ها نه تنها ظاهر شهر را نامناسب جلوه می‌دهند، بلکه خسارات زیادی به خودروهای شهروندان وارد می‌کنند. 

ایت کارشناس تصریح کرد: چاله‌های عمیق و غیرمنتظره در خیابان‌ها باعث آسیب به سیستم تعلیق، لاستیک‌ها و حتی بدنه خودروها می‌شوند. رانندگان تهرانی بارها گزارش داده‌اند که به دلیل برخورد با چاله‌ها، هزینه‌های تعمیر خودروهایشان افزایش یافته است. این خسارات مالی گاهی به حدی سنگین است که برای برخی خانواده‌ها به یک معضل اقتصادی تبدیل شده است. علاوه بر این، وجود چاله‌ها و ناهمواری‌ها در خیابان‌ها خطر تصادفات رانندگی را نیز افزایش می‌دهد، زیرا رانندگان برای اجتناب از چاله‌ها ممکن است ناگهان تغییر مسیر دهند و این امر به برخورد با دیگر خودروها منجر شود.

او یادآور شد: یکی از مشکلات آسفالت‌ریزی غیراصولی در تهران، تعمیرات مکرر و غیرضروری است. در بسیاری از موارد، خیابان‌ها تنها چند ماه پس از آسفالت شدن دوباره کنده‌کاری می‌شوند تا تأسیسات زیرزمینی مانند لوله‌های آب یا گاز تعمیر شوند. این کنده‌کاری‌ها نه تنها باعث هدررفت منابع مالی می‌شود، بلکه کیفیت آسفالت را نیز به شدت کاهش می‌دهد. نبود هماهنگی بین سازمان‌های مختلف شهری، مانند شرکت آب و فاضلاب و شهرداری، باعث می‌شود که پروژه‌های آسفالت‌ریزی بدون برنامه‌ریزی دقیق انجام شوند. به عنوان مثال، بارها دیده شده که خیابانی تازه آسفالت‌شده به دلیل تعمیرات تأسیسات زیرزمینی تخریب می‌شود و پس از اتمام تعمیرات، آسفالت جدید با کیفیت پایین‌تر جایگزین می‌شود که خود به سرعت خراب می‌شود.

علاوه بر این، شرایط آب‌وهوایی و بار ترافیکی سنگین در تهران نیز بر شدت تخریب آسفالت تأثیر می‌گذارد. گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان، به‌ویژه در مناطقی که آسفالت کیفیت پایینی دارد، باعث انبساط و انقباض مواد شده و ترک‌های عمیقی ایجاد می‌کند. ترافیک سنگین تهران نیز فشار مضاعفی بر آسفالت وارد می‌کند و نبود برنامه‌ریزی برای توزیع بار ترافیکی، مانند ایجاد مسیرهای جایگزین یا محدودیت تردد در برخی مناطق، این مشکل را تشدید می‌کند.

در نهایت، نبود فرهنگ نگهداری و تعمیر به موقع خیابان‌ها نیز به این معضل دامن می‌زند. به جای تعمیرات پیشگیرانه، معمولاً صبر می‌کنند تا خیابان به طور کامل تخریب شود و سپس اقدام به بازسازی می‌کنند که این روش هزینه‌های بیشتری به دنبال دارد.

برای حل این مشکلات، نیاز به اصلاحات اساسی در فرآیند آسفالت‌ریزی، استفاده از مواد باکیفیت، نظارت دقیق بر پروژه‌ها و هماهنگی بین سازمان‌های مختلف است. تا زمانی که این مسائل به طور جدی مورد توجه قرار نگیرند، خیابان‌های تهران و دیگر شهرهای ایران همچنان پر از چاله و خرابی خواهند بود و شهروندان مجبور به تحمل خسارات مالی و روانی ناشی از این وضعیت خواهند شد.