چطور به بچهها پولتوجیبی بدهیم؟
از آنجا که انسان در تمام طول عمر خود با پول و مشتقات آن سر و کار دارد و جزء جداناپذیر زندگی است، وقت گذاشتن برای آموزش این مهارت از وظایف والدین محسوب میشود. این در حالی است که آموزش نحوه رفتار با پول و کارکردهای آن در آموزههای تربیتی بسیاری از والدین جایی ندارد.
همانطور که بچهها برای حرفهای شدن در مهارت دوچرخهسواری به زمان نسبتا زیادی نیاز دارند و ابتدا با کمک والدین و چرخهای کمکی شروع میکنند، یاد گرفتن چگونگی برخورد با پول و مهارت مالی هم نیاز به زمان دارد. در واقع از آنجا که انسان در تمام طول عمر خود با پول و مشتقات آن سر و کار دارد و جزء جداناپذیر زندگی است، وقت گذاشتن برای آموزش این مهارت از وظایف والدین محسوب میشود. این در حالی است که آموزش نحوه رفتار با پول و کارکردهای آن در آموزههای تربیتی بسیاری از والدین جایی ندارد.
کودکان با تمرین کردن با پول، درک بهتری از ویژگیها، کارکردها و محدودیتهای آن به دست میآورند و همین مسئله باعث میشود در جوانی و بزرگسالی در برخورد با چالشهای مالی شوکه نشوند و برای حل کردن چنین چالشهایی راه حل بیابند. یکی از روشهای آموزش سواد مالی به بچهها «پول تو جیبی» دادن به آنهاست. در واقع پول تو جیبی دادن به بچهها (البته به طور حساب شده و اصولی) باعث میشود که آنها فرصت اشتباه کردن داشته باشند و در برخورد با پول تجربه کسب کنند.
از چه سنی به بچهها پول تو جیبی بدهیم؟
به طور کلی نمیتوان زمان مشخصی را برای پول تو جیبی دادن به کودکان و نوجوانان مشخص و آن را به همه توصیه کرد و والدین باید بر اساس شناختی که از روحیات و ظرفیتهای فرزند خود دارند برای این کار اقدام کنند. برخی والدین این کار را از زمانی که فرزندشان وارد وارد مدرسه میشود شروع میکنند و وجود بوفههای خوراکی فروشی مدارس یکی از دلایل آن است. یکی از راههای تشخیص میزان آمادگی فرزند این است که ببینید چگونه با عیدی و هدیههای نقدی برخورد میکند؛ آیا در قلک میاندازد یا تمام آن را خرج میکند؟
همانطور که گفته شد آموزش هر مهارتی مانند دوچرخهسواری باید کم کم شروع شود. همچنین باید به این نکته توجه کرد که اشتباه، فرصتی است برای کسب تجربه. در مثال دوچرخهسواری درست است که اشتباهات متعدد باعث زمین خوردن بچه میشود اما همین اشتباهات او را به یک دوچرخهسوار حرفهای تبدیل میکند؛ بنابراین فرصت اشتباه و کسب تجربه را از فرزندان خود نگیرید و اجازه دهید خودش متوجه عواقب اشتباهش شود. برای مثال اگر تمامی پول تو جیبی یک هفته خود را صرف خرید چیز غیر ضروری کرد او را مواخذه نکنید چرا که همین اشتباه باعث یادگیری مسئله بودجهبندی برای مخارج هفته میشود.
چه مقدار پول تو جیبی مناسب است؟
فرمول پول تو جیبی دادن به کودک و میزان آن، بسته به شرایط خانوادگی و سن فرزندان متفاوت است. برای مثال اگر تغذیه هر روز هفته فرزندتان را خودتان تهیه میکنید مقدار کمتری به او پول بدهید. همچنین زمان پول تو جیبی دادن نیز میتواند هفتگی یا دو هفته یک بار باشد. اگر در تجربههای اولی که به فرزند خود به صورت هفتگی پول تو جیبی میدهید همه آن را خرج نمیکند با او گفتگو کنید که از این به بعد قرار است هر دو هفته یک بار به او پول بدهید. همچنین بهتر است توالی پول دادن به او را رعایت کنید اما با فرزند خود صحبت کنید همانطور که پول تو جیبی او تمام میشود، درامد خانواده نیز همین وضعیت را دارد و بعضی مواقع ممکن است نتوانید به او پول بدهید.
یکی دیگر از فرمولهایی که میتوانید در پول تو جیبی دادن به فرزندان از آن استفاده کنید این است که اگر هفتهای یک بار به او پول تو جیبی میدهید، به او بگویید که آخر هفته هر مقداری که از پول او خرج نشده داخل قلک بیندازد. همچنین میتوانید با او صحبت کنید که پس از دریافت پول تو جیبی مقداری از آن را در قلک بیندازد. به این شکل شما چندین مهارت را به فرزند خود آموزش میدهید.
آیا باید بر مخارج بچهها نظارت کنیم؟
یکی از نگرانیهای والدین در مورد پول تو جیبی دادن به فرزندشان این است که او چگونه و کجا پول خود را خرج میکند. به طور کلی یکی از مزیتهای وقت گذاشتن برای فرزندان و گفتگو با آنها این است که با شما صمیمی میشوند و بیشتر شما را در جریان آنچه که میبینند و تجربه میکنند، قرار میدهند. بنابراین تقویت مهارت گفتگو به طور غیر مستقیم باعث میشود بتوانید سر از کار او دربیاورید. همچنین بهتر است برای نظارت از روشهایی استفاده کنید که باعث دلخوری فرزند شما نشود و این کار را تجسس تلقی نکند.